Hội nghị Bộ trưởng Kinh tế ASEAN hẹp lần thứ 21

Hội nghị Bộ trưởng Kinh tế hẹp Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) lần thứ 21 (AEM Retreat-21) đã diễn ra từ ngày 28 tháng 2 đến ngày 01/3/2015, tại Kota Bharu, bang Kelantan, Ma-lay-xia.

Đoàn Việt Nam tham dự Hội nghị do Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng dẫn đầu gồm đại diện Văn phòng Chính phủ và các Bộ: Công Thương, Kế hoạch và Đầu tư, Ngoại giao, Tài chính. Đây là hội nghị thường niên quan trọng để các Bộ trưởng Kinh tế 10 nước ASEAN trao đổi, thống nhất định hướng lớn và các ưu tiên hợp tác kinh tế ASEAN năm 2015 để xây dựng thành công Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC).

Các Bộ trưởng đã xem xét tiến triển trong việc thực hiện các biện pháp trong Lộ trình tổng thể xây dựng Cộng đồng Kinh tế ASEAN và đạt được thống nhất cao về hai ưu tiên lớn nhất cho năm 2015 là thành lập AEC và xây dựng Tầm nhìn AEC tới năm 2025. Đến nay, ASEAN đã thực hiện được khoảng 82% các biện pháp đề ra. Các Bộ trưởng khẳng định ASEAN đã đạt được các kết quả rất đáng khích lệ, nhưng cần tiếp tục nỗ lực hoàn tất các biện pháp còn lại để thành lập AEC vào cuối năm 2015.

Các Bộ trưởng hoan nghênh các ưu tiên và đề xuất của Ma-lay-xia - nước Chủ tịch ASEAN năm 2015 nhằm thúc đẩy thương mại và đầu tư nội khối, nâng cao tính cạnh tranh và sự hấp dẫn của cơ sở sản xuất và thị trường chung ASEAN. Các đề xuất được thảo luận chi tiết bao gồm khả năng đàm phán Hiệp định thuận lợi hóa thương mại ASEAN (ATFA), sáng kiến người tìm đường ASEAN để giải quyết khó khăn của các doanh nghiệp trong việc tìm cơ hội kinh doanh ở các nước ASEAN.

Trong lĩnh vực thương mại hàng hóa, trong bối cảnh hàng rào thuế quan đã được cơ bản xóa bỏ, các Bộ trưởng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giải quyết các rào cản phi thuế quan trong các thị trường ASEAN. ASEAN đã triển khai nhiều chương trình, sáng kiến như Chương trình làm việc về rà soát các biện pháp phi thuế; xây dựng khuôn khổ cho việc thông báo, đánh giá và loại bỏ các rào cản phi thuế; giải quyết các vụ việc điển hình... nhằm tạo ra môi trường kinh doanh minh bạch, thuận lợi cho thương mại. Trong lĩnh vực thương mại dịch vụ, các Bộ trưởng chỉ đạo các ủy ban liên quan ưu tiên hoàn thành Gói cam kết dịch vụ thứ 10 trong khuôn khổ Hiệp định khung ASEAN về dịch vụ (AFAS) trong năm 2015.

Về đàm phán Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) giữa ASEAN và 6 nước đối tác là Ấn Độ, Hàn Quốc, Nhật Bản, Niu Di-lân, Ôt-xtrây-lia và Trung Quốc, các Bộ trưởng thống nhất việc ASEAN cần tiếp tục thúc đẩy, dẫn dắt tiến trình đàm phán để đạt được các kết quả đột phá trong các lĩnh vực chủ chốt là thương mại hàng hóa, dịch vụ và đầu tư, hướng tới mục tiêu kết thúc đàm phán vào cuối năm 2015. Trên tinh thần đó, các Bộ trưởng đã đưa ra các chỉ đạo về định hướng đàm phán trong tất cả các lĩnh vực này.

