Đề án phát triển kinh tế số ngành Công Thương giai đoạn đến năm 2030 do Bộ trưởng Bộ Công Thương phê duyệt mới đây xác định tầm nhìn xây dựng công nghiệp và thương mại trở thành hai lĩnh vực tiên phong ứng dụng hiệu quả các công nghệ số; đổi mới căn bản, toàn diện hoạt động quản lý nhà nước về kinh tế số ngành Công Thương, hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh trong ngành nhằm phát triển kinh tế số ngành Công Thương hiệu quả, bền vững.
Hỗ trợ có trọng tâm, trọng điểm một số lĩnh vực có vai trò dẫn dắt
Quyết định của Bộ trưởng Bộ Công Thương nêu rõ, phát triển kinh tế số ngành Công Thương phù hợp với quan điểm của Đảng và nhà nước, các mục tiêu, định hướng của Đẻ án tái cơ cấu ngành Công Thương giai đoạn đến năm 2030 và Chương trình Chuyên đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030; triển khai hiệu quả, sáng tạo, có trọng điểm, tập trung vào các lĩnh vực chủ đạo ngành Công Thương, bao gồm: sản xuất công nghiệp, năng lượng và thương mại điện tử.
Để phát triển kinh tế số ngành Công Thương, trước tiên phải chuyển đổi nhận thức của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh ngành Công Thương theo hướng phát triển và ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số, thay đổi phương thức sản xuất, kinh doanh, điều hành, tác nghiệp và giao dịch sang môi trường số. Trong đó, chú trọng chuyển đổi nhận thức người đứng đầu các tổ chức, cơ sở sản xuất kinh doanh ngành Công Thương nhằm thúc đẩy nhanh, quyết liệt quá trình chuyển đổi số, phát triển kinh tế số ngành Công Thương.
Thực hiện cơ cấu lại lĩnh vực thương mại và công nghiệp theo hướng đổi mới sáng tạo và số hoá phương thức sản xuất kinh doanh; tăng cường kết nối, tham gia chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị, các hệ sinh thái toàn cầu và khu vực.
Việc hỗ trợ, tạo động lực cho chuyển đổi số lĩnh vực công nghiệp và thương mại được thực hiện theo mô hình lựa chọn và hỗ trợ có trọng tâm trọng điểm một số lĩnh vực/địa phương để đóng vai trò đầu tàu, dẫn dắt và tạo sự lan tỏa trong toàn xã hội; Ưu tiên phân bố nguồn lực để thực hiện phát triển kinh tế số ngành Công Thương; hợp tác, thu hút nguồn lực từ doanh nghiệp, xã hội để triển khai hiệu quả và bền vững quá trình chuyển đổi số, phát triển kinh tế số ngành Công Thương.
Phát triển kinh tế số góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp
Để thực hiện những mục tiêu trên, Đề án đề ra các nhóm giải pháp chủ yếu bao gồm: Phát triển nền móng phục vụ kinh tế số ngành Công Thương về chuyển đổi nhận thức, hoàn thiện môi trường pháp lý, phát triển hạ tầng số; phát triển doanh nghiệp số; Phát triển kinh tế số trong lĩnh vực thương mại, lĩnh vực công nghiệp và năng lượng…
Trong đó, Đề án dự kiến tổ chức tập huấn, phổ cập kỹ năng số cho cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh; đẩy mạnh các biện pháp nhằm nâng cao tỷ lệ khai thác, sử dụng các nền tảng số, hệ thống và hệ sinh thái chuyển đổi số ngành Công Thương phục vụ sản xuất, kinh doanh, phân phối; Tổ chức triển khai Kế hoạch hành động nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển dịch vụ logistics Việt Nam theo hướng đẩy mạnh chuyên đổi số doanh nghiệp và dịch vụ logistics Việt Nam. Xây dựng, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và tổ chức triển khai Đề án hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất công nghiệp ứng dụng công nghệ 4.0 để phát triển sản xuất thông minh giai đoạn đến năm 2030, tạo động lực phát triển kinh tế số ngành Công Thương.
Xây dựng, triển khai Đề án Hệ sinh thái chuyển đổi số doanh nghiệp ngành Công Thương hỗ trợ các cơ sở sản xuất kinh doanh ngành Công Thương (đặc biệt doanh nghiệp vừa, nhỏ, siêu nhỏ, hợp tác xã, hộ kinh doanh) chuyển đổi số toàn diện. Xây dựng, phát triển Hệ sinh thái xúc tiến thương mại số, lấy doanh nghiệp làm trung tâm, lợi ích mang lại cho doanh nghiệp trong việc tiếp cận thị trường là thước đo đánh giá sự thành công của việc ứng dụng công nghệ số và chuyển đổi số trong hoạt động xúc tiến thương mại; phát trên các nền tảng số, ứng dụng số nhằm khai thác dữ liệu kết nối thị trường, thực hiện có trọng tâm, trọng điểm, ưu tiên triển khai ngay một số mô hình được thị trường nước ngoài khai thác có hiệu quả, phù hợp với điều kiện Việt Nam.
Phát triển kinh tế số trong thương mại theo hướng tinh gọn và tăng hiệu quả của chuỗi cung ứng, góp phần hiện đại hóa chu trình kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp, đẩy mạnh phát triển thị trường trong nước và xuất khẩu; xây dựng và trình Chính phủ ban hành Kế hoạch tổng thể phát triển thương mại điện tử quốc gia giai đoạn 2025 – 2030.
Quản lý, giám sát hoạt động của các nền tảng thương mại điện tử; chống hàng gian, hàng giả và bảo vệ người tiêu dùng trong các giao dịch thương mại điện tử trực tuyến; xây dựng thị trường thương mại điện tử lành mạnh, có tính cạnh tranh và phát triển bền vững; đào tạo kỹ năng số cho đồng bào dân tộc thiểu số, hỗ trợ người dân đưa sản phẩm dịch vụ của mình lên các sàn thương mại điện tử.
Hoàn thiện cơ chế chính sách tạo thuận lợi cho việc phát triển kinh tế số trong lĩnh vực công nghiệp và năng lượng, đặc biệt trong các doanh nghiệp sản xuất công nghiệp hướng đến mô hình nhà máy thông minh, tăng trưởng xanh, bền vững và phù hợp với mô hình kinh tế tuần hoàn; Xây dựng và tổ chức triển khai nền tảng số kết nối doanh nghiệp sản xuất với các chuyên gia công nghệ và các nhà cung cấp giải pháp chuyên nghiệp để hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số; tăng cường liên kết kinh doanh theo mô hình hợp tác tiên tiến giữa các doanh nghiệp sản xuất với đối tác trong nước và quốc tế để tạo ra các giá trị mới, chia sẻ mạng lưới dịch vụ và tài nguyên dữ liệu, thông tin…
