Theo Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia), hoạt động buôn lậu thuốc lá hiện nay chủ yếu diễn ra tại địa bàn Hà Nội, Quảng Trị, Quảng Ninh, Hải Phòng, Long An, An Giang, Đồng Tháp, Kiên Giang, Tây Ninh, TP. Hồ Chí Minh, nhưng “điểm nóng” vẫn là khu vực biên giới Tây Nam.
Tại khu vực biên giới Việt - Lào (tỉnh Quảng Trị, Hà Tĩnh), thuốc lá nhập lậu chủ yếu là thuốc lá nhãn hiệu Elephant, Nelson, Scott, Esse, Jet, Hero, 555... Trong khi trên biên giới Tây Nam (từ Bình Phước đến Kiên Giang), thuốc lá lậu tuồn qua biên giới chiếm đa số mang nhãn hiệu Jet và Hero.
Theo đánh giá của lực lượng chống buôn lậu, thời gian gần đây, thuốc lá nhập lậu qua biên giới Tây Nam đã giảm so với trước nhưng diễn biến còn rất phức tạp và vẫn có một lượng lớn thuốc lá nhập lậu vào Việt Nam.
Ông Hồng Văn Hoàng - Phó Cục trưởng Cục Quản lý thị trường (QLTT) tỉnh Tây Ninh cho biết, trong Quý I/2021, các cơ quan chức năng của tỉnh Tây Ninh đã thu giữ 129.937 bao thuốc lá nhập lậu và đã khởi tố 23 vụ vi phạm với 33 đối tượng, trong đó đa phần là buôn lậu, chứa trữ, kinh doanh thuốc lá nhập lậu.
Mới đây nhất, Đội QLTT số 5 thuộc Cục QLTT tỉnh Tây Ninh kiểm tra, phát hiện và tạm giữ 1.970 gói thuốc lá điếu ngoại nhập lậu.
Cụ thể, ngày 20/5 vừa qua, qua công tác trinh sát nắm địa bàn, Đội QLTT số 5 thuộc Cục QLTT tỉnh Tây Ninh đã tiến hành kiểm tra tại điểm tập kết lên xuống hàng hóa tại Thạnh Hiệp, Thạnh Đông, Tân Châu, Tây Ninh phát hiện 05 túi nilon màu đen có dấu hiệu vi phạm, Đội QLTT số 5 tiến hành khám và phát hiện bên trong chứa 1.970 gói thuốc lá điếu ngoại nhập lậu nhãn hiệu Hero và Jet. Tại thời điểm kiểm tra không ai thừa nhận là chủ số hàng hóa nói trên. Đội QLTT số 5 tiến hành tạm giữ số hàng hóa nói trên để làm rõ, xử lý theo quy định của pháp luật.
Ông Hồng Văn Hoàng nhận định, thuốc lá nhập lậu qua biên giới tại địa bàn tỉnh Tây Ninh có giảm so với trước nhưng tình hình vẫn còn rất phức tạp và có chiều hướng gia tăng. Trên thị trường nội địa, các hộ kinh doanh vẫn còn bày bán thuốc lá lậu nhưng nhỏ lẻ, lén lút, cất giấu trong phòng ngủ, nhà riêng, gây khó khăn cho hoạt động kiểm tra.
“Buôn lậu thuốc lá trên địa bàn Tây Ninh tiếp tục tồn tại do các đối tượng thường xuyên thay đổi quy luật, sử dụng nhiều phương thức thủ đoạn khác nhau lợi dụng các đường tiểu ngạch, đường mòn, lối mở, kênh rạch trên tuyến biên giới để vận chuyển thuốc lá trái phép”, ông Hoàng nhìn nhận.
Không chỉ riêng Tây Ninh, những ngày gần đây, lực lượng QLTT các tỉnh thành khu vực phía Nam cũng liên tiếp phát hiện, xử phạt nhiều cơ sở kinh doanh thuốc lá nhập lậu, giả mạo nhãn hiệu. Đơn cử tại Đồng Tháp, Cục QLTT tỉnh vừa kiểm tra phát hiện 3 cơ sở kinh doanh thuốc lá có dấu hiện giả mạo nhãn hiệu State Express 555 và Caraven.
3 cơ sở này có địa chỉ lần lượt tại: số 126, ấp An Thạnh, xã Hội An Đông, huyện Lấp Vò, tỉnh Đồng Tháp; số 334A, đường Nguyễn Sinh Sắc, Khóm 4, Phường 1, thành phố Sa Đéc, tỉnh Đồng Tháp và số 139, ĐT 848, ấp Khánh Nhơn, xã Tân Khánh Đông, thành phố Sa Đéc, tỉnh Đồng Tháp.
Qua kiểm tra, lực lượng chức năng phát hiện tại cửa hàng của các hộ kinh doanh đang bày bán hàng hóa là thuốc lá điếu có dấu hiệu giả mạo nhãn hiệu Sate Express 555 và Craven của Công ty British-American Tobacco Marketing (Singapore) Pte Ltd được chủ sở hữu nhãn hiệu thuốc lá điếu Sate Express 555 và Craven cấp quyền sử dụng tại Việt Nam.
Tang vật có dấu hiệu giả mạo nhãn hiệu gồm: 115 bao thuốc lá điếu nhãn hiệu Craven và 44 bao thuốc lá nhãn hiệu 555. Tổng giá trị vật có dấu hiệu vi phạm là 3.584.000 đồng. Đội QLTT số 1 đã quyết định tạm giữ toàn bộ tang vật nêu trên và tiến hành thẩm tra, xác minh và xứ lý theo quy định.
Tương tự, tại Bình Phước, lực lượng QLTT tỉnh đã kiểm tra 6 cơ sở bán lẻ thu giữ trên 1.500 bao thuốc lá điếu giả mạo nhãn hiệu. Sau khi xác minh, kiểm tra, lực lượng QLTT Bình Phước đã lập biên bản vi phạm hành chính và tham mưu trình Cục trưởng ra quyết định xử phạt theo quy định pháp luật.
Theo Tổng cục QLTT, trong thời gian tới, bên cạnh các giải pháp tăng cường kiểm tra, kiểm soát bình ổn thị trường, Tổng cục sẽ tiếp tục chỉ đạo lực lượng QLTT ở các địa phương tăng cường công tác kiểm tra kiểm soát, xử lý nghiêm các hành vi buôn bán, vận chuyển thuốc lá nhập lậu, đặc biệt là các cửa hàng bán lẻ bày bán dù chỉ 01 bao thuốc lá nhập lậu theo tinh thần của Nghị định 98/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, vận động để răn đe, ngăn ngừa các đối tượng dễ bị lôi kéo vào việc vận chuyển, tàng trữ trái phép thuốc lá nhập lậu.
Tổng cục QLTT khẳng định, Nghị định 98/NĐ-CP quy định các mức xử phạt mới mang tính răn đe cao, đặc biệt là quy định xử phạt tới 3 triệu đồng đối với hành vi buôn bán, tàng trữ dù chỉ 01 bao thuốc lá nhập lậu cơ sở để các lực lượng chức năng kiên quyết xử lý nghiêm hơn nữa vấn nạn này.
“Đây sẽ là công cụ xử lý hữu hiệu các hành vi bày bán, tàng trữ thuốc lá lậu trên thị trường nội địa”, đại diện Tổng cục QLTT nhấn mạnh.