Có những nguyên nhân xuất phát từ thói quen sinh hoạt mà chúng ta không thể lường trước khiến nguy cơ cháy nổ có thể xảy ra bất cứ lúc nào.
Nguy cơ cháy nổ trong khu vực bếp
Khu vực bếp là nơi có nguy cơ xảy ra cháy nổ nhất trong gia đình, nhất là với những gia đình dùng bếp ga. Các vụ nổ bình gas xảy ra chủ yếu do rò rỉ khí gas hay quên tắt bếp trong quá trình nấu ăn dẫn tới hỏa hoạn. Nguyên nhân từ những lỗi cơ bản mà mọi người vẫn mắc phải như: Không khóa van bình gas sau khi sử dụng; Sử dụng các chai chứa gas không đảm bảo làm gas bị rò rỉ; Sử dụng bếp gas du lịch – những bình gas nhỏ gọn nhưng vô cùng có hại.
Đối với bếp từ, mặc dù được coi là an toàn nhưng cũng không nên chủ quan. Bạn nên đặt chế độ hẹn giờ với các món cần thời gian lâu: kho, hầm Khi hẹn giờ vẫn nên có người ở nhà để theo dõi. Không nên chủ quan bật hẹn giờ rồi yên tâm ra ngoài đi chơi, làm việc.
Trong khu vực bếp còn có lò vi sóng. Bản thân lò vi sóng tuy không thể gây cháy nổ, nhưng nếu không biết sử dụng và dùng sai cách thì khả năng làm lò phát nổ là rất cao. Một trong những cách dùng lò vi sóng sai lầm nhất là cho đồ đựng thực phẩm bằng bằng kim loại hay loại có hoa văn vào lò vi sóng để hâm nóng thức ăn. Việc làm này vô tình sẽ tạo ra những tia lửa điện bên trong lò và gây ra cháy nổ.
Nguy cơ cháy nổ tại khu vực thờ cúng
Đứng thứ hai nguy cơ cháy nổ trong gia đình là khu vực ban thờ.
Thờ cúng tổ tiên vốn là truyền thống văn hóa tâm linh của người Việt từ xa xưa đến nay, cùng với đó là việc thắp hương thờ cúng, đốt vàng mã, nhất là vào các ngày Rằm, mùng Một và các ngày lễ, Tết trong năm.
Trên thực tế đã có không ít những vụ cháy xảy ra mà nguyên nhân chính là do việc thắp hương thờ cúng, đốt vàng mã gây ra, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Nhiều gia đình bày rất nhiều đồ cúng lễ dễ bắt cháy như vàng mã, đèn, nến, bánh kẹo…, rồi có thói quen thắp hương, đốt nến hàng ngày. Vì vậy, cần lưu ý: Bố trí nơi thắp hương, thờ cúng phải đảm bảo: Bát hương phải kê, đặt trên các vật liệu không cháy hoặc khó cháy; Đồ lễ thắp hương dễ cháy như vàng mã, đèn, nến phải để xa bát hương; Khi thắp hương phải có người trông coi đến khi hết tàn hương;
Nguy cơ cháy nổ từ khu vực nhà tắm
Khu vực nhà tắm thường sử dụng các thiết bị như bình nóng lạnh, đèn sưởi… Bình nóng lạnh sử dụng điện có cấu tạo như chiếc ấm đun làm nóng nước. Khi sử dụng bình hiếm khi xảy ra sự cố. Thế nhưng không phải lúc nào bình cũng trong tình trạng an toàn, bạn cần kiểm tra bình thường xuyên để đề phòng trường hợp rò rỉ điện, gây cháy nổ.
Nguy cơ cháy nổ do chập điện
Chập điện chính là nguyên nhân phổ biến trong các vụ cháy nổ. Nguyên nhân gây chập điện gồm:
Đường dẫn điện, thiết bị điện sử dụng đã lâu, chưa được thay thế, bảo trì thường xuyên; Tự ý câu dây điện, móc thêm các thiết bị điện ngoài thiết kế ban đầu như gắn tủ lạnh, máy lạnh,… Thiết bị tự ngắt (aptomat) bị hỏng, kém chất lượng, hoặc không được lắp đặt; Không tắt các thiết bị điện như phích cắm điện, ấm đun nước,.. khi ra khỏi nhà.
