Trong giai đoạn kháng chiến chống Pháp, dưới mưa bom, bão đạn của kẻ thù, phẩm chất của những người thợ mỏ vẫn vẹn nguyên giá trị. Với tinh thần “Kỷ luật và Đồng tâm - Chúng ta nhất định thắng!” như một lời hiệu triệu, một Cương lĩnh của Thợ mỏ. Dưới sự thống trị và áp bức bóc lột của thực dân Pháp, những người thợ mỏ Quảng Ninh vẫn vững tay choòng, chắc tay súng; vừa sản xuất vừa đánh trả quân xâm lược, rồi lớp lớp thanh niên Thợ mỏ gia nhập “Binh đoàn than” tham gia chiến đấu giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

binh doan than
“Binh đoàn than” tham gia chiến đấu giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Ảnh: Sưu tầm

Ngay sau khi khu mỏ Hòn Gai - Cẩm Phả hoàn toàn giải phóng, ngày 25/4/1955, Xí nghiệp Quốc doanh than Hòn Gai được thành lập. Dưới sự chỉ đạo của Xí nghiệp Quốc doanh than Hòn Gai, hai khu vực khai thác Đông Lộ Trí và Tây Lộ Trí được nhập lại thành Công trường Lộ Trí với tổng hơn 300 CNCB. Công nghệ khai thác giai đoạn này còn lạc hậu, từ năm 1955-1960, sản lượng khai thác than đạt hơn 60 ngàn tấn.

Ngày 01/8/1960, Mỏ than Thống Nhất được thành lập trên cơ sở Công trường Lộ Trí theo Quyết định số 707-BCN của Bộ Công nghiệp với tổng số CBCNV lúc này là 800 người. Cơ cấu của mỏ được hình thành như một xí nghiệp sản xuất độc lập. Phong trào thi đua sản xuất nhằm nâng cao sản lượng của Mỏ than Thống Nhất ngày càng lên cao. Công nghệ khai thác tại Lộ Trí vẫn theo phương pháp mở lò bằng hệ thống khai thác chia lớp nghiêng phá hỏa toàn phần, thoát nước tự nhiên.

Tinh thần phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật ngày càng được nâng cao. Các thiết bị khai thác được chế biến và đầu tư lắp đặt đồng bộ, đưa vào thực tiễn sản xuất đã dần giảm bớt sức lao động thủ công như vì sắt chống lò, máy đổ đất đá, tời kéo gỗ lên thượng. Trong đó, ứng dụng thành công nghệ chống thuỷ lực đơn trong các lò chợ, là một trong  những bước nhảy dài có tính đột phá và quan trọng trong chiến lược khai thác than lâu dài... Giai đoạn này, đã xuất hiện nhiều tấm gương anh hùng lao động, có thành tích lao động xuất sắc, tinh thần sản xuất và chiến đấu anh dũng.

co luan luu

Cờ thưởng Luân lưu đầu tiên của Bác Hồ cho Ngành Than năm 1965

Năm 1965 cán bộ, công nhân Mỏ than Thống Nhất đã được Bác Hồ tặng cờ thưởng luân lưu đầu tiên, đơn vị thi đua khá nhất. Ngày 24/3/1967, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gửi điện động viên cán bộ, công nhân Mỏ than Thống Nhất. Toàn văn bức điện như sau: "Thân ái gửi công nhân và cán bộ mỏ than Thống Nhất Quảng Ninh. Bác rất vui lòng nhận được báo cáo mỏ đã hoàn thành kế hoạch quý I. Bác mong các cô, các chú nhân đà thắng lợi đó, cùng các xí nghiệp bạn cố gắng hoàn thành kế hoạch cao hơn nữa. Chào thân ái – Bác Hồ". Cũng trong năm 1967, mỏ than Thống Nhất lại tiếp tục vinh dự được Bác tặng thưởng Huân chương lao động Hạng ba, cùng nhiều Bằng khen của Đảng và Nhà nước.

huan chuong
Huân chương Lao động Hạng ba năm 1967

Mỗi chiến công là một trang sử đầy tự hào, điều này thật có ý nghĩa trong từng giai đoạn phát triển. Tập thể cán bộ, công nhân lao động của Công ty đã được nhiều đồng chí lãnh đạo cao cấp của Đảng, Nhà nước đến thăm và làm việc như cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng, nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười, nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương, nguyên Phó Chủ tịch nước Trương Mỹ Hoa.

