Nhật Bản công bố Sách Xanh đối ngoại hòa bình

Sách Xanh Ngoại giao năm 2015 khẳng định lại những cống hiến của Nhật Bản đối với hòa bình, phát triển của khu vực và thế giới, đồng thời nhấn mạnh nước này sẽ kiên trì con đường đó và cống hiến tích

Ngày 7/4/2015, Bộ Ngoại giao Nhật Bản đã công bố Sách Xanh Ngoại giao năm 2015. Theo Bộ này, lần đầu tiên trong vòng 9 năm qua, Sách Xanh Ngoại giao sẽ được dịch sang tiếng Anh - một nỗ lực để truyền tải thông tin nhiều hơn về Nhật Bản ra bên ngoài.

Chương 1 của Sách Xanh đề cập đến đường lối hòa bình của Nhật Bản vì năm nay đánh dấu 70 năm kết thúc Chiến tranh thế giới thứ II. Sách Xanh viết: "Nhật Bản sẽ đóng góp tích cực hơn bao giờ hết vào một thế giới hòa bình, ổn định và thịnh vượng bằng việc hợp tác với các nước dựa trên lập trường đóng góp tiên phong cho sự hòa bình trên nguyên tắc hợp tác quốc tế".

Sách Xanh chỉ ra 3 trụ cột trong chính sách ngoại giao của Tokyo bao gồm: tăng cường liên minh Nhật Bản-Mỹ, củng cố quan hệ với các nước láng giềng và cải thiện ngoại giao kinh tế để giúp kinh tế phục hồi.

Về quan hệ với Hàn Quốc, Tokyo coi Seoul là quốc gia láng giềng quan trọng nhất, đồng thời nhấn mạnh quan hệ tốt đẹp với Seoul có tính quyết định đối với hòa bình và ổn định ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Sách Xanh đánh giá cao nỗ lực của hai bên trong 50 năm qua kể từ khi hai nước bình thường hóa quan hệ. Sách viết: "Giữa hai nước còn tồn tại những vấn đề khúc mắc, song với quan điểm mang tính đại cục, hai nước sẽ xây dựng mối quan hệ hướng tới tương lai, cùng lợi ích và giá trị cơ bản".

Về quan hệ đồng minh giữa Nhật Bản và Mỹ, Sách Xanh nêu rõ, Tokyo sẽ làm giàu thêm quan hệ song phương với Washington trên mọi mặt trận, bao gồm việc sửa đổi phương châm hợp tác phòng vệ và di dời căn cứ quân sự Futenma của Mỹ tại tỉnh Okinawa. Liên minh an ninh Nhật-Mỹ được mô tả là trụ cột của chính sách ngoại giao của Tokyo. Tokyo sẽ tăng cường hơn nữa quan hệ song phương trên mọi mặt, trong đó có hợp tác quốc phòng và Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP).

Trong quan hệ với Trung Quốc, Nhật Bản coi đó là mối quan hệ quan trọng nhất, đồng thời đảm bảo sẽ xúc tiến đối thoại ở nhiều cấp và trên nhiều lĩnh vực. Sách Xanh cho rằng kể từ cuộc hội đàm cấp cao giữa hai nước được thực hiện vào tháng 11/2014, quan hệ hai nước được cải thiện từng bước, các cuộc đối thoại dần dần được nối lại. Sách Xanh viết: "Nhật Bản và Trung Quốc là các nước láng giềng có quan hệ mật thiết vì phụ thuộc lẫn nhau về kinh tế, song cũng khẳng định Nhật Bản quyết tâm bảo vệ lãnh thổ cũng như lãnh hải và không phận nước này". 

Về hòa bình tại bán đảo Triều Tiên, Sách Xanh cũng cho thấy những nỗ lực của Nhật Bản và CHDCND Triều Tiên trong việc cải thiện quan hệ được cụ thể hóa bằng việc hai bên đã tích cực giải quyết những vấn đề tồn tại như bắt cóc, hạt nhân...

Về vấn đề khủng bố, Nhật Bản coi những phần tử cực đoan như Nhà nước Hồi giáo (IS) đang tạo ra mối đe dọa đến toàn thế giới và nhấn mạnh cộng đồng thế giới cần chung tay giải quyết.

Các chuyên gia cho rằng việc Nhật Bản sử dụng cách diễn đạt "hối lỗi sâu sắc" trong Sách Xanh ngoại giao nhằm thể hiện cho thế giới thấy Chính phủ của Thủ tướng Shinzo Abe sẵn sàng đối diện với lịch sử, trong bối cảnh các nước láng giềng châu Á, đặc biệt là Trung Quốc và Hàn Quốc gây sức ép đòi Nhật Bản phải thành thực hơn nữa về hành động xâm lược trong thời kỳ chiến tranh. 

Khác với năm trước, Sách Xanh năm nay đã xóa đoạn tuyên bố rằng Nhật Bản và Hàn Quốc chia sẻ những giá trị cơ bản như tự do, dân chủ và tôn trọng quyền cơ bản của con người.

Sách Xanh Ngoại giao năm 2015 giới thiệu một phần các nỗ lực ngoại giao của Nhật Bản trong kỷ nguyên hậu chiến, trong đó khẳng định việc Nhật Bản xây dựng xã hội dân chủ, tôn trọng các quyền cơ bản của con người và thượng tôn luật pháp, đã trở thành một hình mẫu cho các nước châu Á.