Buổi điện đàm là một trong những nỗ lực của Bộ Công Thương nhằm chủ động tìm giải pháp khắc phục tình trạng ùn ứ hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam tại khu vực biên giới Việt - Trung và trao đổi biện pháp thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại song phương trong bối cảnh dịch Covid-19 vẫn diễn biến phức tạp.
Tại buổi điện đàm, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nhấn mạnh, tầm quan trọng của mối quan hệ kinh tế thương mại giữa hai nước và đề nghị hai bên hơn lúc nào hết càng cần phải tăng cường hợp tác, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho thương mại song phương, giúp đỡ cho cộng đồng doanh nghiệp hai nước.
Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cũng cho biết, từ đầu tháng 4/2020, việc Chính quyền Quảng Tây rút ngắn thời gian thông quan đối với hoạt động trao đổi cư dân biên giới đã khiến áp lực ùn ứ hàng hóa thông quan tại biên giới gia tăng đặc biệt tại cặp cửa khẩu Tân Thanh - Pò Chài.
Bộ Công Thương đề nghị Tổng cục Hải quan Trung Quốc chỉ đạo các cơ quan hải quan cửa khẩu biên giới tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi, ít nhất là tương đương với thời điểm cuối tháng 3 vừa qua, cho hoạt động xuất nhập khẩu, trao đổi hàng hóa giữa hai bên.
Trả lời đề xuất của Bộ trưởng Trần Tuấn Anh, Tổng cục trưởng Hải quan và Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc đều nhất trí về việc cần phải có biện pháp nhằm giảm áp lực thông quan và cho biết trước mắt sẽ chỉ đạo chính quyền địa phương và lực lượng hải quan tại cặp cửa khẩu Tân Thanh – Pò Chài có các biện pháp giảm áp lực ùn ứ hàng hóa.
Cụ thể, thời gian làm thủ tục thông quan sẽ khôi phục lại như trước đó, buổi sáng bắt đầu từ 08:00 đến 11:00, buổi chiều từ 12:00 đến 16:00 (giờ Việt Nam), hoạt động thông quan tại khu vực trên vào ngày nghỉ cuối tuần cũng được nối lại.
Bên cạnh đó, phía Trung Quốc cũng đề xuất thêm một số giải pháp khác như đơn giản hóa thủ tục kiểm tra đối với hàng nông sản, phân luồng hàng hóa sang các cửa khẩu khác, tăng cường nhập khẩu hàng nông sản qua cửa khẩu đường sắt Bằng Tường - Đồng Đăng.
Để tạo thuận lợi cho xuất khẩu nông sản sang thị trường Trung Quốc trong thời gian tới, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cũng đề nghị Bộ Thương mại Trung Quốc có ý kiến ủng hộ và Tổng cục Hải quan Trung Quốc tạo điều kiện thuận lợi trong phê chuẩn mới các cửa khẩu tại khu vực biên giới đất liền hai nước được chỉ định là cửa khẩu nhập khẩu trái cây, lương thực và thủy sản...
Đồng thời, tạo điều kiện cho doanh nghiệp mở rộng diện nông sản, trái cây được phép nhập khẩu tại cửa khẩu đường sắt Đồng Đăng - Bằng Tường, cũng như “đặc cách” mở cửa thị trường cho một số mặt hàng nông sản của Việt Nam đang chờ hoàn tất các thủ tục pháp lý cuối cùng như thạch đen, tổ yến, khoai lang, sầu riêng.
Bộ Công Thương cũng đề nghị phía Trung Quốc khẩn trương hoàn tất các thủ tục pháp lý mở cửa thị trường đối với chanh leo, bơ, bưởi, dừa, na, roi cũng như diện doanh nghiệp được phép xuất khẩu vào Trung Quốc.
Cùng với đó, sớm gia hạn danh mục các doanh nghiệp xuất khẩu bột cá của Việt Nam đã hết hạn từ tháng 02/2020 và khôi phục tư cách xuất khẩu cho một số doanh nghiệp bị tạm dừng tự cách xuất khẩu một số mặt hàng như thủy sản, gạo...
