ITPC tổ chức Diễn đàn Xuất khẩu 2015

Sáng ngày 17/11/2015, Diễn đàn Xuất khẩu (XK) 2015 với chủ đề “Giải pháp thị trường Hoa Kỳ và Mỹ Latinh”, do Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư TP. Hồ Chí Minh (ITPC) tổ chức, đã được chính thức

Phát biểu khai mạc hội nghị, Phó Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh ông Lê Thanh Liêm thông tin cho biết, “Giải pháp thị trường Hoa Kỳ và Mỹ Latinh” là một chủ đề thiết thực đối với cộng đồng doanh nghiệp Thành phố trong bối cảnh Việt Nam mới cùng với 11 nước vừa hoàn tất đàm phán Hiệp định Đối tác kinh tế chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP), trong đó có Hoa Kỳ và một số nước Mỹ Latinh.

Phó Chủ tịch UBND TP.Hồ Chí Minh Lê Thanh Liêm phát biểu khai mạc Hội nghị

Chia sẻ thông tin thêm về hoạt động xuất nhập khẩu tại Thành phố, ông Lê Thanh Liêm cho biết, năm 2014, Thành phố Hồ Chí Minh đã là địa phương đầu tiên đạt kim ngạch XK trên 30 tỷ USD. Trong 10 tháng đầu năm 2015, tổng kim ngạch XK của Thành phố đạt 25,5 tỷ USD, chiếm 20% tổng giá trị XK của cả nước, Hoa Kỳ và Mỹ Latinh được chính quyền và cộng đồng doanh nghiệp Thành phố đánh giá là những thị trường XK đầy tiềm năng.

Phó Chủ tịch UBND Thành phố nhận định, tiếp nối thành công của các diễn đàn trước, diễn đàn XK năm nay với chủ đề “Giải pháp thâm nhập thị trường Hoa Kỳ và Mỹ Latinh” sẽ mang đến cho các doanh nghiệp nhiều thông tin cần thiết về các thị trường XK đầy tiềm năng này, nhằm hiểu rõ hơn các quy định, để nắm bắt các xu hướng nhập khẩu, hành vi người tiêu dùng, đặc biệt là những rào cản kỹ thuật khi đưa hàng hóa Việt Nam đến những thị trường này.

Ông Nguyễn Duy Khiên - Vụ trưởng Vụ Thị trường Châu Mỹ chia sẻ thông tin về thị trường Hoa Kỳ

Ngoài ra, diễn đàn sẽ góp phần giúp doanh nghiệp của Thành phố hiểu rõ hơn những thuận lợi và khó khăn, từ đó hoạch định chiến lược sản xuất - kinh doanh, lựa chọn, phân khúc thị trường phù hợp với sản phẩm thuộc thế mạnh của mình để tiếp cận thuận tiện hơn, làm nền tảng để phát triển mạnh mẽ hơn ở các thị trường tiềm năng khác trong tương lai.

Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh bày tỏ vui mừng đến tham dự Diễn đàn Xuất khẩu 2015, do UBND TP. Hồ Chí Minh chỉ đạo ITPC tổ chức. Đây là Diễn đàn có ý nghĩa rất quan trọng không chỉ với TP. Hồ Chí Minh mà còn đối với các Bộ, ngành, cũng như của Chính phủ Việt Nam trong công tác hội nhập kinh tế quốc tế, trong đó có việc tăng cường mở rộng quan hệ và phát huy hiệu quả hợp tác thương mại giữa Việt Nam với thị trường Hoa Kỳ và Mỹ La tinh.

Ông Trần Duy Đông chia sẻ thông tin về thị trường Mỹ Latinh

Thứ trưởng Trần Tuấn Anh nhấn mạnh, trong bối cảnh chung của thương mại toàn cầu đang tiếp tục có sự sụt giảm, chậm hồi phục, XK Việt Nam trong 9 tháng năm 2015 mặc dù tiếp tục có sự tăng trưởng, tuy nhiên tốc độ tăng trưởng đã có sự sụt giảm so với mục tiêu và giảm so với cùng kỳ năm trước. Bức tranh kinh tế trong 9 tháng năm 2015, Châu Mỹ và các quốc gia bao gồm của Châu Mỹ tiếp tục là điểm sáng, vẫn duy trì tốc độ tăng trưởng cao hơn mức độ tăng trưởng của cả nước. Bộ Công Thương đánh giá rất cao ý nghĩa của diễn đàn hôm nay, đó là sự chủ động của chính quyền TP. Hồ Chí Minh luôn khai thác và tạo sự thuận lợi cho cộng đồng doanh nghiệp trong công tác hội nhập kinh tế quốc tế.

