Hệ thống thông quan điện tử: Khó thích ứng, dễ vận hành

Chính thức vận hành từ ngày 1/4, hệ thống VNACCS/VCIS hiện đã triển khai tại tất cả 34 Cục Hải quan tỉnh, thành phố với 170 Chi cục; 2,56 triệu tờ khai, kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 103,3 tỷ USD; trong đó, xuất khẩu 51,72 tỷ USD và nhập khẩu 51,58 tỷ USD, bao gồm 42.700 doanh nghiệp tham gia.

Theo Tổng cục Hải quan, việc triển khai hệ thống VNACCS/VCIS đã tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, góp phần đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực hải quan.

Việc áp dụng hệ thống VNACCS/VCIS rút ngắn thời gian thông quan. Cụ thể, thời gian xử lý thông quan trung bình đối với hàng luồng xanh của hệ thống không quá 3 giây.

Hệ thống VNACCS/VCIS còn hỗ trợ khai tự động rất nhiều chỉ tiêu giúp doanh nghiệp hạn chế được sai sót trong quá trình nhập dữ liệu nên không phải khai đi khai lại nhiều lần.

Đồng thời cả doanh nghiệp và Hải quan sẽ giảm được việc phụ thuộc vào văn bản, giấy tờ như hiện nay bởi các hệ thống văn bản đã được mã hóa, cập nhật vào hệ thống, ví dụ như biểu thuế xuất nhập khẩu...

Bên cạnh đó, hệ thống VNACCS hướng đến mô hình một cửa, hạn chế sử dụng hồ sơ giấy thông qua áp dụng chữ ký điện tử. Do vậy, doanh nghiệp ngoài được hưởng lợi từ triển khai hệ thống VNACCS còn được hưởng lợi ích lâu dài khi triển khai đầy đủ cơ chế một cửa.

Nhiều doanh nghiệp khẳng định bước đầu thực hiện hệ thống mới, các doanh nghiệp gặp khá nhiều khó khăn nhưng nhờ sự hỗ trợ của cơ quan Hải quan, nên quá trình triển khai được thực hiện thuận lợi, đúng kế hoạch, không ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Thời gian đã được rút ngắn, việc khai báo và nhận kết quả đối với mỗi tờ khai của doanh nghiệp chỉ còn khoảng 15 giây thay vì khoảng 2 phút như trước đây.

Theo Công ty trách nhiệm hữu hạn công nghiệp Brother Việt Nam, những tiện ích như trên của Hệ thống VNACCS/VCIS mang lại đã giúp Công ty tiết kiệm mỗi tháng số tiền 12.660 USD.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn chia sẻ đến nay, tất cả các chi cục hải quan trong cả nước đã áp dụng hệ thống theo lộ trình triển khai đáp ứng được các yêu cầu, đảm bảo các luồng xuất nhập khẩu không bị gián đoạn ảnh hưởng bởi việc đưa VNACCS vào áp dụng.

Các quy định pháp lý, các hướng dẫn nghiệp vụ quy trình trên VNACCS đều đã được ban hành và từng bước hoàn thiện, xử lý, tháo gỡ các vướng mắc khó khăn cho đối với cả hải quan và doanh nghiệp trong những ngày đầu, tháng đầu áp dụng hệ thống xử lý thông quan mới này.

Theo bà Nguyễn Thị Thu Hương, Cục trưởng Cục Hải quan Thành phố Hồ Chí Minh, Cục Hải quan Thành phố đã triển khai hệ thống VNACCS/VCIS từ tháng 6/2014; đến nay đã triển khai thành công hệ thống này tại 12/12 Chi cục trực thuộc, đã thông quan gần 600.000 tờ khai, với kim ngạch trên 20 tỷ USD.

