EVNGENCO1: Tiến tới tiêu thụ hoàn toàn tro xỉ

Tro xỉ không phải là “chất thải”

Trong những năm qua, các nhà máy nhiệt điện (NMNĐ) trực thuộc EVNGENCO1 đã từng bước tiến hành quản lý, xử lý hiệu quả lượng tro xỉ phát sinh trong quá trình sản xuất, “xanh hóa” các bãi thu xỉ giảm thiểu tác động tới môi trường xung quanh. Các NMNĐ đều được lắp đặt hệ thống quan trắc tự động, liên tục và được bổ sung thiết bị lấy mẫu tự động nước tuần hoàn, nước làm mát theo đúng quy định.

Công ty Nhiệt điện Duyên Hải là điểm sáng trong bảo vệ môi trường tại khu vực bãi xỉ. Bãi xỉ các nhà máy của Công ty được trồng cây phi lao xung quanh, được xây đê cao tạo thành một vùng biệt lập, không ảnh hưởng môi trường; thả cá, tôm trong hồ xỉ, tạo hệ sinh thái cho khu vực xung quanh. 

Hiện nay, tro xỉ của các nhà máy nhiệt điện trực thuộc EVNGENCO1 đều đã được phân định bởi đơn vị có đủ điều kiện năng lực lấy mẫu và phân tích. Kết quả phân tích xác định nguồn tro xỉ này không phải là chất thải nguy hại và chứng nhận phù hợp tiêu chuẩn tro, xỉ làm vật liệu san lấp (TCVN 12249:2018), chứng nhận hợp quy tro bay sử dụng cho bê tông, vữa xây và xi măng (QCVN 16: 2017).

Tiến gần tới việc tiêu thụ hoàn toàn

EVNGENCO1 đã tiến dần tới việc tiêu thụ hoàn toàn nguồn tro xỉ trong vài năm trở lại đây với việc ký nhiều hợp đồng hợp tác với các đối tác thu mua tro xỉ. Cùng với việc thường xuyên đôn đốc, giám sát chặt chẽ việc triển khai, tiến độ thực hiện xử lý tro xỉ tại các nhà máy. Đến nay, khối lượng tiêu thụ tro, xỉ của EVNGENCO1 ngày càng khả quan.

TT	Nhà máy	Khối lượng tro, xỉ (tấn)		Tỷ lệ tiêu thụ (%)
		Phát sinh	Tiêu thụ
1	Duyên Hải 1
-	Năm 2019	1,454,985	867,900	60%
-	Năm 2020	1,062,793	904,266	82%
2	Duyên Hải 3
-	Năm 2019	265,711	227,183	86%
-	Năm 2020	170,636	144,030	79%
3	Uông Bí
-	Năm 2019	460,146	460,146	100%
-	Năm 2020	455,904	456,084	100%
4	Nghi Sơn
-	Năm 2019	459,689	389,694	85%
-	Năm 2020	410,885	387,236	92%
5	Quảng Ninh
-	Năm 2019	1,168,566	593,369	51%
-	Năm 2020	955,367	628,142	57%

(Bảng số liệu tỷ lệ tiêu thụ tro xỉ năm 2019 và 2020 tại các NMNĐ của EVNGENCO1)

Công ty Nhiệt điện Uông Bí là đơn vị dẫn đầu trong công tác quản lý và tiêu thụ tro xỉ của EVNGENCO1 với 2 năm liên tiếp (2019 và 2020) có tỉ lệ tiêu thụ tro xỉ 100%. Con số ấn tượng này có được là nhờ Công ty đã ký hợp đồng với các đơn vị thu gom triệt để lượng xỉ tại hồ thu xỉ và lượng tro bay để đưa đi tiêu thụ làm vật liệu san lấp và các phụ gia.

Tại Công ty Nhiệt điện Nghi Sơn, đơn vị có tỉ lệ tiêu thụ tro xỉ lên đến 92% trong năm 2020, tro xỉ và thạch cao được đưa đi tiêu thụ tại các nhà máy xi măng trong nước như Bút Sơn, Xi Long Sơn, Bỉm Sơn… Xỉ đáy lò được đưa vào sản xuất gạch không nung cho các hộ sản xuất trong khu vực nam Thanh Hóa và bắc Nghệ An.

