Điện Biên có địa hình đa dạng, cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, với hệ sinh thái núi, rừng, sông, suối, hang động, nguồn nước khoáng nóng tự nhiên. Là địa danh gắn liền với chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ “Lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”, có 19 dân tộc cùng chung sống với nền văn hóa đa dạng tạo nên nguồn tài nguyên du lịch phong phú, thuận lợi cho việc phát triển các loại hình du lịch văn hóa - lịch sử, du lịch sinh thái, du lịch tâm linh, du lịch cộng đồng... Trong Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 đã xác định Điện Biên là một trong những trọng điểm phát triển du lịch của vùng Trung du miền núi Bắc Bộ nói riêng và cả nước nói chung.
Toàn tỉnh hiện có 21 di tích được xếp hạng (01 di tích Quốc gia đặc biệt, 12 di tích được xếp hạng quốc gia, 08 di tích được xếp hạng cấp tỉnh); trong đó, nổi bật nhất là quần thể Di tích lịch sử cấp quốc gia đặc biệt chiến trường Điện Biên Phủ - là quần thể các di tích gắn với cuộc kháng chiến chống Pháp của dân tộc Việt Nam nói riêng và 3 nước Việt Nam - Lào - Cam Pu Chia nói chung; Khu du lịch quốc gia Điện Biên Phủ - Pá Khoang được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt vào năm 2015; Các hoạt động kỷ niệm ngày lễ lớn, các lễ hội được tổ chức thường niên: kỷ niệm chiến thắng Điện Biên Phủ, Lễ hội Hoa Ban, Lễ hội Thành Bản Phủ, Lễ hội Đua thuyền Đuôi Én... cùng với các tài nguyên sẵn có đã và đang trở thành tài nguyên du lịch phong phú, đa dạng và là những nguồn lực vô cùng quan trọng giúp du lịch tỉnh Điện Biên phát triển trong thời gian tới với các loại hình du lịch như: Du lịch văn hóa, du lịch lịch sử, tâm linh, du lịch sinh thái, hướng đến mục tiêu du lịch trở thành ngành kinh tế quan trọng của tỉnh và là động lực phát triển kinh tế xã hội, góp phần tích cực vào công cuộc xóa đói giảm nghèo bền vững trên địa bàn tỉnh.
Những năm qua, dưới sự quan tâm của Chính phủ, các bộ, ngành trung ương và sự quyết tâm của đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh Điện Biên, nhiều Chương trình, Đề án, Quy hoạch phát triển du lịch đã được phê duyệt, đặc biệt ngày 24/8/2015 Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 1465/QĐ-TTg về phê duyệt quy hoạch tổng thể phát triển khu du lịch quốc gia Điện Biên Phủ - Pa Khoang tỉnh Điện Biên đến năm 2020 tầm nhìn 2030. Trên cơ sở đó UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 2801/KH-UBND ngày 26/9/2017 triển khai thực hiện Quy hoạch tổng thể phát triển Khu du lịch Quốc gia Điện Biên Phủ - Pá Khoang, tỉnh Điện Biên đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030. Hoạt động du lịch của tỉnh đã có nhiều chuyển biến tích cực. Việc đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng, sản phẩm du lịch từng bước đáp ứng nhu cầu tham quan, thưởng ngoạn danh lam, thắng cảnh của du khách trong và ngoài nước. Nhiều công trình du lịch, thiết chế văn hóa được đưa vào sử dụng, tạo điểm nhấn quan trọng để tỉnh tổ chức các sự kiện chính trị, kinh tế, xã hội gắn với các hoạt động quảng bá và phát triển du lịch của tỉnh; hầu hết di tích lịch sử, văn hóa được trùng tu, tôn tạo.
