Ngành công nghệ cao tạo nhiều cơ hội để duy trì việc làm bền vững

Theo Báo cáo Phát triển Công nghiệp mới nhất của UNIDO (BCPTCN 2013), các ngành sản xuất công nghiệp trên toàn thế giới đã tạo ra 470 triệu việc làm.

Ngày 04/4/ 2014, tại Hà Nội, UNIDO công bố ấn phẩm chủ lực của mình, Báo cáo Phát triển Công nghiệp (BCPTCN 2013). Báo cáo mang tên “Duy trì tăng trưởng việc làm bền vững: Vai trò của sản xuất công nghiệp và thay đổi cơ cấu” và là kết quả của sự hợp tác chặt chẽ giữa các thành viên trong nhóm liên tổ chức do Bộ phận Chính sách Phát triển, Thống kê và Nghiên cứu Chiến lược của UNIDO điều phối.

Sự kiện do Bộ Công Thương đồng tổ chức, được bắt đầu bằng việc ông Ludovico Alcorta - Trưởng Bộ phận Chính sách Phát triển, Thống kê và Nghiên cứu Chiến lược, Trụ sở UNIDO, Vienna, giới thiệu báo cáo, và nhóm đại biểu cấp cao thảo luận về chủ đề. 

Báo cáo nêu rõ, bằng cách nào gần 40 năm sau Tuyên bố Lima 1975, các nguyên tắc cơ bản của Tuyên bố vẫn trường tồn với thời gian: Công nghiệp hóa là con đường tất yếu dẫn đến sự phát triển. Công nghiệp giúp tăng tăng suất và tạo thu nhập, giảm nghèo và tạo cơ hội cho hòa nhập xã hội. Khi các nước tiếp tục phát triển nền công nghiệp của mình, động cơ phải nâng cao giá trị gia tăng sẽ khiến họ tăng cường áp dụng khoa học, kỹ thuật và đổi mới, khuyến khích tăng cường đầu tư vào xây dựng kỹ năng và giáo dục, cung cấp nguồn lực để đạt được những thành quả phát triển có quy mô rộng lớn hơn.

BCPTCN 2013 của UNIDO phân tích vai trò của việc thay đổi cơ cấu và việc làm, khám phá những tác nhân cơ bản chi phối việc thay đổi cơ cấu sản xuất công nghiệp. Trong khi việc làm trong ngành sản xuất công nghiệp đang tăng lên ở các nước đang phát triển, thì tại các nước phát triển, sự sụt giảm số lượng việc làm trong ngành này được bù đắp nhờ sự gia tăng số lượng việc làm trong các ngành dịch vụ có liên quan đến sản xuất công nghiệp. Ngành thực phẩm và nước giải khát, và ngành dệt may có tiềm năng công nghiệp hóa rất lớn tại các nước kém phát triển nhất, trong khi các ngành công nghệ cao tạo rất nhiều cơ hội cho các nước phát triển đầu tư, đổi mới, từ đó duy trì bền vững việc làm.

Ngoài ra, báo cáo cũng mô tả chi tiết sự thay đổi cơ cấu đã diễn ra như thế nào trong 40 năm qua, phần nhiều những mô tả này mang tính tiên phong.

Phát biểu tại lễ công bố, ông Lê Hữu Phúc - Vụ phó Vụ Hợp tác quốc tế Bộ Công Thương, đánh giá cao các phát hiện và tác động chính sách nêu ra trong BCPTCN 2013, vì “những phân tích này rất đáng được lưu tâm khi Việt Nam đang dành nhiều công sức, nguồn lực để tìm ra những chính sách đúng đắn giải quyết những vấn đề trước mắt, đồng thời cũng đảm bảo thực hiện nhiệm vụ trung và dài hạn nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế, và tạo công ăn việc làm cho người lao động.”

Ông Patrick Gilabert - Đại diện UNIDO tại Việt Nam, phát biểu: “BCPTCN2013 của UNIDO góp phần tạo cơ sở vững chắc cho cuộc tranh luận về việc làm trên thế giới hiện nay, vì báo cáo cho biết ngành sản xuất công nghiệp đã tạo ra 470 triệu việc làm, giải quyết được khoảng 16% lực lượng lao động của thế giới gồm 2,9 tỷ người trong năm 2009. Các ngành sản xuất công nghiệp mở ra cơ hội việc làm và tăng trưởng kinh tế cho tất cả các quốc gia ở những giai đoạn phát triển khác nhau, và giúp phát triển toàn diện. Việt Nam xem việc tham gia vào những ngành sản xuất có tính toàn diện, bền vững, là cơ hội rất lớn cho phát triển, như ghi trong Chiến lược Phát triển Kinh tế-Xã hội Việt Nam đến năm 2020”.

Ông Ludovico Alcorta nhấn mạnh rằng “Tác động của các tác nhân chi phối chủ yếu việc thay đổi cơ cấu và công nghiệp hóa—như chi phí, công nghệ, nhu cầu, và hiệu quả sử dụng tài nguyên—đối với việc duy trì việc làm hoàn toàn phụ thuộc vào những chính sách công nghiệp được thông qua. Vì vậy những chính sách công nghiệp này phải được định hướng nhằm thúc đẩy chuyển đổi cơ cấu nền kinh tế và sẽ chỉ có hiệu quả nếu quá trình hoạch định chính sách cũng đóng vai trò quan trọng giống như nội dung chính sách”.

Tại lễ công bố báo cáo, thảo luận của nhóm đại biểu cấp cao nhấn mạnh vai trò của sản xuất công nghiệp và việc chuyển đổi ngành này nhằm tạo việc làm, và rút ra ảnh hưởng chính sách đối với việc phát triển công nghiệp bền vững và toàn diện tại Việt Nam.

Tổng quan BCPTCN 2013 được soạn bằng cả tiếng Ả Rập, tiếng Hoa, tiếng Pháp, tiếng Nhật, tiếng Nga, và tiếng Tây Ban Nha. Mọi câu hỏi xin được gửi cho ông Ludovico Alcorta, Director, Development Policy, Statistics and Strategic Research Branch (telephone: +43 1 26026-3729, fax: +43 1 26026-6859, e-mail: [email protected]).

Trịnh Anh Tuấn