Nhiều dư địa trong hợp tác Việt Nam - Ấn Độ
Ấn Độ hiện là đối tác thương mại lớn thứ 8 của Việt Nam. Kim ngạch thương mại Việt Nam - Ấn Độ chiếm khoảng 80% tổng kim ngạch của Việt Nam với các nước Nam Á khác.
Trong khi đó, Việt Nam hiện là đối tác thương mại lớn thứ 23 trên thế giới và lớn thứ 4 trong khu vực ASEAN của Ấn Độ.
Năm 2022, kim ngạch thương mại song phương Việt Nam - Ấn Độ đạt 15 tỷ USD, mức cao nhất từ trước đến nay. Việt Nam và Ấn Độ còn nhiều tiềm năng và lợi thế hợp tác trong các lĩnh vực như nông, thủy sản, sản xuất công nghiệp, dệt may, da giày.
Tuy nhiên, theo số liệu của Tổng cục Hải quan Việt Nam, thương mại song phương giữa Việt Nam - Ấn Độ 6 tháng đầu năm 2023 đạt 7,05 tỷ USD, giảm 9,9% so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó, xuất khẩu của Việt Nam sang Ấn Độ đạt 3,89 tỷ USD, giảm 4,8% so với cùng kỳ; Việt Nam nhập khẩu từ Ấn Độ trị giá 3,15 tỷ USD, giảm 15,5% so với cùng kỳ năm 2022.
Nửa đầu năm 2023, nhóm 6 ngành hàng chủ yếu xuất khẩu của Việt Nam sang Ấn Độ vẫn là máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện đạt 844,79 triệu USD; máy móc, thiết bị, dụng cụ phụ tùng khác đạt 473,53 triệu USD; điện thoại các loại và linh kiện đạt 355,55 triệu USD; kim lại thường và sản phẩm đạt 340,76 triệu USD; sắt thép các loại đạt 216,18 triệu USD và hoá chất đạt 215,21 triệu USD.
Vừa qua, Ấn Độ đã ban hành Chính sách Ngoại thương 2023, trong đó đặt trọng tâm cho việc tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất trong nước để thúc đẩy xuất khẩu.
Chính sách này sẽ gắn liền với thực hiện đơn giản hoá hoạt động kinh doanh thông qua quản lý, cấp phép và phê duyệt các giấy tờ trực tuyến, cắt giảm thủ tục hành chính và cắt giảm chi phí thực hiện các thủ tục hành chính cho doanh nghiệp. Ấn độ mong muốn có thể thúc đẩy và tạo thuận lợi cho hoạt động kinh doanh, thương mại, giúp tiết kiệm thời gian và tài chính cho doanh nghiệp; đẩy mạnh và tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động sản xuất trong nước để hiện thực hoá chiến lược “Make in India”.
Trong bối cảnh Ấn Độ đưa ra Chính sách Ngoại thương 2023 với nhiều điểm đáng chú ý như trên, đồng thời thúc đẩy tạo môi trường kinh doanh thuận lợi nhằm thúc đẩy sản xuất trong nước, Ấn Độ dự kiến sẽ tiếp tục gia tăng việc nhập khẩu các nguyên phụ liệu, nguyên liệu cho hoạt động sản xuất phục vụ tiêu dùng trong nước và xuất khẩu. Các mặt hàng và nhóm mặt hàng dự báo Ấn Độ sẽ tiếp tục gia tăng nhập khẩu gồm nhóm hàng nông thuỷ sản, gia vị, nhóm hàng phục vụ sản xuất nông nghiệp, máy móc thiết bị nông nghiệp.
