Dự kiến, cả năm 2020 kim ngạch xuất khẩu hàng hóa đạt khoảng 267 tỷ USD, tăng khoảng 1%; kim ngạch nhập khẩu hàng hóa đạt khoảng 260 tỷ USD, tăng khoảng 2,6% so với năm trước đó; thặng dư thương mại hàng hóa vào khoảng 7 tỷ USD. Trong bối cảnh khó khăn do dịch Covid-19, xuất khẩu đã trở thành điểm sáng và là tiền đề quan trọng để nền kinh tế vững bước vào năm 2021.
Đây là thông tin được Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho biết tại “Diễn đàn Xúc tiến xuất khẩu Việt Nam 2020”, do Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan và các tổ chức xúc tiến thương mại quốc tế tổ chức sáng 16/12, tại Hà Nội. Diễn đàn nhằm mục đích trao đổi định hướng xúc tiến thương mại giai đoạn 2021 - 2025.
Phát biểu tại diễn đàn, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải nhấn mạnh, năm 2020, với tác động nặng nề của dịch bệnh Covid-19, là một năm đầy khó khăn đối với mọi lĩnh vực của nền kinh tế; trong đó có xuất khẩu nói chung và xúc tiến xuất khẩu nói riêng. Tuy nhiên, có thể nói hoạt động ngoại thương của Việt Nam vẫn đạt được kết quả đáng tự hào.
Điều này thể hiện qua hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam tính đến hết tháng 11 năm 2020 đạt mức xuất siêu kỷ lục 20,1 tỷ USD.
Tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa 11 tháng đạt 489,1 tỷ USD, tăng 3,5% so với cùng kỳ năm trước; trong đó xuất khẩu đạt 254,6 tỷ USD, tăng 5,3%; nhập khẩu đạt 234,5 tỷ USD, tăng 1,5%. Đáng lưu ý, có 31 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD, chiếm 92% tổng kim ngạch xuất khẩu.
Theo Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải, qua diễn đàn này, Bộ Công Thương mong muốn được lắng nghe những chia sẻ về định hướng xúc tiến xuất khẩu bền vững của ngành, lĩnh vực cũng như các kiến nghị, đề xuất với Bộ Công Thương trong phối hợp, triển khai xúc tiến xuất khẩu ngành trong trung và dài hạn, có trọng tâm, trọng điểm.
Ngoài ra, Bộ Công Thương mong muốn các tổ chức xúc tiến thương mại quốc tế chia sẻ kinh nghiệm triển khai hoạt động xúc tiến thương mại trên thế giới, cung cấp các thông tin hữu ích về hướng phát triển thị trường xuất khẩu cho doanh nghiệp Việt Nam trong bối cảnh hiện nay và các năm tiếp theo.
Chia sẻ tại diễn đàn, bà Tô Tường Lan, Phó Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản (VASEP) đã nhắc lại câu chuyện năm 2017 gặp sự cố truyền thông với sản phẩm cá tra tại Tây Ban Nha, khi một siêu thị rút mặt hàng này ra khỏi hệ thống dẫn tới thông tin lan truyền, gây ảnh hưởng tâm lý tới người tiêu dùng.
Trước lo ngại sẽ bị người tiêu dùng tẩy chay, VASEP cùng doanh nghiệp đã phải thay đổi cách tiếp thị sản phẩm, từ hình thức kết nối truyền thông tới đối tác (B2B) đã chuyển sang làm truyền thông tới người tiêu dùng (B2C).
Chương trình được thực hiện từ năm 2019 đến các thị trường như Anh, Tây Ban Nha, Hà Lan, Italy, Đức, Bỉ bằng nhiều hình thức kết nối và quảng bá qua website, Google, Facebook, Pinterest, Instagram, YouTube…
Chính nhờ vậy, chỉ trong vòng 3 tháng, trên website đã thu hút hơn 14.000 lượt truy cập. Các từ khóa "pangasius cecipe" luôn được xếp hạng tìm kiếm dẫn đầu.
Qua đó, VASEP cũng nhận thấy chức năng kích hoạt cộng đồng thảo luận tương tác trên mạng xã hội rất là lợi hại khi đem sản phẩm tới người tiêu dùng trực tiếp, đưa sản phẩm tới họ. Các hoạt động SEO cũng đạt 225.000 lượt hiển thị trên công cụ tìm kiếm Google.
Còn theo ông Nguyễn Chánh Phương- Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Mỹ nghệ và chế biến gỗ Thành phố Hồ Chí Minh, ngành gỗ đặt ra mục tiêu xuất khẩu đạt 20 tỷ USD nên 3 yếu tố bền vững được đặt ra gồm nguyên liệu, sản xuất và xuất khẩu.
Ông Nguyễn Chánh Phương cho biết, hiệp hội đang nỗ lực xây dựng các chứng chỉ về phát triển rừng bền vững, đủ nguyên liệu cho xuất khẩu nhưng năng lực của doanh nghiệp Việt Nam còn hạn chế khi doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (FDI) chỉ chiếm 20% về số lượng nhưng chiếm ưu thế về kim ngạch.
Tại Diễn đàn, các đại biểu không chỉ tập trung thảo luận những mục tiêu chiến lược mà còn thảo luận nhiều giải pháp có tính thực tiễn nhằm thích ứng với điều kiện kinh tế toàn cầu biến động khó lường do chiến tranh thương mại, thiên tai, dịch bệnh như hiện nay.
Đặc biệt, diễn đàn còn thu hút sự tham gia chia sẻ về định hướng sản xuất và xúc tiến xuất khẩu bền vững của các ngành hàng Việt Nam có tính nội lực cao, có tiềm năng gia tăng quy mô và giá trị xuất khẩu cũng như đang nỗ lực hướng tới phát triển bền vững như thủy sản, cao su, dệt may, chế biến gỗ...
Bên cạnh đó, các bài tham luận cũng hướng đến mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu bền vững cũng như sáng kiến, chương trình hành động cụ thể để lồng ghép, kết hợp nguồn lực với Bộ Công Thương triển khai hiệu quả kế hoạch xúc tiến xuất khẩu giai đoạn 2020-2025, góp phần thúc đẩy quan hệ thương mại giữa Việt Nam và các nước.
Ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) cho rằng, với quy mô kim ngạch xuất nhập khẩu lên tới hơn 500 tỷ USD, hoạt động xúc tiến xuất khẩu cần tương xứng hơn với giá trị xuất khẩu của Việt Nam trên thương trường, bởi thực tế hiện nay do nguồn lực có hạn nên quy mô hoạt động này vẫn còn hạn chế.
Thế nhưng, nguồn lực ngân sách nhà nước dành cho xúc tiến thương mại còn dàn trải cả trung ương và địa phương, bộ ngành nên nhiều hoạt động có phần bị chồng lấn, trùng lắp. Hơn nữa, hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin, truyền thông marketing theo xu hướng mới hiện đại còn hạn chế.
Bởi vậy, tới đây Bộ Công Thương sẽ tập trung hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu ứng phó và chủ động trước dịch Covid-19, nâng cao và nâng tầm hình ảnh, thương hiệu sản phẩm Việt Nam tới bạn bè quốc tế.
Đặc biệt trong thời gian dịch Covid-19 bùng phát và diễn biến phức tạp, thương mại điện tử tăng trưởng mạnh nhờ hoạt động hỗ trợ của Chính phủ định hướng, hướng dẫn đào tạo doanh nghiệp. Do đó, Bộ Công Thương cũng sẽ đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, phát triển thương mại điện tử.
