Tháng 7/1993, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định thành lập Khu chế xuất Hải Phòng - 96 (sau này là Khu công nghiệp Đồ Sơn) và thành lập Ban Quản lý Khu chế xuất Hải Phòng tại Quyết định số 358/TTg ngày 15/7/1993 (là Ban Quản lý Khu kinh tế Hải Phòng ngày nay) để thực hiện chức năng quản lý nhà nước đối với Khu chế xuất, khu công nghiệp.
Chỉ sau một năm, 1994, Khu công nghiệp Nomura - Hải Phòng, khu công nghiệp đầu tiên của Hải Phòng và là một trong những khu công nghiệp đầu tiên của cả nước được thành lập. Tiếp theo đó là khu công nghiệp Đình Vũ (nay là Tổ hợp Khu công nghiệp DEEP C), khu công nghiệp Đồ Sơn, rồi lần lượt hình thành các khu công nghiệp Tràng Duệ, khu công nghiệp An Dương, khu công nghiệp Nam Cầu Kiền, khu công nghiệp VSIP... Đến năm 2008, Thủ tướng Chính phủ cho phép Hải Phòng thành lập Khu kinh tế Đình Vũ - Cát Hải, một trong những động lực phát triển cho Thành phố.
Sau 30 năm, Hải Phòng có 14 khu công nghiệp được thành lập, đầu tư đồng bộ hạ tầng kỹ thuật với diện tích 6.080,21 ha, tạo ra quỹ đất sản xuất công nghiệp 4.028,46 ha và tỷ lệ lấp đầy trung bình đạt trên 61%. Khu kinh tế Đình Vũ - Cát Hải Hải đã được đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng hoàn chỉnh, đồng bộ, phát huy được hiệu quả và đạt kết quả cao so mục tiêu đặt ra. Khu kinh tế có tổng diện tích 22.540 ha với tỷ lệ lấp đầy các khu công nghiệp hiện nay đạt 63,8%.
Tính đến tháng 8/2023, các khu công nghiệp, khu kinh tế trên địa bàn thành phố Hải Phòng đã thu hút 708 dự án đầu tư phát triển sản xuất, kinh doanh với tổng vốn đầu tư 38,1 tỷ USD. Trong đó, gồm 494 dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) với tổng vốn đăng ký đầu tư xấp xỉ 25 tỷ USD; 214 dự án đầu tư trong nước với tổng vốn đăng ký hơn 13 tỷ USD (tương đương 309 nghìn tỷ đồng).
Với kết quả này, Hải Phòng giữ vị trí thứ 6 cả nước về thu hút đầu tư và đứng thứ hai trong các địa phương miền Bắc, sau Thủ đô Hà Nội. Đáng chú ý, giai đoạn 2008-2023 với sự thành lập Khu kinh tế Đình Vũ-Cát Hải, tổng vốn đầu tư vào khu kinh tế, khu công nghiệp của Hải Phòng đã đạt gần 36 tỷ USD, bình quân đạt khoảng 2,33 tỷ USD/năm, gấp 1,6 lần tổng vốn đăng ký đầu tư của cả giai đoạn 1993-2007.
Hiện nay, Hải Phòng là địa điểm được lựa chọn đầu tư hàng đầu của các tập đoàn lớn, đa quốc gia: Các nhà đầu tư Hàn Quốc đã đầu tư 8,7 tỷ USD, chiếm 41%; Nhật Bản 3,2 tỷ USD chiếm 15%; Hong Kong 2,6 tỷ USD chiếm 12%; Singapore 2,5 tỷ USD chiếm 12%. Trong đó có nhiều nhà đầu tư là các doanh nghiệp hàng đầu của Việt Nam và nằm trong Top 500 doanh nghiệp lớn nhất thế giới (Tập đoàn: Vingroup, SK, Chevron, JD, JFE, LG, GE, Sumitomo, AEON, Idemitsu, Tongwei).
Tổng vốn đầu tư vào khu công nghiệp, khu kinh tế của Hải Phòng đã tăng lên hơn 43% trong giai đoạn 2004 đến nay. Riêng vốn đầu tư FDI bình quân cho một dự án cấp mới trong khu công nghiệp đạt 56 triệu USD, gấp 2,8 lần so mức bình quân chung cả nước và gấp 6,3 lần so với dự án bên ngoài khu công nghiệp, khu kinh tế.