Đây sẽ là cơ hội tốt cho các doanh nghiệp Việt Nam quan tâm và mong muốn thúc đẩy xuất khẩu sang thị trường Ấn Độ, đặc biệt là đối với các mặt hàng thế mạnh của Việt Nam như nông sản, thuỷ sản nguyên liệu, phân bón, hoá chất, máy móc nông nghiệp, các sản phẩm hàng tiêu dùng…
Tăng cường các hoạt động xúc tiến thương mại giữa Việt Nam - Ấn Độ
Nhằm trao đổi cụ thể về các hoạt động xúc tiến thương mại giữa Việt Nam - Ấn Độ và tiềm năng hợp tác cho doanh nghiệp hai nước, Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng đã có buổi làm việc với ông Mohit Singla, Chủ tịch Hội đồng Xúc tiến thương mại Ấn Độ (TPCI), nhân chuyến công tác tại Ấn Độ và tham dự Kỳ họp lần thứ 5 Tiểu ban Thương mại hỗn hợp Việt Nam - Ấn Độ từ ngày 5-8/8/2023.
Thứ trưởng Phan Thị Thắng đánh giá cao vai trò của Hội đồng Xúc tiến thương mại Ấn Độ và các hoạt động xúc tiến thương mại do Hội đồng tổ chức nhằm kết nối các doanh nghiệp xuất nhập khẩu Ấn Độ và Việt Nam. Thứ trưởng mong muốn Hội đồng tăng cường hỗ trợ các đoàn doanh nghiệp Việt Nam sang tìm hiểu thị trường Ấn Độ.
Tại buổi làm việc, Thứ trưởng cũng chia sẻ với Hội đồng Xúc tiến thương mại Ấn Độ về các hội chợ/triển lãm quốc tế thường niên với quy mô lớn, uy tín của Việt Nam như Food Expo, Viet Nam Expo và đề nghị Hội đồng thường xuyên tổ chức các đoàn doanh nghiệp Ấn Độ vào Việt Nam để kết nối với doanh nghiệp Việt Nam, tìm hiểu các cơ hội kinh doanh, đầu tư tại Việt Nam.
Nhận định Việt Nam và Ấn Độ còn nhiều dư địa cho nâng cao kim ngạch thương mại, Thứ trưởng chia sẻ với Hội đồng về các sản phẩm nông thủy sản, đặc biệt là trái cây tươi được sản xuất theo tiêu chuẩn, có chất lượng tốt, an toàn, phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng Ấn Độ nhưng vẫn gặp các rào cản của phía Ấn Độ hoặc chưa thể thâm nhập vào thị trường này (hiện mới chỉ có thanh long là trái cây tươi của Việt Nam được phép nhập khẩu vào Ấn Độ).
Thứ trưởng mong muốn Hội đồng sẽ hỗ trợ xúc tiến, quảng bá các sản phẩm của Việt Nam cho doanh nghiệp và người tiêu dùng Ấn Độ, tăng cường tiêu thụ thanh long, cá ba sa Việt Nam tại thị trường Ấn Độ.
Đồng thời, Thứ trưởng đề nghị Hội đồng Xúc tiến thương mại Ấn Độ cần có ý kiến với Chính phủ Ấn Độ sớm gỡ bỏ các rào cản thương mại và hạn chế sử dụng các biện pháp hạn chế thương mại trong tương lai; tạo điều kiện cho các hãng hàng không Việt Nam khai thác, mở thêm các đường bay từ các thành phố lớn của Việt Nam tới các thành phố lớn của Ấn Độ để khai thác mạnh mẽ tiềm năng du lịch thương mại giữa hai nước.
Ghi nhận những quan tâm và đề nghị của Thứ trưởng Phan Thị Thắng, Chủ tịch Hội đồng xúc tiến thương mại Ấn Độ cho biết Hội đồng sẽ có ý kiến với Chính phủ Ấn Độ về những đề nghị của Thứ trưởng để thúc đẩy giải quyết các vấn đề quan tâm của Việt Nam như mở thêm đường bay giữa các thành phố lớn của hai nước; hạn chế áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại và dỡ bỏ các rào cản thương mại; hợp tác sâu hơn trong các lĩnh vực tiềm năng của hai bên và tạo thuận lợi cho các hoạt động hợp tác song phương về xúc tiến thương mại.
Cũng trong khuôn khổ chuyến công tác Ấn Độ, Thứ trưởng Phan Thị Thắng đã chủ trì Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam - Ấn Độ tại trụ sở Phòng Thương mại và Công nghiệp PHD. Diễn đàn có sự tham dự và phát biểu của đồng chí Nguyễn Thanh Hải, Đại sứ Việt Nam tại Ấn Độ, ông Ranjeet Mehta, Giám đốc Điều hành phòng Thương mại và Công nghiệp PHD và hơn 100 doanh nghiệp kinh doanh, xuất nhập khẩu của Việt Nam và Ấn Độ.