 

Các Bộ trưởng ghi nhận tiến triển tích cực của việc xây dựng Tầm nhìn Cộng đồng Kinh tế ASEAN tới năm 2025 với ý nghĩa là một phần trong Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN sau năm 2015. Theo đó, ASEAN sẽ tiếp tục hội nhập sâu sắc hơn để trở thành một khu vực ổn định, thịnh vượng, cạnh tranh đi đôi với phát triển kinh tế đồng đều, xóa nghèo và giảm bất công kinh tế xã hội

Tại Hội nghị, Việt Nam đã khẳng định quyết tâm cùng các nước ASEAN xây dựng thành công AEC vào năm 2015, coi đây là ưu tiên cao nhất trong quá trình hội nhập kinh tế của Việt Nam. Ta chia sẻ các mục tiêu và ưu tiên của nước Chủ tịch Ma-lay-xia và chủ động thảo luận cùng các nước ASEAN định hướng triển khai các ưu tiên hợp tác kinh tế ASEAN trong năm 2015, đặc biệt là trong các nội dung thu hẹp khoảng cách phát triển, tạo thuận lợi cho thương mại và đầu tư. Việt Nam hiện là một trong các nước có tỷ lệ thực hiện các biện pháp xây dựng Cộng đồng Kinh tế ASEAN ở mức cao nhất. Ta cũng khẳng định một trong những ưu tiên của Việt Nam trong năm 2015 là thúc đẩy công tác truyền thông nhằm phổ biến tình hình xây dựng AEC để cộng đồng doanh nghiệp và người dân chuẩn bị và đón nhận các cơ hội, cũng như đối phó hiệu quả với các thách thức mà Cộng đồng Kinh tế ASEAN mang lại.

Trong khuôn khổ Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng cũng đã có các hoạt động tiếp xúc song phương với Bộ trưởng Kinh tế các nước như Ma-lay-xia, Lào, My-an-ma… để thảo luận các chương trình hợp tác kinh tế song phương. Tại cuộc gặp song phương, nước chủ nhà Ma-lay-xia đã đánh giá cao các đóng góp của Việt Nam cho thành công của Hội nghị và hy vọng hai bên sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ cả trong khuôn khổ ASEAN, cũng như qua kênh song phương trong thời gian tới.

Hiện nay, ASEAN là một đối tác thương mại quan trọng hàng đầu của Việt Nam, chiếm hơn 14% tổng giá trị thương mại của Việt Nam. Năm 2014, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hoá của Việt Nam với thị trường ASEAN đạt 42,12 tỷ USD. Các doanh nghiệp Việt Nam đã xuất khẩu hàng hóa sang khu vực thị trường ASEAN đạt trị giá 19 tỷ USD và chiếm 12,7% kim ngạch xuất khẩu của cả nước ra thế giới. Dẫn đầu về đóng góp vào tăng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang ASEAN bao gồm các nhóm hàng sau: dầu thô, sắt thép, máy móc thiết bị dụng cụ & phụ tùng, gạo, hàng dệt may và hàng thủy sản. Ở chiều ngược lại, các doanh nghiệp Việt Nam đã nhập khẩu xấp xỉ 23 tỷ USD hàng hóa có xuất xứ từ các nước ASEAN, chiếm 15,5% tổng kim ngạch nhập khẩu của cả nước từ tất cả các thị trường.

Về đầu tư trực tiếp nước ngoài, tính đến tháng 12 năm 2014, đã có 8 nước ASEAN có đầu tư FDI tại Việt Nam là: Sing-ga-po, Ma-lay-xia, Thái Lan, Bru-nây, In-đô-nê-xia, Phi-lip-pin, Lào và Cam-pu-chia. Tổng số dự án FDI là 2.507 dự án, với tổng vốn đầu tư đạt 53 tỷ USD, chiếm 14% tổng số dự án và 20% tổng vốn đầu tư của cả nước.