Bù đắp thiếu nguồn cung thịt lợn: Hai Bộ được giao đề xuất lượng nhập khẩu thịt lợn

Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ đã chỉ đạo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì phối hợp với Bộ Công Thương đánh giá đầy đủ, thực chất mức độ thiếu hụt nguồn cung mặt hàng thịt lợn và có kế hoạch tái đàn, đề xuất số lượng nhập khẩu thịt lợn cụ thể từ các đối tác thương mại có quan hệ hai chiều với nước ta để bù đắp phần thiếu hụt nguồn cung cho thị trường trong nước phục vụ nhu cầu tiêu dùng, bình ổn thị trường dịp cuối năm và Tết Nguyên đán.

Giá thịt lợn tăng cao do mất cân đối cung cầu

Theo Bộ Công Thương, từ tháng 6/2019, giá mặt hàng thịt lợn có xu hướng tăng dần, tăng mạnh nhất từ cuối tháng 10 đến nay (tăng khoảng 25-30% so với tháng 9) và hiện đang ở mức khá cao.  

Nguyên nhân của việc tăng giá nêu trên là do ảnh hưởng của Dịch tả lợn Châu phi lây nhiễm vào Việt Nam từ đầu năm 2019 và đến cuối tháng 6 đã lan rộng, bùng phát trên phạm vi toàn quốc, số lượng lợn mắc bệnh và tiêu hủy lớn cùng với việc không thể tái đàn ở các vùng dịch trong những tháng tiếp theo do dịch tả lợn châu Phi tại Việt Nam chưa được khống chế, chưa có vaccine chống dịch đã tác động lớn đến nguồn cung thịt lợn cho thị trường trong nước (đặc biệt cho giai đoạn từ cuối tháng 9 đến nay). Bên cạnh đó, việc kiểm dịch thú y, kiểm soát dịch bệnh hạn chế lưu chuyển lợn thịt và thịt lợn giữa các địa phương để tránh lây lan dịch bệnh đã gây mất cân đối cung cầu cục bộ tại một số địa phương, đẩy giá thịt lợn tăng cục bộ ảnh hưởng đến tâm lý thị trường. Ngoài ra, trong bối cảnh dịch bệnh lan rộng, nguồn cung giống cũng giảm nên việc chăn nuôi lợn đòi hỏi chi phí rất cao cho cả giống, các biện pháp phòng dịch cho chuồng trại, chi phí kiểm dịch thú y... cũng làm gia tăng chi phí sản xuất, kinh doanh thịt lợn.

Theo Tổng cục thống kê, đàn lợn cả nước tháng 10/2019 giảm mạnh 20% so với cùng thời điểm năm trước do chịu ảnh hưởng của dịch tả lợn châu Phi, nguồn cung giảm là yếu tố chủ yếu khiến giá thịt lợn hơi trên thị trường gia tăng.

Tại buổi làm việc giữa Bộ Công Thương và Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn, 02 Bộ đã thống nhất sơ bộ số liệu cân đối cung cầu mặt hàng thịt lợn các tháng cuối năm 2019 và Tết Nguyên đán Canh Tý 2020 như sau: dự báo nguồn cung thịt lợn các tháng cuối năm thiếu khoảng 200 nghìn tấn (tương đương mỗi tháng sẽ thiếu 70 nghìn tấn thịt hơi (tính cho 3 tháng gần Tết là tháng 11, 12, và tháng 1).

Trong khi đó, Bộ NN&PTNT cho biết, tổng lượng thịt các loại trong năm 2019 đạt 5,14 triệu tấn, giảm 4,1%. Nhưng đây là mặt hàng chiếm 70% cơ cấu tiêu dùng thực phẩm; sản lượng giảm 380 nghìn tấn, tương đương 9-10% so với năm 2018, ảnh hưởng lớn đến thị trường thực phẩm trong nước.

Tuy nhiên, Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai cho hay, số lượng lợn thiếu trong dịp cuối năm và Tết Nguyên đán có thể lớn hơn số liệu Bộ NN&PTNT ước tính do không chỉ các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ không tái đàn hoặc đã tái đàn nhưng bị dịch bệnh trở lại.

Hiện tại, Bộ Công Thương đang chủ trì phối hợp với các đơn vị liên quan về công tác chuẩn bị Tết. Theo báo cáo sơ bộ của các địa phương và Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn riêng mặt hàng thịt lợn, nguồn cung mặt hàng thịt lợn giảm khoảng 10% so với năm trước, mặc dù việc giảm nguồn cung thịt lợn đã được bù đắp một phần từ các loại thực phẩm khác như thịt gà, thịt bò và nguồn nhập khẩu tăng nhưng nhìn chung theo tập quán tiêu dùng của người Việt Nam, nhu cầu thịt lợn vào dịp Tết vẫn cao, do đó cân đối cung cầu mặt hàng này từ nay đến Tết Nguyên đán còn nhiều vấn để căng thẳng cần được quan tâm xử lý.