Tại Diễn đàn, Thứ trưởng Phan Thị Thắng và các diễn giả, khách mời đã có nhiều nhận định tương đồng về các thuận lợi và thách thức cho hợp tác kinh tế, thương mại giữa Việt Nam - Ấn Độ.
Cụ thể, (i) hai nước có nền kinh tế tăng trưởng tốt và môi trường kinh tế vĩ mô ổn định; (ii) việc di chuyển giữa hai nước hết sức thuận lợi với các đường bay thẳng đã được thiết lập giữa một số cặp thành phố lớn của hai bên; (iii) cơ cấu xuất nhập khẩu hai nước có sự bổ sung lẫn nhau.
Tuy nhiên, Việt Nam và Ấn Độ cũng đang đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức do ảnh hưởng tiêu cực từ những biến động của kinh tế thế giới, xung đột, căng thẳng thương mại, lạm phát cao, nhu cầu hàng hóa giảm trên diện rộng; hạn chế trong tìm hiểu thông tin về nhu cầu, thị hiếu thị trường; chi phí và thời gian vận tải hàng hóa giữa hai nước còn cao, chưa nâng cao được sức cạnh tranh của hàng hóa xuất nhập khẩu; doanh nghiệp cả hai nước vẫn chưa có nhận thức đúng về tầm quan trọng của thương mại điện tử xuyên biên giới để phát triển các hoạt động xuất nhập khẩu giữa hai bên.
Theo đó, Thứ trưởng Phan Thị Thắng đã đề ra một số nội dung mà các doanh nghiệp Việt Nam và Ấn Độ cần tập trung khai thác trong bối cảnh hiện nay, gồm: (i) tăng cường hợp tác, kết nối chuỗi cung ứng, mở rộng hợp tác thương mại trong các lĩnh vực còn nhiều tiềm năng hợp tác như nông, thủy sản, dệt may, da giày, dược phẩm, hóa chất, phân bón, máy móc, thiết bị, các sản phẩm hàng tiêu dùng…; (ii) tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong xúc tiến, hợp tác thương mại, khai hệ sinh thái xúc tiến thương mại số, (iii) xem xét khả năng hợp tác phát triển logistics, thiết lập các tuyến vận chuyển trực tiếp giữa Việt Nam và Ấn Độ để tiết kiệm thời gian, chi phí; (iv) tăng cường đầu tư vào các lĩnh vực có thế mạnh của mỗi bên, trong đó Việt Nam khuyến khích đầu tư của Ấn Độ vào công nghiệp nền tảng (ô tô, thực phẩm chế biến, dệt may, vật liệu, điện tử, hoá chất), phát triển hạ tầng (hạ tầng khu công nghiệp, hạ tầng năng lượng, hạ tầng logistics), ứng dụng công nghệ thông tin, phát triển thương mại điện tử.
Các nhận định của Thứ trưởng được các diễn giả và khách mời tán đồng và đánh giá cao. Bên cạnh các trao đổi, thảo luận tại Diễn đàn, các doanh nghiệp của Việt Nam và Ấn Độ cũng tích cực kết nối, giao thương, tìm kiếm các cơ hội hợp tác, thể hiện sự quan tâm của doanh nghiệp, nhà đầu tư hai nước đối với thị trường mỗi bên.
Diễn đàn và các hoạt động bên lề Kỳ họp lần thứ 5 Tiểu ban Thương mại hỗn hợp Việt Nam - Ấn Độ đã diễn ra rất thành công và thu được nhiều kết quả tốt đẹp, đóng góp ý nghĩa cho hoạt động chính là Phiên đồng chủ trì của Thứ trưởng Phan Thị Thắng và Phó Tổng Thư ký, Bộ Công Thương Ấn Độ vào ngày 08/8/2023 với sự tham dự của đầy đủ các đơn vị, Bộ, ngành liên quan hai nước.
