Phóng viên: Xin Bộ trưởng cho biết, Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh hải quan Belarus, Kazakhstan và Nga đã diễn ra như thế nào?
Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng: Đoàn đàm phán Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh Hải quan Belarus, Kazakhstan và Nga đã kết thúc phiên đàm phán thứ Tám, cũng là vòng đàm phán cuối cùng. Hôm nay, hai bên ký kết chính thức tuyên bố chung kết thúc đàm phán VCUFTA. Phần còn lại mang tính chất kỹ thuật, sẽ được hai bên nỗ lực thực hiện để đầu năm 2015 sẽ ký kết chính thức và trình lãnh đạo 2 bên phê duyệt.
Với tinh thần phấn đấu để có một Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, chất lượng cao, Hai bên đã vận dụng hết sức linh hoạt các nội dung trong đàm phán. Đặc biệt, quán triệt tinh thần đạt được lợi ích cân bằng của 2 bên nhưng có tính đến điều kiện cụ thể của từng bên. Chính vì vậy, trong quá trình đàm phán, đoàn đàm phán Việt Nam đã có đề nghị với phía bạn tạo điều kiện thuận lợi để Việt Nam có thể tăng cường, thúc đẩy xuất khẩu những hàng hóa mà chúng ta có thế mạnh, và cũng là những lợi ích cơ bản của Việt Nam như: hàng dệt may, giày dép, thủy sản và một số sản phẩm chế biến khác.
Thực tế, kết thúc đàm phán, chúng ta đã đạt được kết quả này. Tôi có thể khẳng định rằng, nếu Hiệp định được ký kết chính thức thì chắc chắn sẽ là một công cụ hết sức thuận lợi để thúc đẩy xuất khẩu của Việt Nam một cách đáng kể sang thị trường 3 nước Liên minh hải quan với dân số hơn 170 triệu người, thu nhập bình quân đầu người khá cao. Theo tính toán sơ bộ, 1 năm Việt Nam có thể tăng trưởng xuất khẩu sang các nước này từ 18-20%. Trong tuyên bố chung đã khẳng định, năm 2014, kim ngạch xuất nhập khẩu của hai bên đạt khoảng 4 tỷ USD thì đến 2020 sẽ đạt từ 10-12 tỷ USD, trong đó xuất khẩu của Việt Nam sẽ tăng ở mức cao hơn. Đây là điều hết sức phấn khởi.
Cùng với các hiệp định khác mà Việt Nam đã đàm phán, đã thỏa thuận ký kết cũng như đang đàm phán và chuẩn bị kết thúc, chắc chắn từ năm 2015 trở đi, thị trường tiêu thụ hàng hóa của Việt Nam, nhất là những mặt hàng chúng ta có thế mạnh như dệt may, da giày, thủy sản, công nghiệp chế biến sẽ có bước phát triển.
Phóng viên: Thưa Bộ trưởng, như Bộ trưởng vừa nói Liên minh Hải quan sẽ mở cửa thị trường đói với hàng thủy sản, dệt may, da giầy. Vậy cụ thể cam kết mở cửa đó là gì?
Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng: Cụ thể, về nguyên tắc, phía bạn sẽ cam kết dành thị trường với thuế suất ưu đãi nhất, có thể nói là bằng 0% cho toàn bộ các sản phẩm thủy sản, cho toàn bộ các sản phẩm công nghiệp giày dép, cho phần lớn sản phẩm trong lĩnh vực dệt may và cho một số sản phẩm công nghiệp chế biến như đồ gỗ, cà phê, chè nếu chúng ta có khả năng xuất khẩu đáp ứng được yêu cầu về chất lượng. Chắc chắn rằng đó là các cơ hội mà Hiệp định này mang lại.
Phóng viên: Thưa Bộ trưởng, trong 2 tháng gần đây, Việt Nam đã lần thứ ba kết thúc đàm phán Hiệp định thương mại tự do với các đối tác thương mại lớn. Xin Bộ trưởng cho biết, những đóng góp từ 3 Hiệp định này đối với thương mại Việt Nam khi được ký kết như thế nào?
Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng: Đúng là trong những tháng gần đây, chúng ta đã cơ bản kết thúc đàm phán Hiệp định thương mại tự do với 3 đối tác rất quan trọng là Liên minh Châu Âu, Hàn Quốc và Liên minh Hải quan Belarus, Kazakhstan và Nga. Đối với Liên minh Châu Âu, với những gì chúng ta đã thỏa thuận, tăng trưởng kim ngạch giữa hai bên sẽ ở mức từ 12-15%. Đối với Hàn Quốc, theo sơ bộ tính toán cũng sẽ tăng trưởng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa hai bên khoảng 15%, và với Liên minh Hải quan Belarus, Kazakhstan và Nga mà chúng ta vừa mới kết thúc đàm phán ngày hôm nay, tăng trưởng bình quân sẽ từ 18-20%.
Với 3 thị trường này, trong đó Liên minh Châu Âu là 500 triệu dân, Hàn Quốc là hơn 40 triệu dân và Liên minh Hải quan là 170 triệu dân, chắc chắn đây là những thị trường tiêu thụ hàng hóa rất lớn, sức mua cũng rất cao bởi thu nhập cao. Đây là cơ hội thuận lợi cho chúng ta mở rộng, đẩy mạnh sản xuất và khai thác tiềm năng, lợi thế nhất là những mặt hàng mà chúng ta có thế mạnh, như tôi đã nhấn mạnh là dệt may, giày dép, thủy sản và các mặt hàng chế biến khác.
Phóng viên: Chúng ta cần lưu ý gì đối với doanh nghiệp để chuẩn bị cho việc ký kết Hiệp định này vào năm 2015, thưa Bộ trưởng?
Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng: Các Hiệp định chúng ta đã đàm phán và đã ký kết, cũng như đang đàm phán và ký kết sẽ mang lại nhiều thuận lợi và rất nhiều ưu đãi, trước hết cho khu vực doanh nghiệp. Điều quan trọng là các doanh nghiệp phải hiểu rõ cái đầu tiên là phải biết tận dụng, khai thác các ưu đãi mà các Hiệp định mang lại. Nếu không, các ưu đãi sẽ rơi vào tay người khác. Như vậy, chúng ta không những không đạt mục tiêu là tăng năng lực cạnh tranh mà còn chúng ta có thể còn bị thua ngay trên sân nhà. Do vậy, việc doanh nghiệp Việt Nam hiểu và tận dụng các cơ hội do các hiệp định mang lại là hết sức quan trọng. Tôi nhắc lại là hết sức quan trọng, mang tính quyết định, còn Chính phủ, Nhà nước chỉ tạo khuôn khổ pháp lý thuận lợi, người thực hiện phải là doanh nghiệp.
