Châu Âu gom mua khí LNG, thế giới đối mặt nguy cơ thiếu hụt nguồn cung trầm trọng

Việc châu Âu tăng cường thu mua liên tục khí tự nhiên hoá lỏng (LNG) nhằm giảm phụ thuộc vào nguồn cung khí đốt từ Nga đang khiến thế giới đối mặt nguy cơ thiếu hụt trầm trọng khí LNG vào mùa Đông năm nay.

Châu Âu đẩy mạnh gom mua khí LNG

Kể từ khi cuộc xung đột quân sự Nga – Ukraine bùng nổ hồi cuối tháng 2 vừa qua, Liên minh châu Âu (EU) đã nỗ lực giảm phụ thuộc vào nguồn cung khí đốt từ Nga thông qua việc tăng cường thu mua khí tự nhiên hoá lỏng (LNG) Khí LNG cũng là nguồn năng lượng hoá thạch sạch hơn so với than đá hoặc dầu thô. Theo dự kiến, EU sẽ giảm 2/3 lượng khí đốt được nhập khẩu từ Nga vào cuối năm nay. Trong năm 2021, nguồn cung khí đốt từ Nga chiếm đến 40% tổng nhu cầu sử dụng khí đốt của EU.

Tuy nhiên, hãng tư vấn năng lượng hàng đầu thế giới Rystad Energy (Na Uy) cảnh báo nếu EU giảm mạnh được sự phụ thộc vào khí đốt từ Nga đúng như những gì mà khối này lên kế hoạch thì nhu cầu khí LNG trên toàn cầu vào cuối năm nay sẽ cao hơn tới 26 triệu tấn so với năng lực cung ứng hiện nay. Mức thiếu hụt này tương đương gần 7% tổng nhu cầu sử dụng khí LNG trên toàn cầu trong năm 2021.

Tàu chở khí LNG
 Việc châu Âu đẩy mạnh thu mua khí LNG nhằm giảm phụ thuộc vào nguồn cung khí đốt từ Nga đang khiến thị trường đối mặt nguy cơ thiếu hụt nguồn cung trầm trọng vào mùa Đông năm nay (Ảnh: Le Monde)

“Với việc giảm mạnh nhập khẩu khí đốt từ Nga, châu Âu đang gây đảo lộn toàn bộ thị trường khí LNG toàn cầu. Thị trường này vốn rất dễ tổn thương kể từ đầu năm đến nay sau khi đã biến động mạnh trong năm ngoái”, hãng Rystad Energy cảnh báo.

Châu Âu đang gom mua nhanh chóng các lô khí LNG trong những tháng gần đây. Dữ liệu của hãng nghiên cứu thị trường Independent Commodity Intelligence Services (Anh) cho thấy các quốc gia EU và Anh đã nhập khẩu 28,2 triệu tấn khí LNG trong thời gian từ tháng 2 đến tháng 4 năm nay, tăng 29% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, Pháp và Tây Ban Nha là hai nước thu mua khí LNG nhiều nhất.

Nhà phân tích cấp cao Kaushal Ramesh của Rystad Energy nhận định nguy cơ khan hiếm khí LNG trên toàn cầu càng trở nên rõ ràng hơn khi EU tuyên bố sẽ tăng nhập khẩu khí LNG trong năm nay thêm 50 tỷ m3 so với năm 2021. Ông Kaushal Ramesh cảnh báo “Giai đoạn này đang mở đường cho một thời kỳ kéo dài với nguồn cung thiếu hụt, giá tăng cao, mức độ biến động giá khí LNG rất lớn với các rủi ro địa chính trị gia tăng đi kèm”.

Nhu cầu về khí LNG của châu Âu tăng vọt đã đẩy giá mặt hàng năng lượng này lên cao. Trong cuối tuần trước, giá khí LNG ở khu vực Đông Á đạt 22 USD/mmBtu, tăng 114% so với cùng kỳ năm ngoái. Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) cho biết lượng khí LNG được giao dịch trên toàn cầu trong năm 2021 đã tăng tới 6% do nhu cầu tại châu Á phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch Covid-19.

Dự báo giá khí LNG sẽ neo ở mức cao

Giá khí LNG trên thế giới được dự báo sẽ còn tiếp tục tăng cao hơn nữa do nhu cầu từ châu Âu tăng lên. Giá khí LNG có tương quan chặt chẽ với giá khí đốt mà châu Âu nhập khẩu qua các đường ống dẫn. Mặc dù giá tham chiếu cho giá khí đốt tự nhiên giao sau tại châu Âu hiện ở gần mức 30 USD/mmBtu, giảm đáng kể so với mức kỷ lục 67 USD/mmBtu hồi tháng 3, nhưng giới phân tích cho rằng giá có thể tăng vọt qua ngưỡng 100 USD/mmBtu nếu như Nga đột ngột cắt nguồn cung khí đốt cho châu Âu. Nga hiện đã cắt nguồn cung khí đốt cho Ba Lan, Bulgaria và Phần Lan.

Châu Á hiện là thị trường nhập khẩu khí LNG lớn nhất trên toàn cầu. Tuy nhiên, các chuyên gia lo ngại một số quốc gia tại châu Á khó có thể cạnh tranh với châu Âu trong việc giành lấy các nguồn cung khí LNG cho dù Nga có bất ngờ ngừng cung cấp khí đốt cho châu Âu hay không. Thị trường sẽ gặp nhiều khó khăn khi cân bằng giữa nhu cầu của châu Á và châu Âu trong mùa Đông tới đây.

Nhà phân tích cấp cao Kaushal Ramesh nhận định các quốc gia Nam Á như Ấn Độ, Pakistan và Bangladesh có thể sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề nhất khi dòng khí LNG chuyển hướng sang châu Âu.

Chuyên gia kinh tế cấp cao Eric Heymann từ tập đoàn ngân hàng Deutsche Bank (Đức) thì khuyến nghị các nước nhập khẩu khí LNG nên bắt đầu ký các hợp đồng dài hạn với nhà cung cấp. “Một tỷ lệ lớn hơn trong nhu cầu và nguồn cung LNG đang dựa trên các hợp đồng ngắn hạn và linh hoạt, hoặc trên thị trường giao ngay. Giá cả sẽ quyết định LNG được bán về đâu”, ông Heymann nói.

Từ tháng 11/2021, Ấn Độ và Pakistan đều đã giảm nhập khẩu khí LNG khoảng 15%, chủ yếu do giá mặt hàng này tăng vọt. Điều này có thể khiến nhu cầu sử dụng khí LNG tại châu Á “sụt giảm vĩnh viễn” và một số quốc gia chuyển sang dùng than đá và dầu mỏ.

Nhu cầu về khí LNG tăng cao đang thúc đẩy các dự án khai thác khí LNG được triển khai hoặc khôi phục nhưng các nhà sản xuất không thể hành động đủ nhanh để ngăn sự khan hiếm khí đốt toàn cầu trong mùa Đông năm nay.

“Nhu cầu tăng mạnh trên toàn cầu đã thúc đẩy các dự án LNG mới phát triển với tốc độ mạnh mẽ nhất trong vòng hơn 1 thập kỷ trở lại đây. Tuy nhiên, tiến độ xây dựng của các dự án này cho thấy chỉ từ sau năm 2024 trở đi mới có thể có được sự giải toả nguồn cung thực sự”, hãng Rystad Energy nhận định.

[Quảng cáo]

Quỳnh Trang