Tại buổi điện đàm với Bộ Thương mại Trung Quốc, Bộ trưởng hai bên đã trao đổi về các biện pháp thuận lợi hóa thương mại áp dụng công nghệ 4.0; thống nhất thúc đẩy các hoạt động xúc tiến thương mại online, giúp doanh nghiệp Việt Nam và Trung Quốc duy trì mối liên hệ thường xuyên, tạo lập những quan hệ đối tác mới; hai bên cũng sẽ khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp hai bên duy trì thương mại mặt hàng máy móc thiết bị, nguyên liệu dệt may da giày, linh kiện điện tử,... nhằm bảo đảm chuỗi sản xuất cung ứng và hoạt động sản xuất của hai nước.
Đáng chú ý, tại các buổi điện đàm, Bộ Công Thương cũng trao đổi với Bộ Thương mại và Tổng cục Hải quan Trung Quốc về kế hoạch hành động sau dịch để có thể ngay lập tức triển khai những hoạt động thúc đẩy thương mại song phương và hỗ trợ cho cộng đồng doanh nghiệp hai nước.
Trong đó, sớm hoàn thiện, ký kết và đưa vào triển khai Bản ghi nhớ về tăng cường hợp tác giữa Bộ Công Thương và Tổng cục Hải quan Trung Quốc cùng Chương trình hợp tác liên Bộ, ngành giữa 2 nước (gồm Bộ Công Thương Việt Nam và Bộ Thương mại, Tổng cục Hải quan Trung Quốc) nhằm tạo điều kiện cho việc đơn giản hóa thủ tục hải quan, công nhận lẫn nhau giữa các tiêu chuẩn chất lượng hàng hóa của hai bên, tăng cường hợp tác phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại, hỗ trợ các doanh nghiệp hai nước tăng cường hợp tác kinh tế thương mại…
Ngay sau Tết Nguyên đán, khi dịch bệnh Covid-19 bắt đầu xuất hiện, Bộ Công Thương đã phối hợp với Bộ Y tế, các địa phương biên giới và phía Trung Quốc xây dựng và triển khai thành công cơ chế phối hợp giám sát y tế, phòng chống dịch bệnh đối với hoạt động giao nhận hàng hóa xuất nhập khẩu, trao đổi cư dân biên giới tại các cửa khẩu, cặp chợ biên giới giữa hai nước.
Quy trình này không những đảm bảo cho hoạt động thông thương hàng hóa Việt – Trung được duy trì thông suốt thời gian qua mà còn đảm bảo an toàn tuyệt đối về phòng chống dịch bệnh thời gian qua.
Cuối tháng 3/2020, trước khi Trung Quốc có động thái tăng cường các biện pháp phòng chống dịch bệnh lây lan qua biên giới đất liền, Bộ Công Thương đã chủ động giao thiệp với Chính quyền Quảng Tây và Vân Nam nhằm đảm bảo hoạt động thương mại hai bên được thông suốt.
Bộ trưởng Bộ Công Thương đã có Công thư gửi Bộ trưởng Bộ Thương mại, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Trung Quốc và Bí thư Quảng Tây và làm việc với Đại sứ quán Trung Quốc tại Việt Nam để đề nghị quan tâm tháo gỡ ách tắc cho giao thương hàng hóa giữa 2 bên.
Mới đây nhất, ngày 9/4/2020, Bộ Công Thương có ban hành công văn số 2532/BCT-XNK về việc Trung Quốc tăng cường áp dụng các biện pháp quản lý tại cửa khẩu biên giới nhằm phòng, chống dịch Covid-19.
Qua đó thông tin tới các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, và Ủy ban nhân dân các tỉnh biên giới phía Bắc nhằm chủ động triển khai kịp thời các vấn đề về xuất, nhập khẩu hàng hóa qua biên giới.
Nhờ những nỗ lực của Bộ Công Thương và doanh nghiệp, tính tới ngày 15/4/2020, thông quan hàng hóa đã có nhiều tiến triển tích cực.
Riêng trong ngày 15/4, tổng số xe hàng xuất nhập khẩu qua các cửa khẩu biên giới phía Bắc là 1.809 xe, trong đó có 987 xe xuất khẩu và 822 xe nhập khẩu. Tổng số xe tồn là 1.996 xe.
Lũy kế tổng số xe xuất - nhập khẩu từ đầu dịch Covid-19 (đầu tháng 2) đến 15/4/2020 tại các tỉnh biên giới phía Bắc giáp Trung Quốc là 52.039 xe xuất khẩu, và 44.181 xe nhập khẩu, theo số liệu của Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương.
