Đầu những năm 2000, ở Đan Mạch đã có khoảng 60% doanh nghiệp công nghiệp áp dụng hệ thống quản lý năng lượng, ở Nhật Bản là khoảng 99% doanh nghiệp trọng điểm áp dụng hệ thống này.
Do yêu cầu của thị trường quốc tế và để chuẩn hóa hệ thống quản lý năng lượng, Tổ chức tiêu chuẩn hóa quốc tế đã ban hành Tiêu chuẩn ISO 50001:2011 - Hệ thống quản lý năng lượng vào năm 2011 và Phiên bản sửa đổi ISO 50001:2018 vào năm 2018.
Sau đó, Tiêu chuẩn quốc gia TCVN ISO 50001:2019: Hệ thống quản lý năng lượng đã được Bộ Khoa học và Công nghệ công bố năm 2019 hoàn toàn tương thích với ISO 50001:2018. Hiện nay, Hệ thống quản lý năng lượng này đã được nhìn nhận như là một công cụ quản lý năng lượng hữu hiệu trong rất nhiều doanh nghiệp/tổ chức trên thế giới.
Ở Việt Nam, vì mục tiêu đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, việc sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả và công tác quản lý năng lượng trong các cơ sở sử dụng năng lượng, đặc biệt là các cơ sở trọng điểm đã là yêu cầu bắt buộc theo Luật định bắt đầu từ ngày 1/1/2011. Theo các qui định của Luật SDNL TK&HQ, các cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm phải có các trách nhiệm như: Chỉ định người quản lý năng lượng; Thực hiện kiểm toán năng lượng; Áp dụng mô hình quản lý năng lượng...; Xây dựng và thực hiện kế hoạch hằng năm và năm năm về SDNL TK&HQ; Báo cáo kết quả thực hiện kế hoạch SDNL TK&HQ với các cơ quan nhà nước có thẩm quyền tại địa phương.
Có rất nhiều điểm tương đồng giữa các yêu cầu của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả (SDNL TK&HQ) Việt Nam và các yêu cầu của Tiêu chuẩn ISO 50001. Chính vì vậy, việc áp dụng hệ thống quản lý năng lượng theo ISO 50001 kết hợp với các giải pháp tối ưu hóa hệ thống sẽ giúp các doanh nghiệp công nghiệp tuân thủ các qui định của Luật SDNL TK&HQ, tiết kiệm được chi phí năng lượng, giảm chi phí sản xuất và tăng tính cạnh tranh.
Nhằm nâng cao nhận thức về hệ thống quản lý năng lượng và tối ưu hóa hệ thống cho các doanh nghiệp công nghiệp và giới thiệu chương trình đào tạo và hỗ trợ kỹ thuật của dự án IEEP, vừa qua, Ban Quản lý các dự án hỗ trợ kỹ thuật lĩnh vực tiết kiệm năng lượng - Bộ Công Thương (Ban Quản lý dự án) đã phối hợp với Tổ chức Phát triển công nghiệp Liên hợp quốc (UNIDO) tổ chức “Hội thảo nâng cao nhận thức về hệ thống quản lý năng lượng và tối ưu hóa hệ thống”.
Hội thảo là hoạt động thuộc Dự án “Đẩy mạnh hoạt động tiết kiệm năng lượng trong các doanh nghiệp lớn thông qua hệ thống quản lý năng lượng và tối ưu hóa hệ thống và thực hành tiết kiệm năng lượng trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Việt Nam” (gọi tắt là dự án IEEP). Hội thảo.
Hội thảo quy tụ 70 đại biểu đến từ liên minh châu Âu (nhà tài trợ Chương trình Chuyển dịch năng lượng bền vững Việt Nam - EU (SETP) mà dự án IEEP là 1 hợp phần), Ban quản lý dự án - Bộ Công Thương, văn phòng dự án IEEP, Sở Công Thương, trung tâm khuyến công các tỉnh phía Bắc, hiệp hội doanh nghiệp và các doanh nghiệp công nghiệp.
Hội thảo là cơ hội để các đơn vị tư vấn/doanh nghiệp công nghiệp nâng cao hiểu biết về SDNL TK&HQ, về hệ thống quản lý năng lượng theo ISO 50001 và tối ưu hóa hệ thống.
Ông Trịnh Quốc Vũ - Phó Vụ trưởng Vụ tiết kiệm năng lượng và phát triển bền vững, Bộ Công Thương cho biết: "Để hướng dẫn và hỗ trợ các cơ sở sử dụng năng lượng tuân thủ các qui định của Luật, Bộ Công Thương đã và đang nỗ lực phối hợp với các tổ chức/cơ quan liên quan để ban hành đầy đủ các văn bản hướng dẫn thi hành Luật cũng như xây dựng nguồn nhân lực về quản lý năng lượng và triển khai các kế hoạch SDNL TK&HQ trong các cơ sở sử dụng năng lượng, đặc biệt là các cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm”.
Tại hội thảo các đại biểu đã được cung cấp các thông tin quan trọng và hữu ích liên quan đến các quy định về tiết kiệm năng lượng và quản lý năng lượng trong doanh nghiệp công nghiệp; Những hỗ trợ của dự án IEEP dành cho các doanh nghiệp công nghiệp để áp dụng các giải pháp tiết kiệm năng lượng; Các vấn đề và các cơ hội của Hệ thống quản lý năng lượng theo ISO 50001; Những hỗ trợ về tài chính cho các dự án đầu tư tiết kiệm năng lượng của dự án VSUEE (do Ngân hàng Thế giới tài trợ),, cách thức để tối ưu hóa hệ thống – tiết kiệm tối đa năng lượng cũng như chia sẻ kinh nghiệm áp dụng thành công hệ thống quản lý năng lượng của Tổng Công ty Giấy Việt Nam.
Dự án IEEP nhằm thúc đẩy, kích thích nhu cầu thị trường và ứng dụng giải pháp TKNL trong doanh nghiệp công nghiệp để đạt được kết quả sử dụng năng lượng hiệu quả hơn, giảm phát thải khí nhà kính đồng thời nâng cao năng suất và năng lực cạnh tranh của các ngành công nghiệp Việt Nam.
Dự kiến Dự án được thực hiện trong thời gian 5 năm từ 2023 đến 2027, với tổng kinh phí: 6.5 triệu Euro. Dự án tập trung vào 10 ngành mục tiêu gồm: giấy và bột giấy, chế biến thực phẩm, chế biến thủy sản, dệt may, sản xuất hóa chất và phân bón, chế biến cao su, luyện kim và thép, xi măng, nhựa và đồ uống.