Tương tự, Công ty Nhiệt điện Duyên Hải, tính tới thời điểm hiện tại, Công ty đã ký đến 17 hợp đồng tiêu thụ tro xỉ. Với quy mô hoạt động của mình, số lượng tro xỉ phát sinh của Công ty Nhiệt điện Duyên Hải luôn cao gấp 2 - 3 lần các đơn vị khác nhưng tỷ lệ tiêu thụ tro xỉ của đơn vị này lên đến hơn 80% trong năm qua là một sự nỗ lực không hề nhỏ.

Được kiểm soát chặt chẽ

Không dừng lại ở việc ký kết hợp đồng tiêu thụ, EVNGENCO1 còn kiểm soát rất kỹ khâu vận chuyển, lưu trữ và sử dụng tro xỉ, tro bay của đối tác. Tất cả các đơn vị hợp tác tiêu thụ tro xỉ đều phải đảm bảo an toàn cho con người, thiết bị, phương tiện vận chuyển, tuân thủ các quy định về môi trường và tuân thủ các quy định về quản lý vật liệu xây dựng; đảm bảo an toàn giao thông đường biển, đường bộ, an ninh trật tự và đảm bảo các yêu cầu môi trường trong mọi điều kiện thiết bị và thời tiết.

Tại công ty Nhiệt điện Uông Bí, tro bay được thu gom một phần theo đường ống thu xỉ kín ra hồ thu xỉ, một phần xả từ silô theo đường ống mềm rót tới xe bồn chuyên dụng nên đảm bảo không làm ảnh hưởng tới khu vực xung quanh.

Hệ thống vận chuyển và xuất tro bay từ NMNĐ Duyên Hải 1 ra Cảng xuất tro thiết kế theo công nghệ xả tro khô khép kín bao gồm 08 đường ống vận chuyển tro thô của 2 tổ máy với công suất hoạt động 176 tấn/ giờ đã được lắp đặt và đi vào hoạt động tại khu vực Cảng dầu từ giữa năm 2020.

Ở các đơn vị khác, EVNGENCO1 luôn đặt ra yêu cầu và giám sát chặt chẽ khâu vận chuyển tro xỉ, không để phát tán ra bên ngoài gây ảnh hưởng đến môi trường xung quanh.

Những nỗ lực trên của EVNGENCO1 và các đơn vị đã từng bước mang đến hiệu quả tích cực. Tro xỉ không còn là bài toán không có lời giải, nguồn thu từ tro xỉ được tái đầu tư, ủng hộ địa phương xây dựng các quỹ bảo vệ môi trường, xây dựng trường học, đường giao thông…

Tháng 7/2020, Công ty Nhiệt điện Duyên Hải nhận được Giải thưởng "Năng lượng bền vững lần thứ I năm 2019" do Bộ Công Thương và Hội Khoa học công nghệ sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả Việt Nam trao tặng. Đây là sự ghi nhận xứng đáng. Công ty hiện trở thành điểm đến thường xuyên của các đoàn công tác muốn học hỏi kinh nghiệm về xử lý tro xỉ, bảo vệ môi trường.

EVNGENCO1 là một trong ba Tổng công ty Phát điện của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) với 12 nhà máy/ cụm nhà máy thủy điện và nhiệt điện trải dài trên cả nước. Thành lập năm 2013, EVNGENCO1 đã có những bước phát triển nhanh và vững chắc.

55,7% - mức tăng trưởng sản lượng điện sản xuất năm 2020 so với năm 2016 - thể hiện rõ điều đó. Đặc biệt, quá trình sản xuất, vận hành các nhà máy các nhà máy nhiệt điện của Tổng công ty luôn gắn liền với bảo vệ môi trường.

Việc tái sử dụng tro, xỉ từ các nhà máy nhiệt điện than đã được nhiều nước trên thế giới thực hiện từ lâu như: Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc… Nguồn tro xỉ này được khuyến khích sử dụng trong xây dựng đường sá, làm phụ gia trong sản xuất xi măng, bê tông và vật liệu xây dựng.

Tro bay nếu đạt tiêu chuẩn dùng làm phụ gia cho sản xuất xi măng sẽ làm giảm chi phí sản xuất xi măng; bê tông dùng tro bay sẽ làm giảm lượng xi măng và làm tăng tính bền chắc của công trình.

Ngoài ra, tro xỉ còn được sử dụng để làm chất liên kết gia cố các công trình giao thông, sản xuất gạch không nung, bê tông nhẹ, làm tấm trần, tường thạch cao, gốm sứ rất hiệu quả. Việc tái sử dụng tro xỉ được quản lý tốt sẽ đem tới lợi ích về kinh tế - xã hội và môi trường.