Cùng với đó, suất đầu tư trung bình trên một héc-ta diện tích trong khu công nghiệp, khu kinh tế đạt khoảng 11 triệu USD, cao hơn nhiều so với các dự án bên ngoài. Điều này cũng phản ánh quy mô đầu tư, chất lượng ngày càng cao của các dự án FDI và các nhà đầu tư đang hình thành xu hướng chuyển mạnh từ đầu tư chiều rộng sang chiều sâu, tập trung thu hút các lĩnh vực sản xuất công nghệ cao, những dự án sử dụng ít năng lượng, thân thiện môi trường; giảm dần các dự án sử dụng nhiều lao động.
Cơ cấu vốn đầu tư cũng có sự thay đổi mạnh mẽ với việc gia tăng nguồn vốn đầu tư trong nước. Vốn đầu tư trong nước vào thành phố đã tăng lên 36,8% (giai đoạn từ 2008 đến nay).
Chỉ tính trong năm 2022, giá trị sản xuất công nghiệp của các khu công nghiệp, khu kinh tế Hải Phòng đạt 683,7 nghìn tỷ đồng, chiếm 82% tỷ trọng giá trị công nghiệp toàn thành phố, gấp khoảng 81 lần so giá trị sản xuất công nghiệp năm 2003. Hải Phòng luôn trong top đầu của cả nước về tốc độ tăng trưởng và đứng thứ hai trong vùng đồng bằng sông Hồng.
Đồng thời, giá trị xuất khẩu của thành phố tăng từ 12 nghìn tỷ đồng giai đoạn 1993-2007 lên 2,27 triệu tỷ đồng trong giai đoạn từ 2008 đến nay, cao gấp hơn 189 lần so với giai đoạn trước. Đặc biệt, năm 2022, giá trị xuất khẩu của các doanh nghiệp trong khu công nghiệp đạt 581,7 nghìn tỷ đồng, chiếm 95,2% tổng giá trị xuất khẩu toàn thành phố, đứng thứ năm cả nước, đứng thứ hai vùng đồng bằng sông Hồng…
Các khu công nghiệp, khu kinh tế phát triển đã góp phần gia tăng mạnh mẽ nguồn đóng góp ngân sách nhà nước. Số đóng góp cho ngân sách đã tăng lên hơn 80 nghìn tỷ đồng trong giai đoạn 2008-2023, gấp gần 50 lần giai đoạn trước. Qua đó, góp phần tạo việc làm cho gần 200 nghìn lao động với thu nhập trung bình 10,2 triệu đồng/người/tháng.
Tại Lễ kỷ niệm 30 năm thành lập Ban quản lý Khu kinh tế Hải Phòng (HEZA) diễn ra ngày 30/9, ông Lê Trung Kiên - Trưởng Ban quản lý Khu kinh tế Hải Phòng cho biết: Sau 30 năm xây dựng và phát triển, đến nay các khu kinh tế, khu công nghiệp tạo lực đẩy phát triển kinh tế - xã hội của thành phố; là động lực phát triển vùng Bắc Bộ; cơ bản hoàn thành trách nhiệm đặt nền móng đầu tiên cho cho thu hút FDI, giải quyết việc làm, thúc đẩy xuất khẩu, đô thị hóa đặc biệt, đã dần hình thành các khu đô thị công nghiệp hướng biển; trung tâm công nghiệp công nghệ cao; xây dựng hệ thống cảng biển, logictisc tầm cỡ quốc tế.
Phấn đấu đến năm 2025, xây dựng được Khu kinh tế Nam Hải Phòng mở rộng không gian phát triển; hoàn thành từ 10-12 bến thuộc Cảng quốc tế Lạch Huyện; xây dựng Khu phi thuế quan Xuân Cầu trở thành khu phi thuế quan lớn hàng đầu Việt Nam và tạo nên sản phẩm độc đáo trong khu vực Đông Nam Á, các Khu công nghiệp mới là điểm tựa mới cho phát triển thành phố trong giai đoạn mới.
