Bất chấp lệnh cấm của Thủ tướng, sự hỗn loạn đang diễn ra trên khắp Ấn Độ trong những ngày gần đây đã cho thấy rằng, đối với 74 triệu người sống trong khu ổ chuột của Ấn Độ, họ có những lý do để trở về nhà khi Thủ đô không còn là chỗ an tòa để họ nương thân.
Nguy cơ lây nhiễm từ những khu ổ chuột
Trong hai ngày, Jeetender Mahender, một nhân viên vệ sinh Dalit 36 tuổi, đã không dám rời khỏi ngôi nhà tồi tàn của gia đình mình trong khu ổ chuột Valmiki ở phía bắc Mumbai, Ấn Độ, ngoại trừ đi vệ sinh.
Tình hình của anh tuyệt vọng. Ngôi nhà nhỏ bé không có nước sinh hoạt hoặc nhà vệ sinh. Gia đình anh thiếu thức ăn vì khi anh không đi làm, anh không được trả tiền.
“Có 20 gia đình sống gần ngôi nhà nhỏ của tôi. Tất cả chúng đều phải dùng nhà vệ sinh chung. Nếu một trong số chúng tôi bị bệnh, tất cả chúng tôi sẽ bị bệnh.”
Tại khu ổ chuột Dharavi ở Mumbai, chỉ có một nhà vệ sinh dành cho 1.440 cư dân. Theo khảo sát năm 2019 của Tập đoàn Greater Mumbai, 78% nhà vệ sinh công cộng tại khu ổ chuột của Mumbai thiếu nguồn cung cấp nước.
Sania Ashraf, một nhà dịch tễ học làm việc về nước, vệ sinh, vệ sinh và bệnh hô hấp, cho biết Phái bộ Clean India đã tăng nhà vệ sinh tư nhân cũng như bảo hiểm nhà vệ sinh công cộng trả tiền cho mỗi lần sử dụng - nhưng trong một đại dịch, đã tiếp cận với nhà vệ sinh chung có nghĩa là ít nếu nó không sạch sẽ.
Hơn nữa, hệ thống thông gió kém có thể khiến không khí bị ô nhiễm và “tạo điều kiện cho việc truyền virut”, Ashraf nói.
Công nhân nhập cư Ấn Độ bị mắc kẹt ở thủ đô quốc gia cố gắng lên xe buýt để trở về làng quê của họ.
Nguy cơ lây nhiễm từ công việc
Lý do tiếp theo để những người sống trong khu ổ chuột không thể cô lập là: họ cần phải làm việc.
“Họ thuộc về khu vực không có tổ chức, họ không được trả tiền vào ngày họ không đi làm”, nhà kinh tế Arun Kumar nói. “Chuỗi cung ứng đã ngừng hoạt động. Việc làm bị mất. Họ không có tiền để mua nhu yếu phẩm. Và không giống như người giàu, họ không đủ khả năng để dự trữ. Họ phải mua thực phẩm hàng ngày nhưng hiện tại các kệ hàng đều trống rỗng, họ cũng không có tiền.”
Do đó, các công nhân phải đối mặt với một tình huống khó xử: ra ngoài làm việc và có nguy cơ bị nhiễm trùng, hoặc ở nhà và đối mặt với cơn đói cực độ.
Milind Ranade, người sáng lập Kachra Vahatuk Shramik Sangh, một tổ chức có trụ sở tại Mumbai tập trung vào các vấn đề lao động cho biết, họ cần phải đi làm để có tiền ăn hàng ngày. Một số người thậm chí còn phải thu gom rác thải bệnh viện và sau đó quay trở lại và sống trong những khu ổ chuột đông đúc này.
Ranade cho biết họ không được cung cấp bất kỳ thiết bị bảo vệ nào, như khẩu trang hoặc găng tay, và chưa có một chiến dịch nâng cao nhận thức nào để giáo dục họ về những nguy hiểm của việc truyền covid-19.
Những người di cư muốn về nhà
Ít nhất một người trong khu ổ chuột ở Mumbai đã thử nghiệm dương tính với covid-19. Khi sự hoảng loạn gia tăng giữa những người dễ bị tổn thương nhất ở Ấn Độ, hàng ngàn công nhân nhập cư đang cố gắng chạy trốn khỏi khu ổ chuột ở Thủ đô New Delhi để về ngôi nhà ở nông thôn của họ bằng xe buýt và thậm chí là đi bộ. Điều này làm dấy lên nỗi sợ hãi họ sẽ nhập virus vào nông thôn.
Cuối tuần qua, hàng chục ngàn trong số 45 triệu công nhân nhập cư của Ấn Độ đã bắt đầu những chuyến đi dài, gian khổ trở về làng quê của họ. Với mạng lưới đường sắt của Ấn Độ tạm thời đóng cửa, nhiều người đã không có lựa chọn nào khác và phải đi bộ hàng trăm dặm về nhà.
Có rất ít lý do để ở lại. Hầu hết đã mất việc làm ở các thành phố do bị khóa, và khu ổ chuột có khả năng nuôi sống sự lây lan của virus.
Các nhà nghiên cứu từ Trung tâm Bền vững cho biết tuần trước rằng trong khi tỷ lệ sinh sản (R naught) đối với Covid-19 trên toàn cầu là từ hai đến ba, thì ở khu ổ chuột của Ấn Độ, nó có thể cao hơn 20% do điều kiện sống dày đặc.
Khi cuộc di cư của khu ổ chuột bắt đầu, vào thứ Bảy, chính quyền bang Uttar Pradesh, Bihar và Haryana đã sắp xếp hàng trăm xe buýt để chở người di cư về nhà, gây ra cảnh tượng hỗn loạn khi hàng ngàn người xuống trạm cố gắng leo lên xe buýt.
Vào Chủ nhật, Thủ tướng Modi đã kêu gọi tất cả các bang đóng cửa biên giới của họ để ngăn chặn virus thâm nhập vào khu vực nông thôn. Các quan chức hiện đang gấp rút truy tìm hàng triệu công nhân nhập cư đã trở về các thị trấn nhỏ và làng mạc trên khắp đất nước, để cách ly họ trong 14 ngày.