Ông Luis Tsuboyyama - Trưởng Cơ quan đại diện ngoại giao Đại sứ quán Peru tại Việt Nam chia sẻ thông tin về thị trường Peru

Liên quan đến tầm quan trọng của các Hiệp định mà Việt Nam đã và đang tham gia ký kết, Thứ trưởng Trần Tuấn Anh chia sẻ thêm về các lợi ích khi Việt Nam gia nhập chính thức vào Hiệp định TPP. Đây là Hiệp định thế hệ mới và rất rộng lớn, không chỉ liên quan đến các vấn đề về thương mại, mà còn liên quan đến cải cách doanh nghiệp cả nước, về mua sắm của Chính phủ, bảo vệ quyền tác giả, sở hữu trí tuệ… , và hàng loạt các vấn đề khác được đặt ra có liên quan đến các thể chế kinh tế của Việt Nam.

Nói về những thuận lợi khi Hiệp định TPP chính thức có hiệu lực, Thứ trưởng Trần Tuấn Anh nhận định, khi TPP được thực thi, sẽ mang lại cho cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam nhiều cơ hội khi tiếp cận với thị trường rộng lớn, cụ thể trong việc tiếp cận thị trường Hoa Kỳ, gần như ở mức 100% số dòng thuế sẽ được xóa bỏ, với hàng loạt các mặt hàng quan trọng như dệt may, giày dép, gạo, cà phê, chè, hạt tiêu, rau quả...

Phó Chủ tịch UBND TP tham quan các gian hàng Việt Nam trưng bày sản phẩm tại Diễn đàn XK 2015

Đối với các thị trường khác trong TPP như Canada, việc xóa bỏ các dòng thuế cũng lên ở mức cao ở 94,9% tương đương với 77,9% kim ngạch nhập khẩu từ Việt Nam hiện nay, thị trường Mexico cũng xóa bỏ 77,2% dòng thuế khi TPP có hiệu lực, tất cả những điều này cho thấy, cơ hội tăng cường XK và hợp tác thương mại, kinh tế với các quốc gia trong khối TPP sẽ mang lại những hiệu quả vô cùng to lớn cho nền kinh tế Việt Nam, trong đó có cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam.

Tuy nhiên, việc mở cửa thị trường thông qua các đàm phán ký kết các Hiệp định thương mại tự do là một câu chuyện, còn việc tổ chức thực thi thông qua các cam kết trong các Hiệp định là cả một câu chuyện khác, nó đòi hỏi trước tiên ở vai trò Chính phủ trong việc đẩy nhanh quá trình phê duyệt các thủ tục pháp lý, để thể chế hóa các cam kết thông qua các cuộc đàm phán đó. Trong đó, một vai trò rất quan trọng, đó là ở cộng đồng doanh nghiệp, chúng ta vẫn nói nhiều về sự đồng hành của chính quyền với doanh nghiệp để làm sao cho doanh nghiệp có được sự hỗ trợ cần thiết, trong khuôn khổ với các cam kết hội nhập cũng như các điều luật trong khung pháp lý có liên quan.

Nhưng trong thời gian qua cộng đồng doanh nghiệp vẫn chưa khai thác hết các cơ hội trong các Hiệp định mà Việt Nam đã ký kết, trách nhiệm này trước tiên thuộc về chính quyền các địa phương, nhưng phần lớn vẫn thuộc về doanh nghiệp do chưa biết tận dụng cơ hội để khai thác, tiếp cận mở rộng thị trường. Tuy nhiên, không chỉ có chính quyền của các địa phương mà còn có cả các Bộ, ngành TW cũng có trách nhiệm cùng chia sẻ với cộng đồng doanh nghiệp.

