Ngày 22/02/2024, tại Hà Nội, Bộ Công Thương tổ chức Hội nghị (trực tiếp và trực tuyến với các địa phương) triển khai Chiến lược phát triển năng lượng hydrogen của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Chiến lược năng lượng hydrogen) đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 165/QĐ-TTg ngày 07/2/2024.
Tới dự Hội nghị có đại diện các Văn phòng Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương, Hiệp hội, Tập đoàn, doanh nghiệp ngành năng lượng cùng các cơ quan thông tấn, báo chí. Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên chủ trì Hội nghị.
Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, hydrogen là năng lượng sạch, an toàn, có nhiệt lượng cao và đang được khuyến khích phát triển để từng bước thay thế cho các nguồn nhiên liệu hóa thạch. Đây cũng là nguồn năng lượng được dự báo chiếm tỷ lệ đáng kể trong tổng cơ cấu năng lượng của toàn cầu.
Việc phát triển năng lượng hydrogen đã được Bộ Chính trị sớm chỉ đạo tại Nghị quyết số 55-NQ/TW ngày 11/02/2020 về định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, cụ thể là thực hiện nghiên cứu công nghệ, xây dựng một số đề án thử nghiệm sản xuất và khuyến khích sử dụng năng lượng hydrogen phù hợp với xu thế chung của thế giới.
Định hướng phát triển lĩnh vực hydrogen cũng đã được nhấn mạnh trong Quy hoạch tổng thể về năng lượng quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quyết định số 893/QĐ-TTg ngày 26/7/2023) và Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quyết định số 500/QĐ-TTg ngày 15/5/2023), đủ để cho thấy tầm quan trọng đặc biệt của lĩnh vực này đối với định hướng phát triển năng lượng của Việt Nam.
Trên cơ sở chỉ đạo và định hướng đó, thời gian qua thời gian qua Bộ Công Thương đã khẩn trương chủ trì, phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, cơ quan Trung ương và các địa phương trong việc nghiên cứu, xây dựng Chiến lược phát triển năng lượng hydrogen, bảo đảm cẩn trọng, kỹ lưỡng và cập nhật đầy đủ các nội dung cơ bản của các Nghị quyết, Kết luận của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước với tầm nhìn dài hạn; đồng thời, tổ chức nhiều hội nghị, hội thảo để tham vấn ý kiến của các nhà khoa học, chuyên gia có uy tín, các tổ chức quốc tế để hoàn thiện dự thảo Chiến lược và đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 165/QĐ-TTg ngày 07/02/2024.
Qua đó, Việt Nam đã trở thành một trong 40 quốc gia đầu tiên trên thế giới phê duyệt chiến lược này nhằm từng bước thay thế nguồn nhiên liệu hóa thạch trong tương lai.
Chiến lược năng lượng hydrogen được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đã mở ra không gian phát triển mới cho ngành năng lượng Việt Nam theo hướng xanh, sạch và bền vững, phù hợp với các quan điểm, chủ trương của Đảng, Nhà nước cũng như xu thế phát triển chung của thế giới.
Mục tiêu đặt ra trong Chiến lược năng lượng hdrogen là phát triển hệ sinh thái năng lượng hydrogen của Việt Nam dựa trên năng lượng tái tạo, bao gồm sản xuất, lưu trữ, vận chuyển, phân phối, sử dụng trong nước và xuất khẩu với hạ tầng đồng bộ, hiện đại để góp phần đảm bảo an ninh năng lượng, thực hiện mục tiêu quốc gia về biến đổi khí hậu, tăng trưởng xanh và mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 theo lộ trình và cam kết của Việt Nam trong chuyển đổi năng lượng bền vững, công bằng, công lý.
Tại Hội nghị đã có 15 ý kiến phát biểu của đại diện Văn phòng Chính phủ, các Bộ, Ngành trung ương, Ủy ban quản lý vốn Nhà nước, các địa phương, các Cục, Vụ thuộc Bộ Công Thương, các Tập đoàn, Tổng Công ty, doanh nghiệp lớn trong ngành năng lượng, các Hội, Hiệp hội nghề nghiệp ngành năng lượng, các Tổ chức quốc tế như USAID, GIZ. Các ý kiến tập trung nêu lên sự cần thiết, tầm quan trọng của năng lượng hydrogen trong mục tiêu của Việt Nam về chuyển đổi năng lượng xanh, đưa phát thải ròng cacbon về “0” vào năm 2050. Các đại biểu tham dự Hội nghị cũng đánh giá cao quyết tâm, nỗ lực của Bộ Công Thương trong việc nhanh chóng xây dựng, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Chiến lược năng lượng hydrogen, cũng như xây dựng, ban hành Kế hoạch thực hiện Chiến lược năng lượng hydrogen và tổ chức Hội nghị công bố Chiến lược, Kế hoạch triển khai Chiến lược chỉ sau 15 ngày Thủ tướng phê duyệt Chiến lược hydrogen.
