Kể từ khi thiết lập quan hệ Ngoại giao Việt Nam - Lào (ngày 5/9/1962), quan hệ hai nước đã đạt được rất nhiều thành tựu trên tất cả các lĩnh vực. Giai đoạn từ năm 2016 đến năm 2021, kim ngạch thương mại giữa Việt Nam - Lào tăng trưởng ổn định và đã đạt mục tiêu trên 1 tỷ USD/năm. Năm 2022, kim ngạch thương mại Việt Nam - Lào đạt 1.632,2 triệu USD, tăng 18,9% so với năm 2021.
Lũy kế đến hết tháng 6 năm 2023, kim ngạch thương mại hai chiều Việt Nam-Lào đạt 835 triệu USD, tăng 1,3% so với cùng kỳ năm 2022. Hiện nay, Việt Nam đang đứng thứ ba trong việc đầu tư vào Lào, sau Trung Quốc và Thái Lan, với hơn 400 dự án đầu tư trực tiếp.
Mặc dù có nhiều cơ hội trong quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Lào, nhưng cũng tồn tại không ít thách thức. Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đang có ảnh hưởng sâu rộng và mạnh mẽ toàn cầu, tạo ra những thách thức lớn cho các nền kinh tế, bao gồm cả lĩnh vực thương mại. Sự phổ biến của công nghệ số đã làm cho mua bán và trao đổi hàng hóa, dịch vụ trở nên nhanh chóng và thuận tiện hơn, vượt ra khỏi giới hạn quốc gia. Thương mại số đang trở thành một xu hướng quan trọng trong tương lai và các quốc gia đang điều chỉnh chiến lược và chính sách để thích nghi với kỷ nguyên số, trong đó có thương mại số.
Xu hướng xúc tiến thương mại trên môi trường số
Hoạt động trong xúc tiến thương mại trên môi trường số của Cục Xúc tiến thương mại (Cục XTTM) - Bộ Công Thương trong những năm gần đây đã đóng một vai trò không thể thiếu trong việc phát triển và thúc đẩy ngành thương mại số trên toàn thế giới nói chung và giữa hai quốc gia Việt Nam - Lào nói riêng.
Ngày 22/11/2021, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1968/QĐ-TTg về việc phê duyệt Đề án “Đẩy mạnh ứng dụng CNTT và chuyển đổi số trong hoạt động xúc tiến thương mại giai đoạn 2021-2030”.
Để triển khai xây dựng Hệ sinh thái xúc tiến thương mại số nằm trong Quyết định số 1968/QĐ-TTg, Cục XTTM (Bộ Công Thương) đã phát triển các công cụ và nền tảng công nghệ thông tin để thúc đẩy hoạt động thương mại số. Các ứng dụng này bao gồm nền tảng kết nối giao thương trên môi trường số để hỗ trợ tìm kiếm thông tin và cơ hội kinh doanh trong và ngoài nước; nền tảng hội chợ, triển lãm áp dụng công nghệ thực tế ảo; cũng như nền tảng định danh điện tử cho doanh nghiệp XTTM. Các nền tảng đã phát triển bao gồm Hệ thống cơ sở dữ liệu chuyên ngành XTTM, hệ thống đào tạo trực tuyến (E-learning) với nhiều mô-đun cơ bản và hệ thống truy xuất nguồn gốc XTTM (iTrace247).
Về triển khai các hoạt động hợp tác với các sàn TMĐT trong và ngoài nước, Cục Xúc tiến Thương mại (Bộ Công Thương) đã tạo gian hàng "Chương trình cấp quốc gia về xúc tiến thương mại" trên các sàn thương mại điện tử (TMĐT) như Lazada, Tiki, Shopee, Sendo, Postmart, Voso để hỗ trợ sản phẩm tiềm năng từ các tỉnh thành. Đây giúp đảm bảo quản lý chất lượng và minh bạch thông tin sản phẩm đưa lên sàn, cũng như hướng dẫn doanh nghiệp về truy xuất nguồn gốc sản phẩm.