Do đó trong khuôn khổ thảo luận ngày hôm nay, chúng tôi rất hy vọng, cộng đồng doanh nghiệp sẽ lắng nghe những thông tin cụ thể trong khuôn khổ các cam kết khi hội nhập, qua các phần trình bày của Vụ Thị trường Châu Mỹ - Bộ Công Thương, về các yêu cầu và giải pháp tiếp cận thị trường Hoa Kỳ khi gia nhập TPP; các vấn đề về sản phẩm XK tiềm năng, những vấn đề cần lưu ý đối với thị trường rộng lớn của Châu Mỹ La tinh, để từ đó có các giải pháp, để tiếp cận mở rộng thị trường hiệu quả trong thời gian tới.

Doanh nghiệp nước ngoài tìm hiểu về sản phẩm Việt Nam tại Diễn đàn XK 2015

Theo ông Nguyễn Duy Khiên - Vụ trưởng Vụ Thị trường Châu Mỹ - Bộ Công Thương, Hoa Kỳ là thị trường XK lớn của Việt Nam, năm 2014 tổng kim ngạch XK trao đổi hàng hóa song phương giữa Việt Nam - Hoa Kỳ đạt 36,3 tỷ USD, trong đó, XK từ Việt Nam sang Hoa Kỳ lên đến gần 30,6 tỷ USD, tăng 24% so với năm 2013. Mặc dù xuất siêu sang Hoa Kỳ, nhưng tổng thị phần XK của Việt Nam chỉ chiếm 1,3% trong tổng nhập khẩu của Hoa Kỳ năm 2014.

Trao đổi về thị trường Hoa Kỳ trong bối cảnh TPP, ông Nguyễn Duy Khiên cho rằng, cơ hội mở ra khi TPP được ký kết, sẽ tạo lợi thế cạnh tranh rất lớn cho Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh các nước đang cạnh tranh với chính Việt Nam tại thị trường Hoa Kỳ trong các lĩnh vực mà Việt Nam có thế mạnh XK, chưa có các hiệp định thương mại tự do (FTA) với Hoa Kỳ.

Tuy nhiên, đồng hành với thuận lợi mà Việt Nam có được là sự khó khăn, thách thức, theo đó, khó khăn, thách thức đối với Việt Nam khi thâm nhập vào thị trường Hoa Kỳ là bao gồm cả một luật lệ phức tạp, nhiều rào cản thương mại và kỹ thuật cả đến tiêu chuẩn lao động và môi trường. Ngoài ra, còn có những yêu cầu cao về bảo vệ sở hữu trí tuệ, phải cạnh tranh sản xuất và XK với doanh nghiệp nước ngoài tại Việt Nam. Mặt khác, hàng Việt Nam sẽ phải cạnh tranh với hàng nhập khẩu, trong đó có một số sản phẩm Hoa Kỳ, một điều đáng lưu ý với các doanh nghiệp Việt Nam, Hoa Kỳ là quốc gia rất mạnh trong lĩnh vực dịch vụ, nên việc mở cửa thị trường đầu tư cũng tạo nên áp lực cạnh tranh với các doanh nghiệp Việt Nam.

Về khu vực Mỹ Latinh, theo ông Trần Duy Đông - Phó Vụ trưởng Vụ thị trường Châu Mỹ nhận định, khu vực Mỹ Latinh bao gồm 33 nước, dân số 600 triệu người, về ngoại thương, Mỹ Latinh là nguồn cung cấp nhiều sản phẩm quan trọng cho thị trường thế giới như: Khoáng sản, dầu mỏ, các mặt hàng chế tạo…, khu vực này cũng là thị trường lớn về sản phẩm sơ chế, hàng tiêu dùng.

Hiện Việt Nam có quan hệ buôn bán với 33 quốc gia và vùng lãnh thổ trong khu vực Mỹ Latinh. Kim ngạch hai chiều từ năm 1990 từ chỉ vài chục triệu USD, đến năm 2000 đã đạt 245 triệu USD. Năm 2014, tổng kim ngạch XNK giữa Việt Nam và khu vực Mỹ Latinh đạt 9,5 tỷ USD, tăng 40,7% so với năm 2013, trong đó XK của Việt Nam sang khu vực Mỹ Latinh đạt 4,71% tỷ USD, tăng 36,8% so với năm 2013; Nhập khẩu của Việt Nam từ Mỹ Latinh đạt 4,8 tỷ USD, tăng 44,9%.

