Năm 2022, Trung Quốc vượt Đức trở thành nước xuất khẩu ô tô lớn thứ hai thế giới với 3,32 triệu xe. Với bước đà tăng trưởng mới trong năm 2023, Trung Quốc đã vượt qua Nhật Bản, vươn lên vị trí dẫn đầu trong quý I của năm.
Ô tô Trung Quốc từng bị mang tiếng xấu về chất lượng xây dựng và vấn đề an toàn, nhưng những ngày đó đã qua. Các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đã cải thiện rất nhiều để có thể cạnh tranh trực tiếp với các đối thủ lâu đời, đặt câu hỏi về sự thống trị của họ trong bối cảnh ô tô toàn cầu.
Một số lợi thế cạnh tranh - bao gồm chi phí thấp hơn - cùng với năng lực chuyên môn ngày càng tăng của Trung Quốc về xe điện nhờ có quy mô thị trường lớn nhất thế giới đang dần thay đổi cách mọi người nhìn nhận về các mẫu xe Trung Quốc, dẫn đến sự mở rộng toàn cầu chưa từng có.
Theo báo cáo của S&P Global, Trung Quốc xuất khẩu 3,32 triệu xe trong năm 2022, tăng 57% so với năm 2021. Từ tháng 1 đến tháng 4 năm 2023, xuất khẩu xe của Trung Quốc tăng 76% so với cùng kỳ năm ngoái lên khoảng 1,5 triệu, chiếm vị trí đầu tiên trên bảng xếp hạng toàn cầu.
Trong khi nhu cầu về xe mới ở Trung Quốc đang giảm, thì sự tăng trưởng ở các thị trường xuất khẩu khiến ngành công nghiệp ô tô nước này khá bận rộn. Đáng chú ý, không giống như các đối thủ nước ngoài, các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc không gặp phải các vấn đề nghiêm trọng về chuỗi cung ứng và tình trạng thiếu chất bán dẫn, do đó có được không gian tăng trưởng rộng lớn hơn.
Điểm danh các hãng xe Trung Quốc, SAIC Motor và Chery đang dẫn đầu, BYD và Geely cho thấy tiềm năng xuất khẩu lớn.
Trung Quốc đã tận dụng những thay đổi mạnh mẽ trong bối cảnh ô tô của Nga sau cuộc chiến ở Ukraine. Khoảng 60 nhà sản xuất ô tô từng hoạt động ở Nga trước lệnh trừng phạt, và giờ chỉ còn 14 hãng. Không có gì đáng ngạc nhiên, trừ Lada, GAZ và UAZ là hãng nội địa Nga, thì tất cả đều đến từ Trung Quốc, chiếm phần lớn doanh số bán xe dự báo 760.000 chiếc vào năm 2023 (giảm so với mức 1,5 triệu chiếc trước chiến tranh).
Vào năm 2022, Nga chiếm 5% lượng xe xuất khẩu của Trung Quốc nhưng con số này dự kiến sẽ tăng hơn nữa trong tương lai. Việc tiếp quản diễn ra mạnh mẽ đến mức ngay cả các thương hiệu Nga hiện đang bán xe Trung Quốc đã được đổi tên.
Tại châu Âu, cuộc tấn công của Trung Quốc diễn ra từ từ hơn, vì mọi người cần được thuyết phục về chất lượng sản phẩm trước khi rời khỏi vùng nước an toàn của sự trung thành với thương hiệu. Bỉ là một thị trường mạnh vì nước này chiếm 6% lượng xe xuất khẩu của Trung Quốc, với 4% khác kết thúc ở Anh.
Một ví dụ kinh doanh điển hình là việc SAIC sử dụng thương hiệu MG một cách thông minh, hiện đang bán nhiều xe hơn ở Châu Âu và Vương quốc Anh so với Trung Quốc. Các nhà sản xuất ô tô khác như BYD đang có kế hoạch xây dựng các nhà máy ở châu Âu, điều sẽ giúp họ tránh thuế hải quan và cải thiện hình ảnh của họ ở Lục địa già.
Mexico là thị trường xuất khẩu xe lớn nhất của Trung Quốc, chiếm hơn 8% thị phần vào năm 2022, chủ yếu là do các sản phẩm phổ biến của GM được chế tạo tại các nhà máy Trung Quốc.
Mặt khác, Mỹ lại không phải là mục tiêu dễ dàng đối với ngành công nghiệp ô tô của Trung Quốc do căng thẳng chính trị giữa các quốc gia và mức thuế 25% mà chính phủ Mỹ áp đặt đối với các mẫu xe do Trung Quốc sản xuất. Ngoài ra, xe Trung Quốc còn có thể gặp khó ở một số thị trường khác như Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ, nơi chính quyền địa phương không ưu ái xe nhập khẩu từ Trung Quốc.
Các chuyên gia nhận định, tương lai có vẻ hứa hẹn cho các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc, những người đã xây dựng chuyên môn về thiết kế, kỹ thuật và sản xuất bằng cách học hỏi từ các đối thủ phương Tây lâu đời của họ như một phần của liên doanh.