Cục Xúc tiến Thương mại cũng hợp tác với Alibaba.com và Amazon.com, hai sàn giao dịch thương mại lớn nhất thế giới. Với Alibaba.com, hai bên đã triển khai huấn luyện cho Hợp tác xã (HTX), doanh nghiệp tại nhiều tỉnh thành và khai trương "Gian Hàng Quốc gia Việt Nam - Vietnam Pavilion" để hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng hình ảnh, quảng bá thương hiệu, và tăng cường kết nối kinh doanh quốc tế. Đối với Amazon.com, Cục Xúc tiến Thương mại phối hợp triển khai hoạt động với Amazon Global Selling, hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận thị trường toàn cầu và đào tạo kỹ năng bán hàng toàn cầu trên Amazon.com.
Về tổ chức các hoạt động nâng cao năng lực XTTM trên nền tảng số cho các địa phương, doanh nghiệp, hợp tác xã, Cục Xúc tiến Thương mại (Bộ Công Thương) đã phối hợp với các nền tảng thương mại điện tử như Lazada, Shopee, Amazon.com, Alibaba.com, TikTok tổ chức hơn 60 khóa huấn luyện tại các địa phương để nâng cao năng lực XTTM cho doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa. Các khóa đào tạo này thu hút sự tham gia lớn từ các hợp tác xã địa phương, cung cấp kiến thức và kỹ năng cần thiết để quảng bá sản phẩm và tương tác với khách hàng trên môi trường số. Hầu hết học viên sau khóa học đã nắm vững cách giới thiệu sản phẩm và tăng tương tác với khách hàng.
Đẩy mạnh xúc tiến thương mại trên môi trường số
Thời gian tới, hai nước Việt - Lào sẽ tiẽ nước Việt - Lào trên môi trườngCông nghệ thông tin và chuyển đổi số trong xúc tiến thương mại, cụ thể:
Sử dụng nền tảng Quảng cáo và Tiếp thị Số: Sử dụng các công cụ tiếp thị trực tuyến, quảng cáo số và các kênh truyền thông xã hội để đẩy mạnh việc quảng bá sản phẩm và dịch vụ qua đó giúp sản phẩm và thương hiệu của Lào có được sự nhận diện và tăng mức độ uy tín trên thị trường Việt Nam nói riêng và quốc tế nói chung.
Ứng dụng hệ thống Thanh toán Trực tuyến: Tạo ra các phương thức thanh toán an toàn, thuận tiện để thúc đẩy giao dịch thương mại giữa hai quốc gia.
Xây dựng nền tảng Đào tạo và Hỗ trợ: Xây dựng các khóa đào tạo trực tuyến hoặc các tài nguyên học liệu để nâng cao hiểu biết và kỹ năng về thương mại điện tử và kỹ thuật số cho các doanh nghiệp và cá nhân ở cả hai quốc gia.
Xây dựng hệ thống Quản lý Dữ liệu và Phân tích: Sử dụng công nghệ để thu thập và phân tích dữ liệu thị trường, góp phần trong việc đưa ra các quyết định chiến lược và cải thiện chiến dịch quảng cáo.
Xây dựng nền tảng Logistics và Vận chuyển: Tối ưu hóa hệ thống logistics và vận chuyển thông qua công nghệ, giúp tăng cường hiệu suất và tiết kiệm chi phí trong quá trình giao hàng và logistics.
Xây dựng hệ thống Thông tin và Hỗ trợ Khách hàng: Xây dựng các hệ thống hỗ trợ khách hàng trực tuyến, cung cấp thông tin sản phẩm, dịch vụ, và hỗ trợ tư vấn cho người tiêu dùng từ cả hai quốc gia.
Với thông tin về tiềm năng hợp tác thương mại giữa Việt Nam và Lào, đặc biệt là việc sử dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong xúc tiến thương mại đã được Việt Nam triển khai, những hoạt động đa dạng này đang thu hút sự quan tâm và ủng hộ từ các cơ quan, tổ chức Xúc tiến Thương mại và doanh nghiệp. Qua đó, tạo ra cơ hội để mở rộng hợp tác sâu rộng giữa cơ quan quản lý Xúc tiến Thương mại của hai quốc gia. Đặc biệt, việc này cũng mở ra không gian hợp tác mới cho doanh nghiệp hai nước, góp phần thúc đẩy mối quan hệ hợp tác kinh tế và thương mại giữa Việt Nam và Lào, đưa chúng lên tầm cao mới trong quá trình phát triển.
Nguyễn Thị Kim Oanh