Liên kết chặt chẽ để bình ổn thị trường thịt lợn
Bộ Công Thương đang triển khai đồng bộ, quyết liệt các giải pháp để bình ổn thị trường mặt hàng thịt lợn dịp cuối năm và dịp Tết Nguyên đán

Nhập khẩu để bù nguồn cung thiếu hụt cho thị trường Tết

Xác định được khó khăn của thị trường, ngay từ những tháng đầu năm, Bộ Công Thương đã, đang triển khai một số biện pháp nhằm bình ổn thị trường hàng hóa, trong đó chú trọng mặt hàng thịt lợn.

Theo đó, Bộ Công Thương đã giám sát chặt chẽ nguồn cung, mua bán thịt heo qua biên giới, đánh giá chính xác năng lực tái đàn để cung ứng cho thị trường dịp cuối năm; có phương án chuẩn bị nguồn hàng, nhập khẩu thịt... bảo đảm cân đối cung cầu, thị trường mặt hàng thịt lợn.

Ngoài ra, các sở tăng cường kiểm tra, kiểm soát thị trường, tăng cường truyền thông nhằm khuyến khích người dân tiêu dùng sản phẩm thay thế thịt lợn và sử dụng thịt lợn đông lạnh thay thế thịt lợn nóng nhằm giảm sức ép nguồn cung trong nước... Vụ Thị trường trong nước cho hay.

Theo Vụ Thị trường trong nước, tại buổi làm việc giữa Bộ Công Thương và Bộ NN&PTNT, ngày 11/11/2019, hai Bộ đã thống nhất sơ bộ số liệu dự báo nguồn cung thịt lợn các tháng cuối năm thiếu khoảng 200.000 tấn, tương đương mỗi tháng sẽ thiếu 70.000 tấn thịt hơi.

Cũng trong cuộc họp ngày 18/11 tại Văn phòng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ đã chỉ đạo Bộ NN&PTNT chủ trì phối hợp với Bộ Công Thương đánh giá đầy đủ, thực chất mức độ thiếu hụt nguồn cung mặt hàng thịt lợn.

Ngoài việc chủ động tái đàn, phải đề xuất số lượng nhập khẩu thịt heo từ các đối tác thương mại có quan hệ hai chiều, cần minh bạch thông tin, bảo đảm hài hòa lợi ích của người chăn nuôi, doanh nghiệp và người tiêu dùng.

Để bình ổn thị trường thịt lợn những tháng cuối năm, Bộ Công Thương đề xuất cần tăng cường kiểm tra kiểm soát thị trường, tránh tình trạng găm hàng, tăng giá dịp cuối năm; giám sát chặt chẽ và hạn chế tối đa việc buôn bán thịt heo sang nước láng giềng nhằm giữ được nguồn cung trong nước.

Ngoài ra, Bộ Công Thương đề xuất các địa phương, bộ, ban ngành liên quan cần tăng cường kiểm tra, kiểm soát thị trường, tránh tình trạng găm hàng, tăng giá dịp cuối năm.

Các địa phương cũng tập trung giám sát chặt chẽ và hạn chế tối đa việc buôn bán thịt lợn sang nước láng giềng nhằm vừa giữ được nguồn cung cho thị trường trong nước vừa tránh tình trạng lây lan dịch bệnh trong nước.

Song song đó, Bộ Công Thương đề nghị Bộ NN&PTNT chỉ đạo ngành thú y tạo điều kiện cho các sản phẩm thịt lợn, lợn thịt an toàn lưu thông qua các địa phương để bảo đảm nguồn cung cho các vùng, miền nhằm hạn chế tình trạng tăng giá cục bộ gây bất ổn thị trường.

Đặc biệt, Bộ Công Thương cũng lưu ý các địa phương cần định hướng cho các doanh nghiệp chế biến thực phẩm trên địa bàn tăng cường việc đưa ra các sản phẩm thịt lợn chế biến sẵn mới (như thịt kho tàu, nhân bánh chưng, chân giò muối…) được chế biến từ thịt lợn đông lạnh nhập khẩu nhằm đáp ứng tốt hơn nhu cầu, thị hiếu của người dân và thay thế một phần nhu cầu sử dụng thịt nóng trên thị trường.

Hiện nay, theo chức năng nhiệm vụ được giao, việc công nhận thị trường được nhập khẩu thịt lợn và lợn thịt chính thức vào Việt Nam và việc kiểm soát nhập khẩu mặt hàng thịt lợn do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì thực hiện.  Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, hiện có 24 quốc gia được nhập khẩu thịt lợn chính ngạch vào Việt Nam gồm: Argentina, Úc, Bỉ, Áo, Brazil, Canada, Đan Mạch, Pháp, Đức, Hungari, Ấn Độ, Irelen, Litva,  Ý, Nhật, Hàn Quốc, Malaysia, Niuzelan, Ba Lan, Tây Ban Nha, Mỹ, Nga, Mexico. Bộ Công Thương sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn hướng dẫn và tạo điều kiện cho các doanh nghiệp chế biến, doanh nghiệp phân phối thực phẩm, đặc biệt là các doanh nghiệp đã đăng ký tham gia Chương trình bình ổn thị trường tại các địa phương nhập khẩu lượng thịt lợn thiếu hụt để bình ổn thị trường dịp cuối năm và Tết Nguyên đán.

Hạ An