Đây chính là nguồn cổ vũ động viên lớn đối với tập thể cán bộ, công nhân Công ty và điều này càng có ý nghĩa hơn đó là năm 2005, toàn thể cán bộ, công nhân Công ty đã vui mừng đón tấn than thứ 1 triệu. Thành tích mang đậm dấu ấn lịch sử, như một mốc son chói lọi đi vào trang sử vẻ vang của Công ty sau 45 năm xây dựng và phát triển.

Niềm vui nối tiếp niềm vui, cũng trong năm 2005, toàn thể cán bộ, công nhân Công ty than Thống Nhất đã vinh dự đón nhận danh hiệu cao quý mà Đảng, Nhà nước phong tặng Danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân.

thu tuong pham van dong

Thủ tướng Phạm Văn Đồng về thăm mỏ và đi thăm lò +13 năm 1968

tong bi thu do muoi
Tổng bí thư Đỗ Mười thăm Mỏ than Thống Nhất năm 1990 và chúc tết gia đình ông Diệp Thao Lý, thợ lò bậc 6/6
than thong nhat
Phó Chủ tịch nước Trương Mỹ Hoa làm việc với Lãnh đạo Than Thống Nhất

Với những thành tích đạt được trên các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, đời sống xã hội và các phong trào thi đua khác là kết quả của quá trình phấn đấu bền bỉ, không mệt mỏi, dám nghĩ, dám làm, vượt qua mọi khó khăn thử thách, tranh thủ thời cơ thuận lợi, phát huy sức mạnh đoàn kết, "kỷ luật và đồng tâm” của những người thợ mỏ Thống Nhất quyết tâm hoàn thành và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao với mục tiêu: “An toàn - Đổi mới - Phát triển”, xây dựng Công ty than Thống Nhất - TKV ngày càng phát triển. Trước kết quả đó, tập thể CNCB Công ty Than Thống Nhất - TKV đã vinh dự đón nhận nhiều danh hiệu thi đua, hình thức khen thưởng cao quý mà Đảng, Nhà nước và các cấp Bộ, Ngành trao tặng:

- Huân chương Lao động Hạng ba năm 1967
- Huân chương Lao động Hạng nhì năm 1984
- Huân chương Lao động Hạng nhất năm 1991
- Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân năm 2004
- Huân chương Độc lập hạng ba năm 2010
- Bằng khen Thủ tướng Chính phủ năm 2008, 2014
- Bằng khen Bộ Công Thương năm 2011, 2014
- Bằng khen Ủy ban Quản lý vốn năm 2019
- Cờ thi đua của Bộ Công Thương năm 2008, 2012, 2016, 2017
- Cờ thi đua của UBND tỉnh Quảng Ninh năm 2016, 2017
- Cờ thi đua của Ủy ban Quản lý vốn năm 2020

... Và nhiều danh hiệu thi đua, hình thức khen thưởng khác của các Bộ, Ban, Ngành trao tặng.

Trải qua 61 năm hình thành và phát triển, thợ mỏ Thống Nhất luôn đoàn kết một lòng, phát huy sức mạnh truyền thống, lao động cần cù, vượt khó, sáng tạo, dũng cảm trong sản xuất, từng bước tháo gỡ khó khăn, không ngừng đổi mới cách nghĩ, cách làm, phương thức tổ chức thực hiện, nhất là phương thức quản lý, công nghệ, từng bước hiện đại hoá theo con đường đổi mới của Đảng và Nhà nước, đó chính là điểm tựa để thợ mỏ Thống Nhất hôm nay vững bước trong tương lai.