Ổ cắm điện bị lỏng: Đây là một trong những lỗi thường hay xảy ra nhất trong quá trình sử dụng ổ cắm điện do chất dẫn điện của chấu kém khiến trong quá trình sử dụng chấu điện ngày càng rộng ra làm cho ổ cắm bị lỏng.
Kết nối thiết bị có dòng tải lớn hơn dòng điện của ổ cắm điện cũng sẽ dẫn đến chấu điện nóng và bị nở ra từ đó ổ điện sẽ bị lỏng và gây nên chập cháy điện.
Nơi ổ cắm và dây dẫn không tương hợp nhau, do bị lỏng hoặc chật làm cho điện trở dây dẫn nâng cao gây chảy nhựa bên cạnh.
Việc cắm phích cắm hời hợt và lỏng lẻo, không dứt khoát dễ gây ra các tia lửa điện là nguyên nhân dẫn tới ổ điện bị chập.
Do ổ cắm điện bị dính nước, hệ thống điện gần nơi có độ âm cao, đường dẫn nước âm tường bị rò rỉ,...
Do sự cố từ các thiết bị điện trong nhà bạn bị hư hỏng cũng là nguyên nhân dẫn đến chập cháy điện. Đặc biệt với những thiết bị điện hoạt động với công suất lớn như ấm đun bị chập, lò nướng bị hỏng,...là nguy cơ tiềm ẩn gây ra tình trạng ổ cắm bị chập cháy.
Bên cạnh đó, nhiều người vẫn có thói quen cắm sẵn dây xạc điện thoại, máy tính, máy sấy tóc để tiện khi dùng là có ngay. Tuy nhiên, thói quen sử dụng các thiết bị điện tử không đúng cách như vừa sạc điện thoại vừa dùng sẽ dẫn đến tình trạng ổ cắm nóng và tình trạng ổ cắm xẹt lửa, cháy nổ, gây nguy hiểm đến tính mạng.
Nguy cơ cháy nổ từ xe máy
Do không gian chật chội, nhiều gia đình vẫn có thói quan để xe máy trong nhà. Việc bố trí chỗ để xe không hợp lý như: gần chỗ đun nấu, ngay cửa ra vào,… tiềm ẩn những nguy cơ cao. Nhiều vụ cháy, xe máy để chắn hết cửa nhà, lửa bén vào gây cháy, khó khăn trong việc thoát hiểm.
Phòng nguy cơ cháy nổ trong gia đình
Phải lắp đặt thiết bị tự ngắt (aptomat) cho hệ thống điện chung toàn nhà, từng tầng, từng nhánh, từng thiết bị điện tiêu thụ công suất lớn. Không để dây dẫn, ổ cắm sát gần các tường, sàn, trần, vách là các vật liệu dễ cháy.
Sử dụng thiết bị điện đúng công suất. Tắt các thiết bị điện khi không sử dụng, khi không có người ở nhà.
Không dự trữ xăng, dầu, khí đốt, khí dễ cháy nổ và các chất lỏng dễ cháy trong nhà ở.
Nơi đun nấu phải có vách ngăn bằng vật liệu không cháy. Dùng bếp gas an toàn, cẩn thận.
Bố trí nơi thờ cúng hợp lý. Chỉ đốt nhang, vàng mã khi có người trông coi. Khi đốt vàng mã phải che chắn, phòng gió cuốn tàn lửa cháy lan.
Trước khi đi ngủ, phải kiểm tra các thiết bị điện, thiết bị gas,tắt các thiết bị điện không cần thiết.
Phải có ít nhất 2 lối thoát hiểm trong nhà. Không lắp lồng sắt, lưới sắt ở lan-can nhà cao tầng. Nếu lắp thì phải có cửa chốt trong và không được khóa.
Nâng cao cảnh giác phòng chống cháy nổ. Ghi nhớ những kiến thức về thoát hiểm cần thiết. Lắp các thiết bị báo cháy, báo khói.
