Không choáng ngợp sao được bởi sự bề thế, hiện đại, tấp nập với các tàu mẹ vận chuyển hàng hóa trực tiếp từ Việt Nam sang Mỹ và châu Âu, các tàu này có thể đón nhận tàu trên 11 vạn tấn cập bến. Nhìn những con tàu có trọng tải lớn đồ sộ như mấy tòa nhà khổng lồ, tôi cứ băn khoăn tự hỏi: Lực lượng hoa tiêu nào đảm nhiệm vai trò dẫn dắt những “chú khủng long” này từ xa khơi vào cảng một cách an toàn mỗi ngày?
Những công việc thầm lặng
Điện thoại cho Thượng tá Vũ Văn Biền, Giám đốc Công ty TNHH MTV Hoa tiêu Tân Cảng, đơn vị thành viên của Tổng công ty Tân cảng Sài Gòn, tôi ngỏ ý muốn tìm hiểu về nghề hoa tiêu, một nghề gần như còn xa lạ với tôi, ông đồng ý.
Đưa tàu lai Tân Cảng A1 vào khai thác
Mở đầu câu chuyện, Thượng tá Vũ Văn Biền hồ hởi thông báo: “Công ty chúng tôi vinh dự được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động Hạng Ba và nhiều phần thưởng cao quý khác nhân dịp kỷ niệm 5 năm ngày thành lập công ty vừa qua. Công ty Hoa tiêu Tân cảng là doanh nghiệp đặc biệt, vừa làm kinh tế vừa làm nhiệm vụ chính trị. Khác với sự sôi động, nhộn nhịp mà các bạn nhìn thấy trên bến cảng, công việc của chúng tôi hết sức thầm lặng. Ngoài nhiệm vụ hướng dẫn tàu hải quân các nước vào thăm, giao lưu với Quân đội và Hải quân Việt Nam; dẫn dắt tàu Hải quân của ta cập cảng bảo đảm bí mật và an toàn; dẫn các tàu ra, vào các cảng thuộc Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn và các cảng dầu không bến, bảo đảm an toàn, an ninh và bảo vệ môi trường theo phương châm kết hợp kinh tế với quốc phòng, chúng tôi còn tham gia nghiên cứu ứng dụng và phát triển khoa học, công nghệ, kinh tế đường thủy, huấn luyện đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ chuyên ngành hàng hải”.
Bên cạnh chức năng, nhiệm vụ do Bộ Quốc phòng giao như trên, Công ty còn thực hiện nhiệm vụ doTổng Cty TCSGgiao là thực hiện dịch vụ lai dắt tại cảng, đưa đón hoa tiêu, tổ chức ca nô dẹp luồng vào cảng Cái Mép. Những công việc ấy không hề đơn giản chút nào, chỉ chủ quan một chút là tai nạn hoặc mất an toàn hàng hải sẽ có thể xảy ra. Và không cần phải “giầu trí tưởng tượng” lắm thì ai cũng có thể hình dung sự thiệt hại trong hàng hải sẽ lớn đến như thế nào. Những bộ quân phục đẹp, trắng phau, tinh tươm, nghiêm trang như bước ra từ trong chuyện cổ tích khiến ai cũng nghĩ nghề lái tàu thật đẹp và thi vị, nhưng sự thật thì đây là một công việc rất vất vả, đòi hỏi những yêu cầu khắt khe và đặc thù.
“An toàn của chúng tôi - An toàn của các bạn”.
Những năm gần đây, lưu lượng tàu thuyền lưu thông trên các tuyến luồng ngày càng đông và có trọng tải lớn, luồng hàng hải chưa ổn định, mật độ lưu thông trên luồng dày đặc, mật độ hàng hóa thông qua cảng nhiều, tàu liên tục đổi giờ. Vì thế, việc bảo đảm an toàn cho các con tàu đi vào cảng của Công ty HTTC, càng trở nên quan trọng và cần quan tâm hơn bao giờ hết. Với khẩu hiệu "An toàn của chúng tôi-An toàn của bạn", Công ty HTTC đã tăng cường công tác giáo dục Luật An toàn giao thông đường thủy cho đội ngũ hoa tiêu; hoàn thiện quy chế chạy tàu, giờ tàu chạy, giờ hoa tiêu lên tàu phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ; bảo đảm đón tiếp tàu chu đáo, phóng hành tàu nhanh, an toàn trong mọi điều kiện; tăng cường tập huấn nghiệp vụ, huấn luyện cứu sinh, cứu hỏa, cảnh giới, thông thuộc luồng lạch và điều kiện sông biển của Việt Nam... Công ty còn phối hợp với các công ty hoa tiêu khác trong việc bảo đảm an toàn hàng hải cho những con tàu. Hiện Công ty có hai tuyến dẫn tàu chính từ phao số không về cảng Cái Mép và cảng Cát Lái.
Đặc thù của hoa tiêu đường biển là phải nắm chắc các yếu tố về độ nông sâu của của biển, sức gió, thời tiết… Nên hoa tiêu hàng hải được phân thành 4 cấp là: cấp 3, cấp 2, cấp 1 và ngoại hạng. Thượng tá Vũ Văn Biền cho biết cho biết: "Nếu như người hoa tiêu hạng 3 chỉ được phép dẫn dắt tàu biển có tổng dung tích dưới 4000GT, hoặc có chiều dài tối đa là 115m; hoa tiêu hạng 2 được phép dẫn dắt tàu biển có tổng dung tích dưới 10.000GT, hoặc có chiều dài tối đa là 145m; hoa tiêu hạng 1 được phép dẫn dắt tàu có tổng dung tích dưới 20.000GT, hoặc chiều dài tối đa là 175m, thì hoa tiêu ngoại hạng được phép dẫn dắt tất cả các loại tàu biển". Hiện nay, trong tổng số 33 hoa tiêu mà Công ty HTTC có thì có đến 27 hoa tiêu ngoại hạng, 1 hoa tiêu hạng một, 2 hoa tiêu hạng hai và 4 hoa tiêu hạng ba.
Trước những khó khăn đối với doanh nghiệp trong nước nói chung, ngành khai thác cảng biển nói riêng, cùng với tình hình trên Biển Đông, thềm lục địa DK1 xảy ra nhiều diễn biến phức tạp, làm ảnh hưởng đến lợi ích của nước ta trên các vùng biển, cũng như ảnh hưởng đến môi trường hòa bình ổn định trong khu vực. Đảng ủy, Ban Giám đốc Côngty đã đề ra các chủ trương lãnh đạo sát, đúng; xây dựng kế hoạch, triển khai toàn diện, đồng bộ các giải pháp quản lý, điều hành để đơn vị hoàn thành xuất sắc công tác bảo đảm an toàn hàng hải năm 2014. Phát huy và giữ vững truyền thống Hoa tiêu Tân cảng “Chính quy - An toàn - Đoàn kết - Hiệu quả”.
Hàng ngày, những con tàu lớn cứ miệt mài rẽ sóng ra khơi, mang về biết bao nhiêu hàng hóa, hoàn thành sứ mệnh của một dây xích trong chuỗi dây xích lưu thông không ngừng. Đứng sau bánh lái luôn là những người đàn ông dạn dầy sương gió, bản lĩnh vững vàng, kinh nghiệm đầy mình cùng đôi bàn tay khéo léo, tài hoa phải có của một hoa tiêu đường biển. Nhờ họ, những hành trình làm giầu cho đất nước cứ liên tục được nối dài, nối dài…
