Dự án gây ấn tượng bởi khát vọng khởi nghiệp song hành cùng mục đích nhân văn là muốn giúp đỡ các ngư dân có thu nhập, đời sống tốt hơn và góp phần bảo vệ hệ sinh thái biển Việt Nam.
Từ ý tưởng mới mẻ
Sinh ra và lớn lên trong một gia đình ngư dân hơn 4 đời bám biển ở một làng chài nhỏ của tỉnh Hà Tĩnh, Nguyễn Bá Ngọc sớm chứng kiến và thấu hiểu sự vất vả, thiệt thòi của những người ngư dân từ những chuyến đi biển luôn rình rập hiểm nguy.
Tuy nhiên, thành quả mang lại không tương xứng với công sức bỏ ra bởi thủy sản đánh bắt được thường bán với giá rất rẻ, trong khi tài nguyên biển ngày một cạn kiệt do cách thức đánh bắt cũ thô sơ bằng giã cào, xung điện,... gây hại cho môi trường. Ngọc nung nấu mong muốn phải làm điều gì để cải thiện cuộc sống và thu nhập của ngư dân.
Qua tìm tòi, anh nảy ra ý tưởng khuyến khích ngư dân từ bỏ các hình thức đánh bắt cũ, thay vào đó là câu mực sống đưa vào bờ và vận chuyển phân phối đi các thị trường xa hơn để có giá bán cao hơn, cải thiện thu nhập đời sống.
Lâu nay, trên thị trường tràn lan các loại mực đông lạnh, mực ngâm tẩm hóa chất, tẩy trắng, chất lượng xuống cấp, gây nguy hiểm cho sức khỏe người tiêu dùng. Người tiêu dùng dù yêu thích cũng thường e ngại, khó lựa chọn những sản phẩm mực vừa tươi ngon, lại không dùng chất bảo quản.
Trong khi đó, các mặt hàng thủy sản trên thị trường, trong đó có mực sống hay còn gọi là mực nhảy là cực kỳ hiếm, chỉ có tại các khu bè nổi ở các vùng nước sâu hoặc ở một số nhà hàng ven biển, đảo, còn ở các thành phố hoặc khu vực xa biển thì hầu như chưa có. Do đó, Ngọc nhận định: Việc đưa mực sống tới các thị trường xa biển là một xu hướng mới mẻ, có thể tạo nên một phân khúc sản phẩm độc đáo, hấp dẫn ở các thị trường này.
Bắt đầu triển khai từ cuối năm 2019, Nguyễn Bá Ngọc đầu tư các trang thiết bị thích hợp cho ngư dân chuyển đổi từ phương thức đánh bắt bằng cào giã, thuốc nổ sang việc câu mực sống và bảo quản mực về bờ.
Để đảm bảo việc vận chuyển mực sống đang bơi đi đường xa, Ngọc sử dụng các xe tải có bể chứa nước tạo cho mực một môi trường biển có độ mặn, độ lạnh giống như khi mới bắt mực lên. Sau đó, “Mực nhảy biển Đông” tiến hành thu mua và vận chuyển đến các thị trường tiêu thụ, đảm bảo mực còn bơi, tươi sống khi đến tay khách hàng.
Trong khi sản phẩm giã cào mực đánh bắt lên đã bị chết và hao hụt, 1kg chỉ còn 6,5 - 7 lạng, giá bán ra thị trường chỉ từ 80.000 – 150.000 đồng/kg thì “Mực nhảy biển Đông” thu mua cho ngư dân thấp nhất với giá từ 230.000 – 300.000 đồng/kg. Với giá trị chênh lệch từ cân nặng và số tiền mua vào, “Mực nhảy biển Đông” đang mang lại cho ngư dân ít nhất 175.000 đồng/kg mực sống so với mực đánh bắt đã chết. Như vậy, cả ngư dân, người tiêu dùng và môi trường biển đều có lợi.
Trong hơn 1 năm qua, “Mực nhảy biển Đông” đã cung cấp ra thị trường hơn 12 tấn sản phẩm, mang lại doanh thu hơn 8 tỷ đồng. Với việc thu mua hàng chục tấn mực sống từ ngư dân, “Mực nhảy biển Đông” cũng góp phần mang lại thu nhập đáng kể cho họ khoảng 100 hộ ngư dân liên kết với giá trị hơn 2 tỷ đồng.
Đến nay, “Mực nhảy biển Đông” đang cung cấp ổn định nguồn hàng chất lượng, một sản phẩm độc đáo, tươi ngon cho hàng trăm nhà hàng, quán ăn, đảm bảo an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng. Việc tận mắt chiêm ngưỡng mực đang bơi lội mang lại thị hiếu độc đáo, lạ mắt và chất lượng tươi ngon, độ an toàn của sản phẩm là điểm khác biệt mà “Mực nhảy biển Đông” mang lại cho người tiêu dùng.
Đến ước vọng về ngư trường nuôi mực nhảy quy mô lớn nhất Việt Nam
Khi mới triển khai thực hiện mô hình kinh doanh này, Nguyễn Bá Ngọc và các cộng sự gặp không ít khó khăn. Ban đầu ngư dân chưa thật sự tin mực có thể sống khi mang lên đất liền nên việc thuyết phục họ chuyển đổi từ đánh bắt kiểu cũ sang đánh bắt kiểu câu, thả lưới là rất khó.