Nhiều giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp được khôi phục và phát triển; các khu, điểm du lịch, cơ sở lưu trú từng bước được xây dựng. Các hoạt động du lịch, dịch vụ đã thu hút được nhiều nguồn lực đầu tư từ các thành phần kinh tế, góp phần nâng cao tỷ trọng lĩnh vực dịch vụ, du lịch trong cơ cấu kinh tế của tỉnh, giải quyết việc làm cho hàng chục ngàn lao động trên địa bàn, góp phần xóa đói, giảm nghèo, nâng cao đời sống nhân dân các dân tộc trong tỉnh. Lượng khách đến Điện Biên năm 2018 đạt trên 705.000 lượt khách, trong đó có trên 151.000 lượt khách quốc tế; tổng thu từ hoạt động du lịch ước đạt trên 1.155 tỷ đồng. Trách nhiệm và nhận thức của người dân trong việc bảo vệ phát huy di sản văn hóa truyền thống, môi trường sinh thái được nâng cao. Hoạt động du lịch cũng góp phần đẩy mạnh quan hệ hợp tác với các tỉnh Tây Bắc mở rộng, các tỉnh Bắc Lào và Đông Bắc Thái Lan.
Trong thời gian tới để phát huy hết các tiềm năng thế mạnh về du lịch của tỉnh Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã và đang triển khai tham mưu cho UBND tỉnh thực hiện một số nhiệm vụ cụ thể để phát triển ngành du lịch trong đó tập trung chủ yếu vào việc tăng cường phát huy vai trò của Ban Chỉ đạo phát triển du lịch tỉnh trong chỉ đạo và triển khai các nhiệm vụ phát triển du lịch, nâng cao vai trò và trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng trong việc bảo vệ an ninh quốc gia và đảm bảo trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn, cũng như tại các khu, điểm du lịch tạo môi trường và điều kiện thuận lợi để phát triển du lịch và dịch vụ du lịch.
Sớm triển khai các nội dung trong Đề án bảo tồn, phát huy giá trị Di tích lịch sử quốc gia đặc biệt chiến trường Điện Biên Phủ đến năm 2030.
Hoàn thiện công tác lập Quy hoạch chung, quy hoạch phân khu chức năng và quy hoạch chi tiết các khu chức năng trong khu du lịch quốc gia Điện Biên Phủ - Pá Khoang làm cơ sở để kêu gọi thu hút các thành phần kinh tế tham gia đầu tư. Định hướng các tổ chức, cá nhân tập trung xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật trực tiếp phục vụ khách du lịch theo hướng đồng bộ, hiện đại đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của du khách.
Phối hợp với các Sở, ngành và các địa phương rà soát, tham mưu ban hành cơ chế, chính sách khuyến khích các thành phần kinh tế đầu tư vào lĩnh vực du lịch. Trong đó giành ưu tiên cơ chế đặc thù khuyến khích các Nhà đầu tư lớn tham gia phát triển các dự án du lịch cao cấp tại Khu du lịch quốc gia Điện Biên Phủ - Pá Khoang theo quy hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Nâng cao nhận thức của cộng đồng về lợi ích phát triển du lịch, huy động sự ủng hộ và khuyến khích nhân dân trực tiếp tham gia vào hoạt động du lịch. Tiếp tục quan tâm dành nguồn lực hỗ trợ doanh nghiệp và người dân trong công tác bồi dưỡng trình độ chuyên môn cho người lao động trong lĩnh vực du lịch, quan tâm đặc biệt đến đối tượng là người dân tộc thiểu số, tạo điều kiện để người dân trực tiếp tham gia cung cấp dịch vụ du lịch.
Tiếp tục nâng cao, đổi mới hiệu quả hoạt động thông tin xúc tiến du lịch; tăng cường vốn ngân sách cho xúc tiến, quảng bá du lịch, xây dựng sản phẩm và thương hiệu du lịch tỉnh Điện Biên. Đẩy mạnh chuyên nghiệp hóa hoạt động xúc tiến quảng bá du lịch: Tập trung xúc tiến quảng bá theo chiến dịch trọng điểm, phù hợp định hướng phát triển sản phẩm, thương hiệu du lịch; xây dựng cơ chế hợp tác trong và ngoài ngành, đẩy mạnh xã hội hóa xúc tiến quảng bá du lịch; phát huy sức mạnh truyền thông, huy động sự hợp tác của các cơ quan đại diện ngoại giao tại các nước. Duy trì và đẩy mạnh hoạt động liên kết phát triển du lịch 8 tỉnh Tây Bắc và các hoạt động hợp tác liên kết khác trong và ngoài nước mở rộng trên bốn lĩnh vực, gồm, xây dựng cơ chế chính sách, phát triển sản phẩm du lịch, tuyên truyền quảng bá, đào tạo nguồn nhân lực du lịch.