Để thực hiện được các mục tiêu đó, Chiến lược năng lượng hydogen đã đề xuất một loạt cơ chế, chính sách mới, gồm đa dạng hóa nguồn vốn, hình thức đầu tư, thu hút sự quan tâm đầu tư của các danh nghiệp ngoài nhà nước, sự hỗ trợ của các đối tác quốc tế; tăng cường đầu tư về khoa học công nghệ, phát triển nguồn nhân lực; áp dụng các công cụ thị trường thúc đẩy tăng trưởng xanh, kinh tế carbon thấp, kinh tế tuần hoàn; ưu tiên đẩy mạnh hợp tác quốc tế và công tác truyền thông nhằm nâng cao nhận thức về lợi ích của nền kinh tế hydrogen và các chủ trương, chính sách của Nhà nước trong lĩnh vực năng lượng sạch đến toàn xã hội.
Nhằm triển khai có hiệu quả Chiến lược năng lượng hydrogen, tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã đề nghị các Bộ, ngành, địa phương, các Tập đoàn, Tổng công ty, Hiệp hội, doanh nghiệp và các đơn vị chức năng thuộc Bộ Công Thương chú trọng tổ chức triển khai thực hiện các nhiệm vụ được Thủ tướng Chính phủ giao tại Quyết định số 165/QĐ-TTg, cụ thể là:
Các Bộ, ngành Trung ương và các địa phương tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ được Thủ tướng Chính phủ giao tại Quyết định phê duyệt Chiến lược, trong đó chú trọng các nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách, bao gồm: cập nhật các chủ trương, định hướng đề ra trong Chiến lược để điều chỉnh, bổ sung, tích hợp vào các quy hoạch ngành Quốc gia và quy hoạch tỉnh; nghiên cứu, đề xuất xây dựng, sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật, cơ chế chính sách có liên quan, nhất là chính sách khuyến khích sử dụng nhiên liệu hydrogen đối với phương tiện, thiết bị, hạ tầng giao thông xanh; nghiên cứu, ban hành các tiêu chuẩn, quy chuẩn quốc gia trong lĩnh vực sản xuất, sử dụng, lưu trữ, vận chuyển hydrogen và lĩnh vực thu giữ/sử dụng carbon phù hợp với các quy định, tiêu chuẩn quốc tế; xây dựng các chương trình quốc gia về khoa học và công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành năng lượng hydrogen và triển khai có hiệu quả các chương trình chống biến đổi khí hậu, giảm phát thải nhà kính theo các chương trình hợp tác quốc tế.
Các Tập đoàn, Tổng công ty, doanh nghiệp ngành năng lượng (EVN, PVN, TKV, Hóa chất, Xăng dầu,…) và các Hiệp hội ngành nghề tập trung quán triệt, triển khai thực hiện tốt các nhiệm vụ, giải pháp đề ra trong Chiến lược; chủ động nghiên cứu, đề xuất và tích cực tham gia với các cơ quan có thẩm quyền trong việc xây dựng, ban hành các quy định, cơ chế chính sách khả thi để thúc đẩy phát triển năng lượng hydrogen; chủ động xây dựng, điều chỉnh các chiến lược, kế hoạch phát triển của doanh nghiệp, bảo đảm phù hợp với Chiến lược năng lượng hydrogen; tăng cường huy động các nguồn vốn trong và ngoài nước để thực hiện các dự án đầu tư về năng lượng có nguồn gốc hydrogen.
Các đơn vị chức năng của Bộ Công Thương tập trung làm tốt công tác truyền thông phổ biến sâu rộng về vai trò, tầm quan trọng và các nội dung cốt lõi của Chiến lược; khẩn trương tham mưu xây dựng, trình cấp có thẩm quyền ban hành các Kế hoạch cụ thể nhằm thực hiện các mục tiêu, giải pháp đề ra trong Chiến lược; phối hợp với các Bộ, ngành liên quan tập trung nghiên cứu, tham mưu cho cấp có thẩm quyền ban hành các quy định, cơ chế chính sách liên quan, đồng thời theo dõi, đôn đốc việc thực hiện các dự án năng lượng hydrogen; Định kỳ hàng tháng báo cáo tình hình, kết quả thực hiện Chiến lược theo nhiệm vụ được phân công và kịp thời tham mưu với Lãnh đạo Bộ và cấp có thẩm quyền kịp thời giải quyết các khó khăn, vướng mắc phát sinh.
