Kinh tế tăng trưởng chậm
Ngày 19/7/2016, trong cuộc họp công bố Báo cáo “Điểm lại điểm lại diễn biến kinh tế 6 tháng đầu năm 2016” của WB, ông Achim Fock - Giám đốc WB tại Việt Nam cho biết nguyên nhân của việc giảm tốc độ tăng trưởng là do tác động bất lợi của đợt hạn hán và xâm nhập mặn gần đây lên nông nghiệp và sản xuất công nghiệp đang có xu hướng tăng chậm lại.
“Chúng tôi kỳ vọng mức tăng trưởng GDP năm nay sẽ đạt khoảng 6%. Tuy tốc độ tăng trưởng ước tính sẽ chậm lại trong năm nay, nhưng viễn cảnh kinh tế trung hạn của Việt Nam vẫn tích cực. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao thì Việt Nam cần phải tiếp tục tái cơ cấu theo chiều sâu để tăng năng suất lao động”, ông Achim Fock - quyền Giám đốc Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam nhấn mạnh.
Theo báo cáo của WB áp lực giá tiêu dùng vẫn nằm trong tầm kiểm soát dù trong một vài tháng gần đây tỉ lệ lạm phát có tăng nhẹ. Trong bối cảnh đó, chính sách tiền tệ vẫn tiếp tục nhắm đến mục tiêu duy trì cân đối giữa hỗ trợ tăng trưởng và ổn định vĩ mô.
Tuy nhiên, tín dụng đã tăng trưởng với tốc độ khá cao, ở mức khoảng 18% so với cùng kỳ trong giai đoạn từ đầy năm tới nay. Ngân hàng Nhà nước đã ban hành quy định các giới hạn, tỷ lệ an toàn trong hoạt động của các tổ chức tín dụng (Thông tư 06) nhằm hạn chế tác động tiêu cực của tăng trưởng tín dụng nóng và nâng cao chất lượng các khoản vay.
Tình trạng mất cân đối tài khoá tích tụ từ nhiều năm nay cũng là một mối quan ngại. Thâm hụt ngân sách ước tính gần 6,5% GDP vào thời điểm cuối năm 2015. Nợ công của Việt Nam đã chiếm khoảng 62,2% GDP và đang nhanh chóng tiến gần mức trần 65% GDP. Kết quả sơ bộ về thu chi ngân sách 6 tháng đầu năm cho thấy áp lực ngân sách sẽ còn tiếp diễn.
Viễn cảnh nền kinh tế tích cực
Theo WB, viễn cảnh chung kinh tế Việt Nam là lạc quan. Đà tăng trưởng kinh tế chững lại, từ mức 6,7% năm 2015, dự báo xuống 6% 2016 và 6,3% trong 2017 nhưng vẫn ở mức cao. Lạm phát vẫn trong phạm vi mục tiêu của Chính phủ. Triển vọng kinh tế Việt Nam nhìn chung vẫn tươi sáng hơn triển vọng kinh tế toàn cầu.
WB cho rằng rủi ro kinh tế toàn cầu vẫn gia tăng, triển vọng tăng trưởng toàn cầu suy giảm, kể cả tại các nền kinh tế mới nổi và các nền kinh tế thu nhập cao. Thêm vào đó, Brexit làm tăng đáng kể mức độ bất ổn trong viễn cảnh kinh tế toàn cầu vốn đã không ổn định.
Chính vì vậy, ông Sebastian Eckardt - Chuyên gia kinh tế trưởng, Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam cho biết, vấn đề bây giờ là phải thực hiện cam kết đó bằng hành động cụ thể nhằm cân đối ngân sách trong trung hạn. Các nỗ lực giảm nhẹ mất cân đối tài khóa cần được phối hợp với cải cách nhằm tạo khoảng đệm tài khóa để đảm bảo thực hiện một số hạng mục đầu tư phát triển hạ tầng và dịch vụ công.
Với chuyên đề “Hướng tới cuộc sống khỏe mạnh và năng động cho người cao tuổi ở Việt Nam”, báo cáo đã tập trung phân tích quá trình già hóa dân số nhanh và đề xuất một số hành động chính sách nhằm đối phó với các thách thức của quá trình già hóa dân số ở Việt Nam. Hiện nay, số dân từ 65 tuổi trở lên tại Việt Nam mới là 6,5 triệu người, nhưng con số này dự báo sẽ tăng gấp 3 lần, đạt 18,4 triệu người vào năm 2040.
“Việt Nam nằm trong số các quốc gia có tốc độ già hóa dân số nhanh trên thế giới, và điều đó lại đang diễn ra khi Việt Nam còn ở mức thu nhập thấp hơn so với hầu hết các nước có dân số già hiện nay”, ông Philip O’Keefe - Chuyên gia kinh tế trưởng, Ngân hàng Thế giới đánh giá.
Theo ông, “Già hóa dân số sẽ gây nên nhiều tác động kinh tế, xã hội sâu rộng. Nó sẽ ảnh hưởng lên thị trường lao động và mang lại nhiều thách thức đối với các nhà hoạch định chính sách, doanh nghiệp, và toàn bộ người dân nói chung. Nhằm giảm nhẹ các tác động này cần phải có các hành động chính sách liên quan đến thị trường lao động, hệ thống hưu trí, hệ thống y tế và chăm sóc sức khỏe dài hạn”.