Sau khi thuyết phục được ngư dân chuyển đổi cách đánh bắt thì cần thời gian hướng dẫn họ thực hiện đúng quy trình đánh bắt kiểu mới để đảm bảo chất lượng và giá trị của mực sống. Bên cạnh đó, môi trường sinh sống và phát triển của mực phức tạp, cần có sự đầu tư và tâm huyết đủ lớn để hiểu rõ, triển khai nuôi và nhân giống mực thành công.
Thành công giai đoạn đầu của dự án là động lực to lớn để Nguyễn Bá Ngọc định hình cho việc phát triển các giai đoạn tiếp theo, tiếp cận các phân khúc thị trường đa dạng hơn, thử nghiệm các sản phẩm mới, thúc đẩy doanh thu và lợi nhuận.
Quá trình triển khai bước đầu cũng giúp ông chủ Công ty cổ phần Mực nhảy Biển Đông nhận thấy đôi khi nguồn cung cấp không đủ đáp ứng nhu cầu có thể dẫn tới gián đoạn chuỗi cung ứng sản phẩm ra thị trường. Vì thế, Công ty hướng đến mục tiêu dài hơi hơn là có thể nhân giống và nuôi mực ngay trong môi trường biển, nhằm chủ động nguồn cung sản phẩm mực sống cho thị trường, vừa góp phần bảo vệ, tái tạo hệ sinh thái biển.
Cùng với triển khai mô hình nhân giống và nuôi mực trên biển để chủ động nguồn cung, Công ty cổ phần Mực nhảy Biển Đông Ngọc đẩy mạnh nhân rộng mô hình phân phối như mô hình hiện tại trên nhiều tỉnh, thành khắp cả nước, bao gồm chuỗi thu mua mực sống từ ngư dân đến các điểm bán hàng, giao hàng tận tay người tiêu dùng. Mục tiêu trước mắt của dự án là triển khai được 50 điểm thu mua và 50 chi nhánh bán hàng trên các tỉnh, thành khắp cả nước. Số vốn dự kiến đầu tư là 500.000.000 đồng cho 1 điểm thu mua chi nhánh bán hàng.
Chia sẻ về hướng phát triển mới của doanh nghiệp, Nguyễn Bá Ngọc cho rằng, nếu huy động được nguồn lực dồi dào, “Mực nhảy biển Đông” có thể khai thác được ở 50 ngư trường với năng suất khoảng 150 tấn mực/tháng. Hiện tại, công ty đang khai thác chủ yếu ở Vũng Tàu vì nguồn mực ở đây rất dồi dào, trong đó, Côn Đảo là khu vực có quỹ nước phù hợp cho việc nuôi và nhân giống mực. Ngọc cũng đang tìm hiểu, nghiên cứu thêm các quỹ nước ở các tỉnh, thành khác để thực hiện xây dựng được các ngư trường nhân giống nuôi mực trong môi trường tự nhiên ở khắp cả nước. Khát vọng lớn hơn là đưa Việt Nam trở thành quốc gia đầu tiên có mô hình “nhân giống và nuôi mực trong môi trường tự nhiên” quy mô lớn.
Công ty Cổ phần Mực nhảy Biển Đông được thành lập tháng 11/2019 có trụ sở chính tại số 66/6C Bình Giã, Phương 8, Thành phố Vũng Tàu, Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu.
Chỉ sau 2 năm phát triển, mô hình cung cấp các sản phẩm mực tươi sống của Công ty đã được đông đảo khách hàng và người tiêu dùng biết đến. Hiện tại thị trường tiêu thụ của Công ty tập trung tại các tỉnh, thành phố phía Nam như: Thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương, Vũng Tàu, Kiên Giang, Cần Thơ… và sắp tới sẽ mở rộng ra các tỉnh, thành phố phía Bắc nước ta và các vùng kinh tế trọng điểm cả nước.
Người sáng lập, Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc của Công ty Cổ phần Mực nhảy Biển Đông Nguyễn Bá Ngọc là 1 trong 3 doanh nhân trẻ của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu được vinh danh “Doanh nhân trẻ khởi nghiệp xuất sắc” năm 2021 do Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam, Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam tổ chức cuối tháng 6/2021.
Nguyễn Bá Ngọc hy vọng, sau 3 năm, thương hiệu “Mực nhảy biển Đông” với phương châm “Cùng ngư dân Việt - Tạo giá trị khác biệt” sẽ có mặt trên khắp các tỉnh, thành trong cả nước, để người tiêu dùng ở các vùng miền đều có thể thưởng thức một sản phẩm độc đáo, chất lượng, đảm bảo an toàn cho sức khỏe. Xa hơn nữa, thương hiệu “Mực nhảy biển Đông” với các sản phẩm chế biến từ mực của công ty có thể xuất khẩu ra thị trường thế giới, góp phần quảng bá một sản phẩm chất lượng, độc đáo của Việt Nam với khách hàng, bạn bè quốc tế.
