Theo sách “Lịch sử Công Thương Việt Nam 1945-2010”, ngày 22/11/1981, Quyết nghị số 1236NQ/TVQHK6 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đã chia Bộ Điện và Than thành 2 bộ: Bộ Điện lực, Bộ Mỏ và Than.
Ngày 26/9/1983, Hội đồng Bộ trưởng ban hành Nghị định 105-HĐBT thành lập Ban Năng lượng của Chính phủ, có nhiệm vụ giúp Chủ tịch Hội đồng bộ trưởng nghiên cứu chiến lược và chính sách phát triển năng lượng nhằm đáp ứng nhu cầu năng lượng trong toàn quốc; điều hòa phối hợp, đôn đốc các ngành nghiên cứu chiến lược, chính sách phát triển và sử dụng các dạng năng lượng của từng ngành; hướng dẫn, kiểm tra việc thực hiện các chiến lược và chính sách; thẩm tra các đề án, chính sách thuộc về năng lượng trước khi trình Hội đồng Bộ trưởng.
Trưởng ban là Phó chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Đỗ Mười. Thứ trưởng Bộ Điện lực làm Phó trưởng ban thường trực; Thứ trưởng Bộ Mỏ và Than là ủy viên.
Về hoạt động, những năm đầu đất nước thống nhất, việc tiếp quản các cơ sở điện lực được tiến hành nhanh gọn, đồng bộ với các ngành khác. Ngày 01/5/1975, ngành đã tiếp nhận hệ thống điện miền Nam từ chính quyền Sài Gòn - một dấu ấn khởi điểm cho việc quản lý thống nhất toàn hệ thống Điện Việt Nam.
Trong 10 năm 1976 - 1985, hệ thống điện đã tăng thêm công suất nhờ huy động thêm các máy phát của các ngành và địa phương, thực hiện các biện pháp cải tiến kỹ thuật.
Việc xây dựng các cụm phát điện mới và hệ thống truyền tải điện phục vụ thủy lợi ở Đồng bằng sông Cửu Long được hoàn thành và phát huy tác dụng. Thời gian này, ta xây dựng và hoàn thành nhiều công trình điện, tiêu biểu là Nhà máy Nhiệt điện Ninh Bình khởi công từ năm 1973, được đầu tư thêm vốn xây dựng và hoàn thành vào năm 1977; khởi công xây dựng Nhà máy Thủy điện Hòa Bình năm 1979, đến năm 1983 tiến hành ngăn sông Đà đợt 1; xây dựng Nhiệt điện Phả Lại năm 1980, gồm 4 tổ máy, tổng công suất lắp đặt 440 MW, hiện đại nhất trong hệ thống điện miền Bắc lúc đó.
Từ 1983 đến 1985 lần lượt đưa 3 tổ máy, tổng công suất 330 MW vào vận hành… Công suất lắp đặt toàn hệ thống điện cả nước năm 1985 đạt 1.666,5 MW, trong đó, nhiệt điện 856 MW; riêng miền Bắc, công suất lắp đặt nhiệt điện đạt 658 MW, gấp 2,5 lần so với năm 1975.
Sản lượng điện phát ra năm 1985 đạt 5,23 tỷ kWh, gấp 1,44 lần năm 1980 và gấp 1,7 lần năm 1976. Giai đoạn 1981 - 1985 ngành Điện thực hiện Tổng sơ đồ phát triển điện giai đoạn I và hoàn thành nhiều công trình lớn, mang tầm chiến lược quốc gia về nguồn và lưới điện, như xây dựng tuyến đường dây 220kV đầu tiên của Việt Nam: Hà Đông - Hòa Bình (khởi công 1979, hoàn thành 1981). Tính đến năm 1985, lưới điện đã phủ trên 90% số huyện và trên 60% số xã trong cả nước.