Trong thời gian đầu thực hiện hệ thống VNACCS/VCIS, cả Hải quan và doanh nghiệp đều có những bỡ ngỡ và khó khăn nhất định. Tuy nhiên, "đến nay cơ bản hệ thống VNACCS/VCIS đã hoạt động ổn định, công chức Hải quan và cộng đồng doanh nghiệp đã làm quen và sử dụng tốt hệ thống VNACCS/VCIS," bà Nguyễn Thị Thu Hương cho biết.

Tổng cục trưởng Tổng Cục Hải quan Nguyễn Ngọc Túc cho biết thêm thời gian qua, việc triển khai hệ thống VNACCS/VCIS đã diễn ra ổn định, chắc chắn, đảm bảo chất lượng, không gây xáo trộn hay làm gián đoạn quá trình làm thủ tục hải quan của doanh nghiệp.

Các doanh nghiệp đã nhanh chóng tiếp cận với hệ thống mới và việc thực hiện thông quan đi vào ổn định, đồng thời bảo đảm việc thực hiện các chức năng quản lý nhà nước của cơ quan hải quan được chặt chẽ và hiệu quả. Hạ tầng kỹ thuật và việc chuyển đổi từ hệ thống cũ sang hệ thống mới an toàn, ổn định.

Ngoài ra, việc triển khai hệ thống VNACCS/VCIS không chỉ thay đổi về mặt công nghệ mà còn thay đổi về mặt quy trình thủ tục, thói quen và cách thức làm thủ tục hải quan của cả cán bộ, công chức hải quan và doanh nghiệp nhờ quá trình chuẩn bị đào tạo, tập huấn, hướng dẫn, tuyên truyền và hỗ trợ trực tiếp, kịp thời việc triển khai hệ thống VNACCS/VCIS đã không gây xáo trộn lớn cho hoạt động xuất nhập khẩu của doanh nghiệp.

Tổng cục trưởng cũng chia sẻ từ ngày 1/7/2014, Tổng cục Hải quan đã tiếp nhận và tự vận hành hệ thống thông suốt, khẳng định năng lực làm chủ về kỹ thuật đối với hệ thống này.

Tuy nhiên, quá trình triển khai hệ thống VNACCS/VCIS còn bộc lộ một số hạn chế, tồn tại do một số lĩnh vực nghiệp vụ thực hiện chưa tốt, gây khó khăn cho doanh nghiệp trong quá trình làm thủ tục hải quan như khâu giám sát hàng hóa, quy trình hướng dẫn chưa thực sự lường hết các tình huống phát sinh tại khâu giám sát, cùng với việc áp dụng máy móc của cán bộ, công chức hải quan tại một số chi cục dẫn đến khó khăn cho doanh nghiệp trong việc hoàn thành thủ tục hải quan.

Theo Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Nguyễn Ngọc Túc, các vướng mắc phát sinh trong quá trình triển khai hệ thống VNACCS/VCIS thời gian qua đã được xử lý nhanh chóng, kịp thời.

Ngành Hải quan đã triển khai nhiều biện pháp để xử lý vướng mắc, tháo gỡ khó khăn cho cán bộ, công chức hải quan và doanh nghiệp trong quá trình thực hiện thủ tục hải quan trên hệ thống VNACCS/VCIS, tạo lòng tin, sự yên tâm của doanh nghiệp trong quá trình thực hiện thủ tục hải quan.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan đã kịp thời ban hành các công văn hướng dẫn cụ thể công tác giám sát, chấn chỉnh kỷ cương, kỷ luật và quán triệt cán bộ, công chức toàn ngành hết lòng, hết sức phục vụ người dân và doanh nghiệp.

Ngoài ra, Tổng cục Hải quan còn tiếp tục hoàn thiện việc kết nối hệ thống VNACCS/VCIS với các hệ thống liên quan để đảm bảo việc truyền và xử lý thông tin được thông suốt trong quá trình làm thủ tục hải quan trên hệ thống. Mặt khác, tập trung xử lý dứt điểm các vướng mắc hiện tại, đồng thời thực hiện cơ chế xử lý nhanh, hiệu quả đối với các vướng mắc phát sinh./.