Ông Trần Duy Đông nhận định, Mỹ Latinh có dung lượng nhập khẩu lớn, dân số đông, nhu cầu hàng hóa cho sản xuất và tiêu thụ ở mức cao. Phần lớn người tiêu dùng vẫn ưa chuộng hàng nhập khẩu, phù hợp với hàng hóa của Việt Nam. Các chính sách kinh tế đối ngoại của khu vực Mỹ Latinh hướng về Châu Á, trong đó có Việt Nam.

Tuy nhiên, muốn thâm nhập vào khu vực này cũng không ít khó khăn, vì doanh nghiệp Việt có quá ít thông tin để tiếp cận, rào cản ngôn ngữ, giao tiếp, vận chuyển xa xôi, chi phí vận chuyển cao, phương thức thanh toán chưa thuận lợi là những rào cản cho các doanh nghiệp Việt Nam. Ngoài ra, xu thế bảo hộ gia tăng ở một số thị trường như: Mexico, Brazil, Argentina, sự cạnh tranh gay gắt với hàng một số nước Châu Á (Trung Quốc, Ấn Độ) và với hàng hóa tại khu vực Mỹ Latinh.

Ông Trần Duy Đông nhấn mạnh, biện pháp đẩy mạnh XK sang thị trường Mỹ Latinh là cần tăng cường thông tin cho các doanh nghiệp Việt Nam, đẩy mạnh cung cấp thông tin hỗ trợ XK trực tuyến, tổ chức các đoàn đi hội chợ, triển lãm, khảo sát thị trường tìm đối tác, mời các đoàn doanh nghiệp nước ngoài vào làm việc, hội thảo gặp gỡ doanh nghiệp tại Việt Nam.

Liên quan đến thị trường Peru, theo ông Luis Tsuboyama, Trưởng cơ quan đại diện ngoại giao Đại sứ quán Peru tại Việt Nam cho biết, thương mại hai chiều giữa hai quốc gia tăng trưởng cao liên tiếp trong 10 năm qua (2005- 2015), tuy khối lượng giao dịch vẫn ở mức thấp.Từ thương mại hai chiều chỉ dưới 50 triệu USD, XNK của hai nước tăng 159% trong giai đoạn 2005 - 2010, sau đó, tăng hơn 74,3% chỉ trong hai năm tiếp theo (2010 - 2012).

Từ khi thành lập Đại sứ quán Peru tại Việt Nam (năm 2013), các mối quan hệ thương mại giữa hai quốc gia đã được nâng lên, kim ngạch hai chiều năm 2014 đạt trên 350 triệu USD, tăng 104% so với năm 2013. Điều này cho thấy, thị trường Peru được biết đến nhiều hơn với các công ty Việt Nam. 9 tháng năm 2015, Peru XK sang Việt Nam đạt hơn 50 triệu USD và nhập khẩu từ Việt Nam hơn 250 triệu USD.

Liên quan đến TPP, đối với Peru, một trong những lợi ích quan trọng của Peru là tiếp cận 5 thị trường mới, trong đó có Việt Nam. Việt Nam sẽ loại bỏ 66% dòng thuế tương đương với 98% XK của Peru tới thị trường Việt Nam, riêng cá hồi, cá thu, cá cơm đông lạnh, dầu cá sẽ được miễn thuế ngay khi Hiệp định TPP có hiệu lực. Ngược lại, Peru cam kết xóa bỏ tới 80,7% số dòng thuế ngay khi Hiệp định TPP có hiệu lực, tương đương 62,1% kim ngạch nhập khẩu từ Việt Nam. Peru xóa bỏ thuế quan đối với 99,4% tổng dòng thuế vào năm thứ 17.

Lợi ích chính mà Việt Nam nhận được từ Peru là ngoài 10 sản phẩm XK chủ lực từ Việt Nam sang Peru được duy trì trước và sau TPP, Việt Nam còn có tiềm năng XK các mặt hàng: Hạt điều, nhãn, vải, thanh long, nếu đáp ứng đúng quy định về SPS của Peru (dự kiến sẽ hoàn thành vào năm tới). Ngoài ra, các công ty Việt Nam còn có cơ hội thâm nhập tốt hơn trong lĩnh vực mua sắm công của Peru về hàng hóa, dịch vụ, xây dựng.

Hồng Lực - Trần Hải